رئيسجمهور البته طبق معمول گريزي هم به منتقدان زد و با بيان اينکه انتقاد از دولت اشکال ندارد، نقد به دولت گاهي لازم است، آشوب و هرج و مرج رسانهاي را ملت نميپسندد، اما در عين حال تصريح کرد: اگر کسي بر برجام نقدي داشت، مال زماني بود که هنوز تصويب نشده بود. امروز زمان اجراست، امروز ديگر زمان برخي از نقدها و بيانها نيست.
اما امروز واقعيت عيني و عملي برجام و نتايج حاصل از آن تلختر از آن است که بتوان با ارائه آمار و ارقام آن را ترميم کرد. رئيسجمهور ميگويد: امروز تنها سه ماه از برجام گذشته، برخي فکر ميکنند ۳۰ سال از برجام گذشته است و شما ببينيد در مدت اين سه ماه چه گشايشهاي فراواني به وجود آمده و ايجاد شده است. حال آنکه صداي اعتراض به بدعهدي امريکا نه از سوي منتقدان که بيش از هرکسي از سوي مسئولان ارشد دولتي بلند شده است، آن هم نه کساني چون صالحي که بهرغم اطلاع کافي از کم و کيف برجام، از اظهارنظر در اين حوزه منع شده است، بلکه رئيس کل بانک مرکزي به عنوان بالاترين مقام مالي و پولي کشور و همچنين دکتر ظريف، مسئول دستگاه ديپلماسي زبان به بدعهدي دولت امريکا و بينتيجه بودن برجام گشودهاند.
وليالله سيف، رئيس بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران که براي شرکت در نسشتهاي صندوق بينالمللي پول و صندوق جهاني به نيويورک رفته بود، در حاشيه اين نشست در مصاحبهاي با تلويزيون بلومبرگ گفته توافق هستهاي ايران و گروه 1+5 موسوم به برجام، تاکنون «تقريباً هيچ» دستاورد اقتصادي براي تهران در برنداشته است. دکتر ظريف، وزير امور خارجه کشورمان هم دو روز پيش در آستانه سفر به واشنگتن، در گفتوگو با رسانههاي اروپايي گفت: ايران 30 ماه مذاکره نکرده که حالا يک سند توخالي دستش باشد.
اشاره دکتر ظريف به اين واقعيت است که برجام تاکنون هيچ دستاوردي نداشته و عملاً به يک کاغذ پاره توخالي و بيخاصيت تبديل شده است؛ همان سندي که رئيسجمهور از آن به عنوان افتخار سياسي و حقوقي ياد ميکند که البته به تعبير ايشان گشايشهاي فراواني براي ملت ايران در همين زمان کوتاه سه ماهه داشته است!
اگر تا ديروز کساني چون دکتر صالحي از اظهارنظر درباره برجام منع ميشدند، آيا اکنون ميتوان به مقامهاي ارشد مرتبط با اجراي برجام چون دکتر ظريف و سيف هم گفت اين اظهارنظرها در حوزه تخصص و اختيارات شما نيست؟ بالاخره کدام ادعا را بايد پذيرفت؟ گشايشهاي فراوان يا دستاوردهاي تقريباً هيچ و سندي بيخاصيت و توخالي؟
رئيسجمهور تاکنون به صورت صريح به مديران ارشد خود در اين زمينه پاسخي نداده است، اما جهانگيري معاون اول وي در پاسخ به سؤالي درباره اظهارات سيف مبني بر بينتيجه بودن برجام گفته: رئيس بانک مرکزي خود بايد پاسخگوي اين سؤال باشد اما ايران همان طور که با قدرت پاي ميز مذاکره رفت با همان قدرت نيز برجام را اجرا ميکند. او نيز مانند رئيسجمهور با بيان اينکه دستاورد برجام تاکنون بسيار و در بخشهاي مختلف بوده است، گفته: مهمترين دستاورد تعامل وسيع در فضاي بينالمللي است و سفرهاي مکرر سران کشورهاي خارجي حاکي از اين تعامل است.
مطالعه چرايي مواضع رئيسجمهور و برخي دولتمردان که نميپذيرند کوچکترين نقدي به برجام وارد شود؛ بدون اينکه توجه کنند اين سند افتخار! در عمل چگونه اجرايي شده و دستاوردهاي آن براي کشور چه بوده است، مخاطب را به اين نتيجه ميرساند که وقتي نگاهي ريشه حل همه مشکلات کشور را در نگاه بيرون جستوجو ميکند و رفع معضلات عالم را به زلف برجام پيوند ميدهد، طبيعي است در مقابل بدعهدي طرف مقابل رفتار تساهل و تسامح را برگزينند و همچنان اميدوار به مشوقهاي قطرهچکاني دشمن باشند.
مقدسنمايي برجام چاره کار نيستدر همين زمينه يک کارشناس مسائل امريکا با انتقاد از اينکه گفته شده برجام به مانند خورشيد تابان است عنوان کرد: اين مقدسنماييها در مورد اين توافق درست نيست.
