اين روزها تب مستندسازي در كشور به دليل وجود جشنواره‌ها و برنامه‌هاي مختلف زياد شده است به همين خاطر نام مستندسازان هم در كنار نام كارگردانان مشهور بيشتر به گوش مي‌رسد اما كمتر كسي است كه بداند يك هنرمند اصفهاني ركوددار مستندسازي در جهان است و البته آثار او تنها به روي دست گرفتن دوربين و فيلمبرداري آنچنان كه تنها از جنس برخي مستندها ديده مي‌شود، نيست. عباس طالبي به گفته منتقد مشهور سينماي ايران مرحوم زاون قوكاسيان يك پديده است؛ پديده‌اي ناشناخته كه در عرصه مستندسازي جهان صاحب سبك و مكتب است. او تنها ركورددار ساخت مستند در جهان نيست؛ ركوردي كه البته مرحوم قوكاسيان بارها از نبود تلاش براي ثبت در كتاب ركوردداران (گينس) در اين زمينه گلايه داشت. آثار طالبي البته اغلب به خاطر موضوعات خاصش بيننده‌هاي خاصي را دارد، اما بركات اين آثار آنچنان بزرگ و باورنكردني است كه تأثيرات مثبتي در جامعه ايجاد كرده بدون اينكه كسي نام اين هنرمند ناشناس را بداند. عباس طالبي برادر ابوالقاسم طالبي سازنده فيلم‌هاي مشهوري همچون «قلاده‌هاي طلا» و «يتيم خانه» ايران است.
از چه زماني وارد عرصه مستندسازي شديد؟ ابتدا وارد عرصه هنر شدم يا بهتر بگويم تئاتر، در دهه 60 بود كه به اين عرصه آمدم.
برادر شما يكي از چهره‌هاي سرشناس سينماي كشور است اول شما وارد هنر شديد يا برادرتان؟چون ايشان از نظر سني بزرگ‌تر از من هستند، مسلماً اول ايشان به دنياي هنر ورود داشتند.
از نظر كاري روي هم اثرگذاري داشته‌ايد؟من و برادرم ابوالقاسم با هم رابطه خوبي داريم، ولي برادرم چندين سال است كه در تهران زندگي مي‌كند و چون ژانر فيلم‌هاي من با ايشان متفاوت است، رابطه كاري خاصي با هم نداريم.
شما الان با 510 مستند ركورددار مستندسازي در جهان هستيد، چرا براي ثبت اين موضوع در كتاب ركوردها اقدام نمي‌كنيد؟پس از تحقيق متوجه شديم فيلم‌ها براي ثبت بايد به خارج از كشور فرستاده شود و به خاطر اينكه موضوع فيلم‌ها اكثراً مربوط به مشكلات خانواده‌هاي ايراني است و بعد از انقلاب هم مستكبرين جهان به دنبال فرصتي براي فريب افكار عمومي درباره ايران و ايرانيان بودند براي همين بود كه ترجيح دادم اتفاقي نيفتد و بيم داشتيم از اين فيلم‌ها در شبكه‌هاي خارجي سوءاستفاده كنند؛ بنابراين منتظر گشوده شدن راه ديگري براي ثبت آثار هستيم. در واقع در آثار مستندي كه ساخته‌ام فيلم‌هاي نيكوكاري راه و مسير روشنايي به سمت خدا را به نمايش مي‌گذارد كه توجه همگان را جلب مي‌كند.
مرحوم زاون قوكاسيان منتقد سينماي ايران هميشه از شما به عنوان يك نابغه و صاحب مكتب در عرصه مستندسازي ياد مي‌كرد. روابط شما با ايشان چطور بود؟ايشان در زمان حيات هميشه به اينجانب لطف داشتند. در چند سال اخير هم به طور دائم با هم در تماس و ارتباط بوديم.
زاون بارها گفته بود كه عباس طالبي در سينما خود صاحب مكتب است، كار شما چه ويژگي دارد كه زاون قوكاسيان آن را يك مكتب مي‌دانست؟من خودم از اين موضوع اطلاع نداشتم ولي مرحوم زوان و چند نفر ديگر از فيلمسازان بالاتفاق معتقد بودند كه چون اين فيلم‌ها از روي احساسات درون ساخته مي‌شود مورد توجه مخاطبان قرار مي‌گيرد. به همين خاطر هم تقاضاي مستمر مؤسسات و ارگان‌هاي مختلف را به همراه داشته كه اين 510 فيلم به سفارش 50 مؤسسه ساخته شده است.
مهم‌ترين كارهايتان را كدام كار مي‌دانيد؟فيلم « غفلت» به دليل تكنيك‌ها، جلوه‌هاي ويژه و جلوه‌هاي ميداني همچنين حضور و همكاري ارگان‌هايي همچون اورژانس، پليس، آتش‌نشاني و... داستان فيلم هم ماجراي دختر‌بچه‌اي است كه به دليل غفلت بزرگ‌ترها دچار سوختگي مي‌شود و فيلم «گرفتار واقعي» كه داستان خانواده پنج قلوي اصفهاني را روايت مي‌كند و خدا را شكر بعد از اكران فيلم زمينه براي خريد منزل مسكوني براي اين خانواده فراهم شد.
