شش روز بعد از فاجعه منا، دولت عربستان روشي قطره چكاني براي اطلاع رساني در مورد ابعاد فاجعه در پيش گرفته و در حالي كه منابع غير رسمي شمار قربانيان را حدود 4هزارو700 نفر پيش بيني مي‌كنند، دولت سعودي همچنان بر عدد 769 نفر تأكيد دارد. درخواست‌ها براي تشكيل يك كميته حقيقت ياب متشكل از دولت‌هاي اسلامي در حال افزايش است ولي شواهد غير رسمي نشان مي‌دهد رياض به سرعت در حال از بين بردن اسناد بزرگ‌ترين فاجعه تاريخ حج است؛ فاجعه‌اي كه ابهامات در مورد آن، آهسته آهسته از فرضيه‌هاي مربوط به «سوء مديريت» نيز در حال فراتر رفتن است.
به گزارش «جوان»، رئيس سازمان حج و زيارت ايران پيش بيني كرده شمار قربانيان فاجعه پنج‌شنبه گذشته در منا، به بيش از 4هزار و 700 نفر برسد. اوحدي همچنين ديروز گفت كه شمار قربانيان در اين حادثه به 288 نفر رسيده است. اين در حالي است كه مقام‌هاي رسمي سعودي آمار كل قربانيان را از 719 نفر روز شنبه به 769 نفر در روز يك‌شنبه افزايش دادند و تا زمان تنظيم اين گزارش نيز هيچ رقم جديدي در اين مورد اعلام نشد. اين در حالي است كه بر اساس برآوردي كه سيشما سوارج وزير خارجه هند روز يك‌شنبه ارائه كرده، شمار قربانيان هزار و 19 نفر اعلام شده است. هر چند ملك سلمان پنج‌شنبه قبل فرمان تشكيل كميته حقيقت ياب براي بررسي فاجعه منا را داد ولي اطلاعات رسمي كه سعودي‌ها از ابعاد حادثه ارائه مي‌كنند بسيار اندك است و شمار موضع گيري‌هاي رسمي مقام‌هاي عربستاني طي شش روز گذشته از تعداد انگشتان دو دست فراتر نمي‌رود. بعد از انتشار گزارش‌هاي غير رسمي درباره دستور پادشاه عربستان براي جمع آوري دوربين‌هاي مدار بسته‌اي كه حادثه منا را ثبت كرده‌اند، گزارش‌هاي نگران‌كننده‌تري نيز درحال منتشر شدن است. بر اساس گزارش خبرگزاري فلسطيني سما، مقامات عربستاني گفته‌اند به علت نگراني از شيوع بيماري‌هاي واگيردار، مجبورند اجساد 600 تن از حجاجي را كه تا كنون شناسايي نشده‌اند، دفن كنند. منابع وابسته به بعثه حج مصر مي‌گويند مقامات سعودي ديروز از بعثه مصر و بعثه‌هاي ديگر خواستند نمايندگان رسمي خودشان را براي مراسم دفن اين اجساد اعزام كنند. منابع سعودي گفته‌اند اجساد درحال متلاشي شدن و تغيير چهره هستند و قرار است از آنها فيلمبرداري نشود و با حضور هيئت‌هاي رسمي حج از جمله مصر دفن شوند. منابع مطلع نزديك به بعثه ايران اين خبر را تأييد كرده‌اند. همچنين در حالي كه طي روز‌هاي گذشته، تصاوير محدودي از فاجعه منا در شبكه‌هاي اجتماعي منتشر شده كه عمدتاً با استفاده از تلفن‌هاي همراه گرفته شده‌اند، شاهدان مي‌گويند نيروهاي امنيتي سعودي بعد از فاجعه، تمام گوشي‌ها را جمع‌آوري كردند. پيش‌تر هم گزارش شده بود پادشاه عربستان دستور داده فيلم‌ها و اسنادي كه نشان مي‌دهد مسدود كردن راه حجاج براي عبور كاروان خودروهاي شاهزادگان سعودي باعث فاجعه منا شده، از دسترس خارج شود.
سرنوشت نامشخص هزار و 37نفر مقام‌هاي ايراني مي‌گويند كه سرنوشت 246 نفر از ايرانيان در فاجعه منا همچنان در ابهام است. وقتي عدد حاجيان مفقود شده ساير كشورها(بر اساس آمار رسمي) نيز به اين عدد اضافه مي‌شود، شمار كساني كه سرنوشتشان مشخص نيست، به هزار و 37 نفر مي‌رسد. در اين ميان، انتشار گزارش‌هاي غير رسمي در باره برخي چهره‌هاي سرشناس، بر دامنه ترديد‌ها افزوده است. روز گذشته، شبكه العربيه از قول منابع سعودي كه به نام آنها اشاره نكرده، گفته كه نام غضنفر ركنآبادي سفير سابق ايران در لبنان در هيچ يك از مبادي ورودي عربستان ثبت نشده و اگر هم او وارد عربستان شده باشد، از طرق ديگري وارد عربستان شده است. سخنگوي وزارت خارجه ايران در واكنش به اين خبر اعلام كرد كه آقاي ركن آبادي با گذرنامه عادي خود عازم سفر حج شده‌اند و اطلاعات دقيق پاسپورت مربوط به همه حجاج و از جمله ايشان در اختيار مراجع رسمي دولت سعودي مي‌باشد و هيچ‌گونه شائبه‌اي در خصوص اطلاعات و جزئيات مربوطه و نحوه ورود ايشان به كشور عربستان وجود ندارد. «حميد محمدي» معاون امور حج سازمان حج و زيارت نيز گفته كه تمام اسناد و مدارك حضور غضنفر ركنآبادي در كشور عربستان و تشرف وي به حج موجود است.