فؤاد ايزدي در يک برنامه راديويي با اشاره به اجرا نشدن تعهدات امريکاييها در برجام و نحوه واکنش ايران در مورد اين موضوع گفت: دوستان در دولت بايد در مورد واقعيتهاي برجام با مردم به صورت شفاف و روشن برخورد کنند. وي با اشاره به برخي اصطلاحاتي که در مورد برجام از سوي حاميان اين توافق مطرح ميشود، افزود: گفته شده اين توافق به مانند خورشيد تابان است، اين مقدسنماييها در مورد اين توافق درست نيست. برجام به مانند توافقات ديگر مشکل دارد و اگر اين قداستنماييها ادامه پيدا کند، ممکن است در ادامه در مردم انتظاراتي ايجاد شود که امکان برآورده شدن آن وجود ندارد. ايزدي با بيان اينکه در موارد متعددي طرف مقابل از جمله امريکاييها برجام را نقض کردهاند، ادامه داد: وزارت امور خارجه موظف است به صورت جدي به اين نقضها و بدعهديها اعتراض کند و سکوت چاره کار نيست. اين کارشناس مسائل امريکا با اشاره به متن گزارش سهماهه وزارت امور خارجه به مجلس در مورد اجراي برجام گفت: لازم بود که در اين گزارش نيز اين بدعهديها به صراحت بيان ميشد ولي اين سکوتها و اعتراض نکردنها ممکن است در آينده باعث سوءاستفاده طرف مقابل شود. وي در بخش ديگري از صحبتهاي خود با بيان اينکه در عرصه بينالمللي زماني که يک پروژه به پيش ميرود سه تيم درگير ميشوند، تيم اول پروژه را طراحي ميکند، تيم دوم اجرا ميکند و تيم سوم آن را ارزيابي ميکند، تصريح کرد: در مورد برجام، امريکاييها اين کار را انجام دادند و اکنون ميبينيم کساني که مسئول اجراي برجام هستند همان کساني نيستند که در جريان ايجاد مذاکرات نقش داشتند.
ايزدي با اعتقاد بر اينکه بايد در تيم اجرايي برجام در کشور نيز تغييراتي ايجاد شود، افزود: شما ميبينيد آقاي سيف، رئيس بانک مرکزي در واشنگتن به راحتي در مورد بدعهدي امريکاييها در برجام صحبت ميکند و يکي از علتهاي اين موضوع اين است که خود وي شخصاً درگير مذاکرات نبوده است، پس بنابراين ميتواند به راحتي در مورد اين توافق صحبت و اظهارنظر کند. وي در بخش پاياني صحبتهاي خود افزود: امريکاييها به طور معمول در جريان توافقات امتياز زيادي ميگيرند و امتياز کمي ميدهند، چنانکه در عمل آن امتياز کم را نيز محقق نميکنند.
دولتمردان بايد پاسخگوي بدعهدي طرف غربي باشندحسينعلي حاجيدليگاني، عضو کميسيون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شوراي اسلامي نيز در گفتوگو با تسنيم، با اشاره به اظهارات اخير وليالله سيف درباره بيتأثير بودن برجام در لغو تحريمهاي بانکي گفت: منتقدان از ابتداي اجرايي شدن برجام در مجلس و تريبونهاي مختلف تذکراتي را درباره بدعهدي طرف مقابل به دولتمردان داده بودند. وي با تأکيد بر اينکه بارها در کميسيون ويژه برجام که براي بررسي آن تشکيل شده بود وکلاي ملت به اعضاي تيم مذاکرهکننده هستهاي يادآور شده بودند که غربيها به ويژه امريکاييها قابل اعتماد نيستند، تصريح کرد: آنها خوشبينانه به موضوع نگاه ميکردند و ميگفتند ميتوان اين بار به آنها اطمينان کرد، اما با مباحث اخيري که از سوي دولتمردان درباره مشکلات برطرف نشده در اجراي برجام مطرح شده، مشخص شد غربيها همچنان قابل اعتماد نيستند.
نماينده مردم شاهينشهر در مجلس نهم با تأکيد بر اينکه جمهوري اسلامي ايران تعهداتي که در مذاکرات پذيرفته را اجرايي کرده، اما اتفاق چنداني از سوي طرف غربي نيفتاده است، ادامه داد: بانکهاي خارجي از ترس اينکه امريکا آنها را مورد مجازات يا تنبيه قرار دهد با بانکهاي ايراني همکاري نميکنند که اين امر مشکلاتي را براي بخش خصوصي ايجاد کرده است. وي با بيان اينکه دولتمردان بايد پاسخگوي بدعهديهاي طرف غربي باشند، گفت: برخي دولتمردان با بيان مباحثي سعي دارند بگويند ما هشدارهايي دادهايم، اما برخي دولتيها همچنان بر موضع قبلي خود پافشاري ميکنند و به بدعهدي طرف غربي اذعان نميکنند. عضو کميسيون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بيان اينکه دولتمردان بايد پاسخگوي افکار عمومي باشند، گفت: دولت يازدهم تمامي اختيارات لازم در مذاکرات هستهاي و اجراي برجام را داشت که در همين راستا دولت بايد با گذشت سه ماه از اجراي برجام به سؤالاتي که در ذهن افکار عمومي در همين راستا وجود دارد، پاسخ دهد.