ميزگرد نقد مطبوعاتي وظايف متقابل دولت و رسانه‌ها، ديروز با حضور دكتر عبدالله گنجي، مديرمسئول روزنامه جوان و حسين شمسيان، عضو شوراي سردبيري روزنامه كيهان در دانشكده رسانه خبرگزاري فارس برگزار شد. اين نشست به همت راديو گفت‌وگو و برنامه گفت‌وگوي سياسي برگزار شد و قرار است ساعت 17 امروز سه‌شنبه از اين راديو پخش شود.
در بخشي از اين نشست دكتر گنجي در پاسخ به سؤالي مبني بر حقوق و تكاليف دوطرفه دولت و رسانه‌ها نسبت به يكديگر اظهار كرد: اگر حيطه اختيار و عمل رسانه در چارچوب نظام سياسي باشد گوياي جامعيت نظام سياسي نيز هست. بايد توجه كرد كه رسانه‌اي دولت را نقد مي‌كند كه از حاكميت مجوز حقوقي گرفته است. زماني‌كه ظرفيت دولت به گونه‌اي است كه به نقدها توجه مي‌كند، باور ميكنيم كه دولت راستگو و پاسخگو است و رسانه را مي‌فهمد.
مرز نقد و تخريب مبتني بر جايگاه اجتماعي استوي همچنين تاكيد كرد دولت‌ها قبل از نگاه سياسي به رسانه، براي محدودكردن و حمايت آنها دلايل روانشناختي دارند. زاويه نگاه دولت به رسانه يك متغير دارد و آن جايگاه اجتماعي دولت است. وقتي دولت احساس مي‌كند كه با نقد و تخريب رسانه احساس تزلزل كند، عارضه‌اي ايجاد مي‌شود كه مسئله ترس است. وقتي ترس در قالب قدرت اعمال شود بسيار شكننده خواهد بود.
در ادامه اين نشست، دكتر گنجي در خصوص مرز ميان نقد و تخريب اظهار داشت: مرز نقد و تخريب مبتني بر مفهوم ذاتي خود نيست بلكه مبتني بر پايگاه اجتماعي است. تخريب از منظر حقوقي و اخلاقي كار بسيار زشتي است و كسي نمي‌تواند بگويد نسبت به اين مسئله در كشور ما اجماعي وجود ندارد اما آنجايي كه پايگاه اجتماعي متزلزل است، نقد را به تخريب تأويل مي‌كنند. خصوصاً در عرصه روشنفكري كه همه مدعي هستند پارادوكسي وجود دارد. اگر حتي در تخريب فحاشي باشد باز هم جايگاه اجتماعي مهم است. چه كسي با فحاشي كارش پيش رفته است چون اين موضوع بردي ندارد اما وقتي دولت نگران است احساس مي‌كند كه اين اثرگذار است.
پيوند اعتقادي مردم با حاكميت مهم استدر بخش ديگري از اين ميزگرد راديويي، دكتر گنجي در خصوص پايبندي به قانون در مرز نقد اظهار كرد: قانون مشخص است اما ذات انسان و جامعه ما به گونه‌اي است كه قانون را تفسير ميكنيم و اين موضوع قابل كنترل نيست، مثلاً در مورد برجام ممكن است يك رسانه نزديك به دولت برجام را فتح‌الفتوح بداند اما رسانه ديگر آن را از دست دادن منافع ملي تلقي كند از نگاه دولت رسانه دوم در حال تخريب است در صورتي كه فهم آن رسانه از اين موضوع همين است. وي سپس ادامه داد: در نگاه بومي در كشور ما پيوند اعتقادي مردم با حاكميت مهم است و در اين بين رسانه و قدرت و ملاحظات آن بايد در نظر گرفته شود. مسئله تفسير و قدرت‌خواهي دو شاخصي هستند كه تخريب را تبديل به نقد يا برعكس آن عمل مي‌كنند.
مديرمسئول روزنامه جوان در خصوص مفهوم رصد هوشمندانه نيز گفت: اگر رسانه دغدغه داشته باشد رصد هوشمندانه انجام مي‌دهد و بي جهت شخم نمي‌زند اما در اين رصد چند اصل اساسي داريم؛ اول انطباق عملكرد دولت‌ها با سياست‌هاي كلي نظام است. ما دولتي را در خط مقام معظم رهبري مي‌دانيم كه سياست‌هاي كلي نظام را دنبال كند. ما رئيس جمهوري را ولايي مي‌دانيم كه دنبال اين سياست‌ها بدود و دولتي كه اين كار را نكند، ما آن را رصد و نقد ميكنيم.
وي سپس ادامه داد: نكته دوم باور به اجتماعي بودن احكام اسلامي است. نكته بعد نوع نگاه به غرب است كه مي‌تواند وادادگي در مقابل آن، مقاومت مطلق در برابر غرب و يا نگاه گزينشي باشد. نگاه مقام معظم رهبري اين است كه غرب علمي و سختكوش را مي‌ستاييم اما خانواده غربي، فرهنگ غربي و سلطه غربي را نمي‌پذيريم. نكته چهارم اعتقاد به مدل‌هاي بومي در اداره كشور است.