كارهاي شما بيشتر براي خيريه‌ها بود كه با وقت و هزينه كمتري توليد مي‌شوند اما كاملاً حرفه‌اي و شبه‌تله‌فيلم هستند. چطور اين كمبود زمان و هزينه را با مديريت اداره مي‌كنيد؟اگر شما هم جاي من بوديد با تمام وجود متوجه مي‌شديد هنگامي كه از يك خانواده فيلمي مي‌سازيد و با نمايش آن در جمع خيرين، تصميات بزرگي براي حل مشكلات آن خانواده‌ها گرفته مي‌شود و پس از مدت كوتاهي مشكل مسكن يا پيوند كليه توسط خيرين حل مي‌شود همه همتتان را براي اتمام كار به بهترين شكل خرج مي‌كرديد. براي همين احساس خوب است كه بلافاصله فصل دوم اين فيلم‌ها را مي‌سازم و براي خيرين به نمايش مي‌گذارم كه آنها هم حاصل مشاركت‌هاي مادي و معنوي خودشان را نظاره‌گر باشند و آنها هم به اين حس خوب دست پيدا كنند. من تمام اين مراحل را با عشق و علاقه انجام مي‌دهم تا مشكلات آن خانواده‌اي كه موضوع فيلم بوده حل شود. براي همين تا اتمام كار و رسيدن به نتيجه مطلوب شب و روز برايم معناي خاصي ندارد.
از كدام كارهايتان رضايت خاطر بيشتري داريد؟من در سريال «بازگشت پرستوها» كه سريال محبوبي هم در زمان خودش شد بازي كردم چون به بازيگري علاقه داشتم ولي حس خوبي كه از ساخت فيلم‌هايم به من القا مي‌شود با هيچ چيز در دنيا قابل تعويض نيست .
غير از مستندهايي كه با هدف خاص براي خيريه‌ها ساخته مي‌شود، مستندهاي ديگري هم ساخته‌ايد؟ بله، يك فيلم در ژانر اكشن بود كه براي فرهنگ‌سازي به سفارش نيروي انتظامي تهيه و توليد كردم.
شنيده‌ايم سفارش كار از كشورهاي ديگر و به‌خصوص حاشيه خليج فارس هم داشته‌ايد. اين سفارش‌ها چطور بود و چرا قبول نكرديد؟ماجرا برمي‌گردد به سفرم در كشور امارات متحده عربي براي تهيه فيلمي از ايراني‌ها كه براي تفريح و تفرج به آن كشورها مي‌روند. در هتل محل اقامتم با چند نفر آشنا شديم و با خيريه‌الحسن صحبت‌هايي شد ولي به خاطر كشورم و اينكه احساس كردم مردمي كه موضوع فيلم‌هاي من در داخل كشور هستند به تفكر و سبك من نياز بيشتري دارند، از اين كار صرفنظركردم.
درگذشته كه تئاتر كار مي‌كرديد با برخي از بازيگران مشهور اصفهاني هم بازي داشته‌ايد مانند حسن اكليلي و جهانبخش سلطاني؛ خاطره‌اي از اين بازي‌ها داريد؟ آن زمان در دهه 60 من تازه وارد هنر شده بودم و در حاشيه تئاتر «حسن آشپز در عراق» كه با بازيگري حسن اكليلي در يكي از سالن‌هاي دانشگاه اصفهان نمايش داده مي‌شد، حضور داشتم. همچنين تئاتر «بهشت گمشده» به كارگرداني و بازيگري جهانبخش سلطاني كه در سالن هراتي اكران داشت حضور داشتم و در نمايشي ديگر مربوط به حوزه هنري تهران با كارگرداني جهانبخش سلطاني مسئوليت ضبط نمايش را به عهده داشتم ولي ديگر خاطره خاصي ندارم.
آيا اين چهره‌هاي سرشناس در فيلم‌هاي شما بازي هم مي‌كنند يا فقط تأكيدتان روي چهره‌هاي ناشناس است؟بله، تا جايي كه بشود از وجود اين دوستان بزرگوار استفاده مي‌كنم، مثلاً حضور حسن اكليلي در فيلم «گرفتار واقعي» كه حول محور زندگي پنج قلوها بود و باتوجه به نقش كليدي ايشان نقش مهمي در حل مشكلات اين خانواده ايفا كرد.
و كلام آخرهمه فيلمسازان بزرگ‌ترين دغدغه‌شان اين است كه آثارشان در هر ژانري كه هست توسط رسانه‌هاي عمومي پخش شود اما دغدغه من پخش نشدن فيلم‌ها در رسانه‌هاي عمومي و جمعي به دليل حفظ حرمت، شئونات و منزلت خانواده‌هايي است كه در فيلم حضور دارند چراكه هدف فيلم‌هاي من كمك به اين خانواده‌هاست به همين جهت گمنام ماندن را ترجيح مي‌دهم.
