براي بسياري، چه هنرمندان چه مردم همواره اين مسئله مطرح است كه برگزاري جشنواره‌هاي مختلف به چه دليل است و آيا جشنواره مي‌تواند به جريان تئاتر كمك كند و اصلاً جشنواره جريان‌ساز است يا نه. در خصوص برگزاري جشنواره ديدگاه‌هاي متفاوتي وجود دارد.
خيلي‌ها به طور كلي با برگزاري جشنواره‌ها موافق نيستند و معتقدند كه بودجه‌هاي جشنواره‌ها مي‌تواند صرف توليد و حمايت از اجرا شود و در اين صورت بهتر مي‌توانيم از تئاتر حمايت كنيم.
براي پاسخ به اين پرسش‌ها ابتدا بايد به اين فكر كنيم كه جشنواره‌ها براي چه برگزار مي‌شوند. همان طور كه از نام جشنواره مشخص است، جشني براي بزرگداشت فعاليت‌هاي تئاتري است. جشنواره‌هاي تئاتري به دو نوع تقسيم مي‌شوند اولي جشنواره‌هاي عمومي، كه اين جشنواره‌ها براي اين برگزار مي‌شوند كه گروه‌هاي مختلف بدون موضوع يا بدون شكل و شيوه اجرا دور هم جمع شوند و در يك محفلي به صورت سالانه نمايش‌هايشان را اجرا بروند.
نوع ديگري از جشنواره‌ها، جشنواره‌هاي تخصصي هستند كه يا يك شيوه اجرايي را دنبال مي‌كنند يا يك شكل خاص يا يك آيين يا گونه‌اي از مخاطب را؛ مثلاً جشنواره تئاتر آئيني سنتي و عروسكي، جشنواره‌هايي كاملاً خاص هستند كه يك شيوه اجرايي را دنبال مي‌كند، مثل تئاتر عروسكي كه همه بستر و ساختارش براساس انتخاب موضوعي است و در اين راستا پيش مي‌رود.
برخي ديگر از جشنواره‌ها، جشنواره‌هاي موضوعي هستند؛ مانند جشنواره تئاتر مقاومت كه به دنبال مضمون و موضوع ايثار و مقاومت يا جشنواره هلال احمر برگزار مي‌شوند.
يكسري جشنواره‌ها مخاطب‌محور هستند؛ امكان دارد كه يك شيوه اجرا را دنبال كنند يا تركيب شيوه‌هاي قبلي باشند مثل جشنواره كودك و نوجوان كه هدفشان مخاطب كودك و نوجوان است و ژانرهاي تئاتري را دنبال مي‌كنند كه در راستاي توجه به مخاطب كودك و نوجوان باشد. جشنواره‌ها به دسته‌هاي مختلف تقسيم مي‌شوند و بايد به اين نكته توجه كنيم كه برگزاري جشنواره چه موضوعي باشد و چه براساس شيوه اجرا و چه مخاطب، محورش بايد مشخص باشد. در مورد اهميت جشنواره‌ها سابقه جشنواره‌هاي تئاتري به پنج قرن پيش از ميلاد بازمي‌گردد؛ يعني چيزي حدود 26 قرن پيش. اولين جشنواره‌هايي در يونان باستان تحت عنوان ديونيسوس برگزار مي‌شد و اتفاقاً شكل و شيوه‌اش هم شبيه به جشنواره‌هاي امروزي بود و سوفوكل در چند دوره به عنوان نمايشنامه‌نويس برگزيده شد و سنكا هم همينطور. انتخاب برگزيده‌هاي جشنواره در آن دوره اما معمولاً براساس ميزان اقبال آن نمايش‌ها در ميان مخاطبان انجام مي‌شد. در آن روزها اگر مخاطب از كاري ناراضي نبود، بلافاصله سالن را ترك مي‌كرد و اعتراضش را نشان مي‌داد. تعريف اين روزهاي جشنواره گردهمايي هنرمندان و توليد آثار نمايشي در يك تعريفي تحت عنوان جشنواره است. از همان سده پيش از ميلاد تا به امروز برگزاري جشنواره كمك بسياري به رشد تئاتر كرده و جشنواره تبديل به يك ضرورت براي فعاليت‌هاي تئاتري شده است. در كشورهاي مختلف جشنواره‌هاي مختلفي برگزار مي‌شود و مثلاً كشور آلمان نزديك 300 جشنواره تئاتر سالانه دارد.