دولت توقعي جز مجيزگويي نداردمديرمسئول روزنامه جوان تصريح كرد: نكته پنجم كارآمدي دولت‌ها و اميد به آينده است. اگر دولت كاري انجام دهد ما وظيفه خود مي‌دانيم آن را براي اميد دادن به مردم برجسته كنيم اما در صورت ناكارآمدي آن را نقد كنيم. اگر توجه كنيد ما در اين شاخص‌ها شاخص سياسي نداريم و نمي‌خواهيم دولت مستقر را حذف كنيم.
گنجي در بخش ديگري از اين نشست گفت: دولت از رسانه‌ها توقعي جز مجيزگويي ندارد، دولت گاهي جايگاه جرياني دارد و گاهي جايگاه حقوقي. اما دولت اين دو را با هم آميخته است و به نوعي سردرگم شده است. علت آن هم نوع مواجهه با رسانه‌هاست، به‌طور مثال خبرنگار روزنامه جوان 18 ماه در دولت راه داده نمي‌شد و هيچ حرفي هم نمي‌زدند كه پاسخي به آنها بدهيم يا اينكه آگهي‌هاي ما را يك مرتبه به يك ششم تقليل دادند و در بحث يارانه مطبوعات آن را قطع كردند براساس قاعده‌اي كه ماآن را قبول نداريم. مدير مسئول روزنامه جوان خاطرنشان كرد: آن زماني كه ظرفيت دولت ظرفيتي است كه اين فضا را تحمل مي‌كند و به نقدها توجه مي‌كند اين باور مي‌تواند شكل بگيرد كه هم دولت راستگو و پاسخگو است و رسانه را هم به عنوان يك اصل مي‌پذيرد.
اين فعال مطبوعاتي تصريح كرد: براي هيچ دولتي به صلاح نيست رئيس جمهور با رسانه‌ها دربيفتد، نه به جهت جايگاه اجتماعي دولت و نه به جهت حقوق اساسي دولت براي مردم. ما از دولت مِي‌خواهيم كه حرف منتقدين را گوش دهد. به نظر بنده رابطه دولت با رسانه‌ها قطع است ما واقعاً مي‌خواهيم صادقانه به دولت كمك كنيم ولي نمي‌دانيم چرا با ما اين طور برخورد مي‌شود. ما مجيزگويي را تجربه نكرديم شايد در آن صورت مسئله ما حل شود. گنجي در پاسخ به اين سوال كه رابطه روزنامه جوان با دولت چگونه باشد كه همدلي و همزباني در اين حوزه محقق شود، گفت: اولين توقع ما از دولت اين است كه تراز رسانه‌اي آن در تراز نظام باشد، چراكه در حال حاضر تراز يك جريان نيم بند است. دولت مي‌تواند بسياري از ايده‌هايي را كه مي‌خواهد به ضوابط و قانون تبديل كند در جلسه با رسانه‌ها مشورت بگيرد.
وي افزود: در حوزه قطب‌بندي رسانه‌ها دولت مسير اشتباهي رفت، چرا كه برخي مشاوران رئيس جمهور با برخي رسانه‌ها جلسات خصوصي دارند كه اين اصلاً خوب نيست. ما اين موضوع را مي‌پذيريم كه دولت دچار تنگناي اقتصادي است اما نبايد از اين تنگناها براي خود كلاه انتخاباتي بدوزد و نبايد خود منشأ تنش‌هاي سياسي در كشور باشد. دولت بايد در تراز نظام باشد ما هم در همين تراز آن را نقد ميكنيم ضمن اينكه در عملكردهاي خوب دولت از آن تمجيد ميكنيم.
مدير مسئول روزنامه جوان در جمع بندي سخنان خود گفت: از ديد ما دولت فعلي مشروع است و فاصله‌اي ميان دولت و نظام نمي‌بينيم، اما بايد پذيرفت كه ذات رسانه نقادي است و اين نقادي بايد مبتني بر تقوا باشد. از سوي ديگر اين موضوع نيز درست نيست كه گفته‌هاي رئيس جمهور تيتر نخست رسانه‌هاي ضد انقلاب باشد. در بخش ديگري از اين ميزگرد راديويي، حسين شمسيان، عضو شوراي سردبيري كيهان نيز به تحريم نمايشگاه مطبوعات توسط رسانه‌هاي منتقد اشاره كرد و گفت: نمايشگاه مطبوعات امسال نمونه بي سابقه‌اي بود كه شدت فشار بر رسانه‌ها را نشان داد، دولت با ابزار مختلفي بر مطبوعات مستقل و منتقد فشار وارد مي‌كند يا اينكه با الفاظ خاصي رسانه‌ها را خطاب مي‌كند.
شمسيان در بخش ديگري از اين نشست بيان كرد: تكليف هر رسانه در جمهوري اسلامي حمايت از دولت مستقر است. اگر اين را لحاظ كنيم نقد منصفانه اقدام به كمك دولت است. بسياري از اخبار رسانه‌هاي منتقد دولت قبل از انتشار با مسئولان دولتي چك مي‌شود اما آنها حاضر به پاسخگويي نيستند. مأموريت ما در رسانه نقد منصفانه است كه براي برخي‌ها خوشايند نيست.
مگر شما ا.... نقد مي كنيد شما... فقط تخريب مي كنيد 
