هزار و 550 شهروند ايراني در نامهاي به سازمان ملل سدسازيهاي گسترده تركيه و بستن آب دجله و فرات تحت عنوان طرح «گاپ» را عامل خشكسالي، ريزگردها و بحرانهاي منطقه دانستند. در ميان فهرست افراد حقيقي امضاكننده نام تعداد زيادي از مسئولان، كارشناسان، خبرنگاران و فعالان محيطزيست به چشم ميخورد و هزار و 550 شخص حقيقي و ۱۶۰ تشكل غيردولتي نيز تا لحظه تنظيم اين گزارش نامه را امضا كردهاند. منتقدان سدسازيهاي تركيه تحت عنوان طرح گاپ، معتقدند دولت ايران بايد از تركيه كه با احداث سد و بستن آب دجله و فرات (موسوم به طرح گاپ) منجر به معضلات محيط زيستي، اجتماعي و سياسي فراوان شده است شكايت كند.
فاطمه ظفرنژاد، كارشناس و پژوهشگر آب و توسعه پايدار، در اين باره معتقد است: تركيه در حوزه آناتولي جنوبي يعني سرشاخه رودهاي عراق و سوريه حدود ۱۵ سد ساخته است كه تنها يكي از آنها سد آتاتورك است كه نزديك به ۵۰ ميليارد مترمكعب گنجايش دارد. يعني به تنهايي از ۶۵۰ سدي كه ما ساختهايم بيشتر گنجايش دارد.
اين ۱۵ سد روي سرشاخههاي دجله و فرات ساخته شده و همراه با سد آتاتورك كه روي سرشاخه اصلي ساخته شده تمام آب دجله و فرات را ميگيرد. فرات از تركيه وارد سوريه ميشود و سوريه را طي ميكند و وارد عراق ميشود و به تالاب هورالعظيم ميرسد. دجله مستقيماً از تركيه وارد عراق ميشود و عراق را آبياري ميكند و سرانجام به تالاب هورالعظيم ميرسد. البته از ايران هم كرخه وارد هورالعظيم ميشد و اين سه تالاب هورالعظيم را سيراب ميكردند اما عمده آب ورودي به تالاب مربوط به دجله و فرات است و كرخه دبي خيلي كمتري دارد.
ظفرنژاد به خبرگزاري مهر افزود: : تركيه، از اين طرف هم آب دجله را به عراق بسته و مقدار آب بسيار كمي را رها ميكند كه نه تنها به تالاب هورالعظيم نميرسد بلكه در خود عراق هم مشكلات عظيمي ايجاد كرده است. همچنين مديركل دفتر مشاركتهاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست با اشاره به اين نامه، سكوت طولاني وزارت نيرو درباره اين موضوع در سالهاي اخير را مورد نقد قرار داد و اعلام كرد اصلاً شايد دليل سكوت ۱۵ ساله سنگين و شگفتآور وزارت نيروي ايران در برابر طرح جنايتكارانه و آزمندانه گاپ كه توسط دولت تركيه به اجرا درآمد، همين باشد كه از قديم گفتهاند رطب خورده چگونه تواند منع رطب كند؟
محمد درويش توضيح ميدهد: وزارت نيرويي كه هميشه از سدسازي و طرحهاي انتقال آب بينحوضهاي دفاع كرده و خود چنين بلايي را در بختگان، اروميه، اترك، جازموريان، دالكي، مند، ميناب و خوزستان بر سر آبادبومهاي وطن آورده، حالا چگونه و با چه رويي ميخواهد به دولت تركيه معترض شود كه چرا حقابه دجله و فرات را به يك سوم كاهش دادي و بيش از ۴۰ تا ۵۰ ميليارد مترمكعب از آب ميان رودان را يك تنه بلعيدي؟
بر اين اساس، كارشناسان اعلام كردهاند كه تركيه كنوانسيون مقابله با بيابانزايي (UNCCD) و بيانيه حقوق جوامع بومي (UNDRIP) را نقض كرده است، با اين حال صاحبنظران حوزه آب، محيط زيست و منابع طبيعي در اين نامه كه اعتراضي به عملكرد طبيعتستيزانه دولت تركيه است، شرط نجات ميانرودان را پايان آزمندي دولت تركيه در انحصار سرشاخههاي دجله و فرات دانستهاند.