به طور كلي دو جشنواره معتبر جهاني در عرصه تئاتر وجود دارد؛ يكي جشنواره آوينيون است كه حدود 70 دوره از آن تا به حال برگزار شده است و ديگري جشنواره ادينبرو است كه در اسكاتلند برگزار مي‌شود در كنار جشنواره تابستاني برادوي كه به صورت فصلي برگزار مي‌شود. جشنواره‌هاي تئاتري هم در كشورهاي مختلف شيوه‌هاي متفاوتي دارد مثلاً آوينيون كه دو بخش مختلف دارد در چند سال اخير تبديل به يك جشنواره فصلي شده است كه در كنار گروه‌هاي تئاتري گروه‌هاي موسيقي هم شركت مي‌كنند. جشنواره ادينبرو يك جشنواره حرفه‌اي و معتبر است كه سعي مي‌كند، بهترين‌هاي تئاتر دنيا را گرد هم بياورد و در واقع جشنواره ادينبروي اسكاتلند اصلي‌ترين جشنواره دنيا است. در تمام 30 سال اخير جشنواره‌هاي تئاتري به تئاتر شهرستان‌ها كمك كرده است. چند سال پيش جشنواره‌هاي تئاتر استاني و مناطق را تعطيل كردند و رسماً تئاتر در شهرستان‌ها تعطيل شد كه خوشبختانه دوباره اين جشنواره‌هاي استاني و مناطق آغاز به كار كردند. چون جشنواره فرصتي براي گردهمايي هنرمندان است، اين انگيزه را به آنها مي‌دهد كه آثاري را به بهانه جشنواره توليد كنند.
اين ضرورت سال‌ها است كه اثبات شده اما تعدد اين جشنواره‌ها مي‌تواند خنثي يا حتي مضر باشد. اينكه هرنهادي بخواهد يك جشنواره تئاتر برگزار كند و سياستگذار و برنامه‌ريز نداشته باشد نمي‌تواند به آن نتيجه كه بايد برسد به همين دليل هم است كه برخي از جشنواره‌ها را داشته‌ايم كه پس از چند دوره از برگزاري، در نهايت تعطيل شدند اما يكسري از جشنواره‌ها پيشينه پيدا كردند مانند جشنواره كودك، آئيني سنتي و عروسكي و فجر.
اما ضرورت جشنواره تئاتر كودك و نوجوان تفاوتي با سايرين دارد؛ اين جشنواره صرفاً يك محفل براي گردهمايي هنرمندان نيست و يك جشنواره مخاطب‌محور است. كل شركت‌كنندگان در اين جشنواره 400 نفر هستند در حالي كه نزديك 100 هزار نفر در طول برگزاري شش روزه اين جشنواره به سالن‌ها مي‌آيند؛ يعني اين جشنواره، جشنواره‌اي است كه مخاطبان از آثارش بهره مي‌برند پس اين جشنواره، جشنواره مفيدي است. از طرف ديگر جشنواره تئاتر كودك و نوجوان طي سال‌هاي برگزاري‌اش كمك بسياري به رشد تئاتر كشورمان كرده است؛ به عنوان نمونه تفكيك حوزه كودك و نوجوان براي اولين بار در اين جشنواره اتفاق داد و به اجراها هويت داد. مدت‌ها بود كه گروه الف و ب و ج تئاتر بود اما كسي به اين مسئله توجه نمي‌كرد اما جشنواره تئاتر كودك و نوجوان الگويي براي تئاتر شد. چند سال گذشته هم بخش خردسالان به جشنواره اضافه شد الان اين بخش هويت پيدا كرده است و گروه‌هايي وجود دارند كه تنها براي اين گروه سني اثر توليد مي‌كنند، پس نقشي جريان‌ساز داشته است. من جشنواره تئاتر كودك و نوجوان را به رغم همه كاستي‌هايي كه در آن وجود دارد به دليل ايجاد انگيزه در ميان مخاطبان - مخاطب عمده‌اي كه وجود دارد - و به دليل جريان‌ساز بودن در برنامه‌ها، فعاليت‌ها و شيوه‌هاي هنري يك جريان مؤثر و فعال مي‌دانم كه بسيار پراهميت است و ما مي‌توانيم نقش جشنواره كودك و نوجوان را در بسياري از فعاليت‌هاي تئاتر شاهد باشيم. البته جشنواره كاستي‌هايي دارد كه بايد برطرف شود. به نظر من جشنواره تئاتر كودك و نوجوان اين ظرفيت را دارد كه تعداد روزهايش افزايش پيدا كند و در مدت چند هفته مخاطب بيشتري با نظم بيشتري بتواند از اين نمايش‌ها بهره ببرد. جشنواره تئاتر كودك و نوجوان مي‌تواند امكان توليد آثار جديد را هم دنبال كند به شرط اينكه بودجه مستقلي داشته باشد و تضميني باشد كه توليدات اين جشنواره پيش از برگزاري بتواند در شهرستان‌ها اجراي عموم داشته باشد.