نگراني‌هاي بينالملليمحمد جواد ظريف به مردم اطمينان داده كه وزارت امور خارجه تا روشن شدن وضعيت آخرين مفقود ايراني فاجعه منا موضوع را با جديت دنبال مي‌كند ولي همزمان نگراني‌ها از اقدامات دولت عربستان در حال افزايش است. روز گذشته خبرهايي درباره اعزام وزير بهداشت ايران و هيئت همراه به عربستان منتشر شد ولي سايت مشرق در توئيتر خود گزارش كرد كه هنوز اجازه اين سفر داده نشده است. حسين اميرعبداللهيان معاون عربي و آفريقاي وزير امور خارجه در گفت‌وگوي تلفني با احمد المولد كاردار عربستان در تهران گفته كه به‌‌رغم قول مساعدت و برخي همكاري‌ها، اقدامات كنوني اين كشور براي تعيين وضع مفقودان كافي نيست. همزمان با تشديد نگراني‌ها در ايران، نگراني‌هاي بينالمللي به خصوص در ميان كشورهايي كه تعداد قربانيان آنها قابل توجه است، در حال تشديد شدن است. به نوشته گاردين، رئيس‌جمهور نيجريه از دولت عربستان خواسته كه عامل بروز فاجعه منا را شناسايي و مشكلات حج امسال را برطرف كند.«محمدو بوهاري» گفته كه حادثه منا فقط به كشورهايي كه قربانياني داشتند مربوط نمي‌شود بلكه سراسر جهان اسلام را در بر مي‌گيرد. شيخ «ابراهيم الزاكزاكي،» رهبر جنبش اسلامي در نيجريه نيز تأكيد كرد مديريت مراسم حج بايد به كشورهاي مسلمان جهان محول شود. وي در اين باره گفت: اقدامي نسنجيده منجر به هجوم جمعيت و كشته شدن صدها حاجي شد، اين موضوع حاكي از آن است كه دولت رياض نبايد به تنهايي اين مكان مقدس را اداره كند. شبكه تلويزيوني اي‌پي‌تي‌ان از ابوجا گزارش كرد كه مسلمانان نيجريه خواستار مشاركت همه كشورهاي اسلامي در مورد تحقيق درباره حادثه مرگبار منا در خلال مراسم حج امسال شدند. همچنين علماي عراق خواستار برگزاري نشست فوق العاده از سوي سازمان همكاري اسلامي شدند تا طي آن كشورهاي عضو، طرح بينالمللي كردن اداره مناسك حج را بررسي كنند. شيخ «خالد الملا» رئيس جماعت علماي عراق در گفت‌وگو با خبرگزاري فارس در بغداد، در اين خصوص تصريح كرد: قضيه همكاري كشورهاي اسلامي و عضو سازمان همكاري اسلامي در اداره مناسك حج بايد مورد بحث و بررسي قرار گيرد. «اياد الطايي» از علماي عراق نيز در اين خصوص با الملا موافق است و تأكيد مي‌كند كه اداره مناسك حج توسط سازمان همكاري اسلامي به اين سازمان اعتبار بيش از پيشي خواهد داد و آن را به كشورهاي عضو نزديك‌تر خواهد كرد. «حسان عبدالله» رئيس هيئت مديره تجمع علماي مسلمان لبنان بي‌كفايتي رژيم آل سعود در اداره مراسم حج را غيرقابل اغماض خواند و گفت: انجام تحقيق شفاف درباره مسببان فاجعه منا با مشاركت كشورهايي كه اتباع آنها جزو جانباختگان اين حادثه بوده‌اند، ضروري است. آقا مرتضي پويا روز دوشنبه در گفت و گو با ايرنا، ضمن انتقاد شديد از عربستان به دليل سوء مديريت و بي‌تدبيري در مديريت مراسم حج گفت: معتقدم سازمان همكاري اسلامي با وجود ضعف هايي كه دارد، بايد يك كميته حقيقت ياب قوي براي تحقيق درباره دلايل وقوع فاجعه مرگبار منا تشكيل دهد.
این آسعود اصلا"لیاقت مدیریت مناسک حج را ندارد ایران وسایر کشورهای اسلامی باید به عربستان فشار وارد کنند.تا تسلیم خواسته کشورهای اسلامی شود. 
