پنجمين نشست خبري حسن روحاني، رئيسجمهور اسلامي ايران روز گذشته با حضور رسانههاي داخلي و خارجي در محل سالن شهيد بهشتي نهاد رياست جمهوري برگزار شد و نكته كليدي آن تأييد «دبهامريكاييها» در مذاكرات از سوي رئيسجمهور بود كه پيش از اين يكبار علياكبر صالحي به آن اشاره و پس از عيادت روحاني از وي، آن را شوخي اعلام كرد!
صرف نظر از تقارن اين نشست خبري با سالروز پيروزي روحاني در انتخابات رياست جمهوري دولت يازدهم، فاصله ششماهه نشستهاي خبري رئيسجمهور سبب شد تا عطش فراواني در نزد خبرنگاران براي پرسيدن وجود داشته باشد.
در چنين شرايطي انتظار اين بود كه اين نشست به انتشار اخباري داغ اختصاص يابد، اما اين نشست با انتظارات تشابهي نداشت. در كنار اينكه هيچيك از رسانههاي منتقد فرصتي براي پرسيدن سؤالات پيدا نكردند.آنها كه فرصت پيدا كردند هم تابلو حامي دولتي يا دولتي بودن بر پيشانيشان بود.
به عنوان مثال رسانههاي جوان، وطن امروز،كیهان،فارس، نسیم و تسنیم به عنوان اصليترين رسانه هاي منتقد دولت فرصتي براي سوال پرسيدن نداشتند و حتي در اين ميان صداي
بي.بي.سي هم درآمد كه اعلام كرد هر شش رسانه داخلي كه فرصت سوال پيدا كردند، دولتي بودند.
نكته جالب اينجا بود كه برخي خبرنگاران رسانههاي همسو نيز تنها سؤالاتي پرسيدند كه دغدغههايي فرعي بود.
خبرنگار روزنامه ابتكار در سؤال خود به بحث لغو كنسرتهاي موسيقي پرداخت و چنان بر پرسيدن اين سؤال خود تأكيد و لغو كنسرتها را زياد توصيف كرد كه درنهايت روحاني هم نسبت به آن واكنش داد و گفت: به آن خيليها كه ميگوييد هم نيست!
با زياده نخواهي توافق در دسترس استدر اين نشست خبري در ابتدا روحاني به بيان مطالبي در خصوص پيروزي خود در انتخابات رياست جمهوري سال 92 و همچنين بحث مذاكرات هستهاي و تاثير تحريمها پرداخت. وي سپس در پاسخ خبرنگار خبرگزاري سازمان صدا و سيما در اين خصوص كه چقدر جمهوري اسلامي با يك توافق فاصله دارد و چقدر رسيدن به توافق خوب امكانپذير است، گفت: همه تلاش ما رسيدن به توافق عزتمندانه با تأمين حقوق ملت ايران با توجه به همه خطوط قرمزي كه تعريف شده، است.
وي افزود: چارچوبهاي كلي كه مدنظر جمهوري اسلامي بوده امروز مورد قبول 1+5 است. ضمن آنكه در جزئيات اختلاف نظرات فراواني داريم و بايد همه اين اختلاف نظرها حل شود. روحاني با تأكيد براينكه ما در مذاكرات جدي هستيم، گفت: ما به دنبال تلف كردن وقت و خريد زمان نيستيم. همچنين محصور در زمان خاص هم نيستيم. عجلهاي نداريم اما از همه فرصت و امكاناتمان براي دستيابي به توافق استفاده ميكنيم.
رئيسجمهور با مهم خواندن خواست ملت ايران گفت: چارچوبهايي كه از طرف نظام مشخص شده در مذاكرات مورد توجه بوده است و مذاكرهكنندگان اين مسير را دنبال ميكنند. اگر طرف مقابل همين چارچوب را مراعات كند و به منافع ملي ما احترام بگذارد و دنبال زيادهخواهي نباشد، توافق در دسترس است.
روحاني دبه مذاكرات را تأييد كرد در ادامه، خبرنگار تلويزيون ملي چين (CCTV) از آينده مذاكرات و چالشهاي پيش رو تا قبل از ضربالاجل 30 ژوئن پرسيد و خطاب به روحاني گفت كه به نظر شما در زمينه لغو تحريمها چه پيشرفتهايي حاصل شده است و پيشبينيتان از اينكه اگر توافق انجام شود چقدر زمان ميبرد تا تحريمها لغو شوند چيست؟ روحاني در پاسخ به اين سؤال گفت: در برخي مسائل هنوز اختلاف نظرهايي وجود دارد. تحريمهاي اقتصادي با اجراي توافق برداشته خواهد شد و ملغي و كان لم يكن ميشود، در اين ترديدي نيست.
رئيس قوه مجريه افزود: اما نسبت به همزماني اقدامات ايران با اين لغوها كه چگونه باشد اختلاف نظرهايي وجود دارد كه ما مصر به همزماني هستيم و يك اشكالي وجود دارد و آن اين است كه طرف مذاكرهكننده ما در برخي موارد بعد از اينكه در يك جلسه به يك چارچوب توافقي ميرسيم در جلسه بعدي به چانهزني بر ميگردد كه اين باعث ميشود كار به عقب بيفتد و مذاكرات را طولانيتر ميكند.
پيش از اين صالحي رئيس سازمان انرژي اتمي كه در مقطعي تيم مذاكره كننده هستهاي را در مذاكرات همراهي ميكرد در اظهارنظري گفته بود كه طرفهاي غربي دبه درميآورند گرچه به فاصله كوتاهي صالحي اظهارات خود را تكذيب كرد اما سخنان ديروز رئيسجمهور درباره بدعهدي طرف غربي نشان داد كه آن تكذيب گويا مصلحتي بوده است.
روحاني تأكيد كرد: اگر طرف مقابل ما هم به چارچوبهايي كه قبلاً مورد تفاهم بوده متعهد بماند و نخواهد موارد جديدي را وارد توافق كند به نظر من ميتوان موضوع را حل و فصل كرد و ما ميتوانيم به توافق برسيم اما در غير اين صورت ممكن است مذاكرات را طولاني كند.
خبرنگار مهر پرسيد: بعد از روي كار آمدن دولت يازدهم و با توجه به اينكه رئيسجمهور فردي مجتهد و فرزند حوزه بود اين اميد در بين علما و حوزههاي علميه به وجود آمد كه تعامل بهتري ميان دولت و حوزهعلمي شكل گيرد اما هرچه از دولت يازدهم گذشت، انتقادات نسبت به عملكرد فرهنگي دولت بيشتر شد تا جايي كه علما نسبت به برخي مسائل همچون برگزاري كنسرتها، تئاترها و موضوع حجاب و عفاف و موضوع حضور بانوان در ورزشگاهها و همچنين تعابيري كه دولت در حوزه وظايف نيروي انتظامي به كار برد واكنش نشان دادند، دولت شما چه اقداماتي براي رفع اين نگرانيها داشته و خواهد داشت، كه روحاني در پاسخ گفت:دولت تعبير خاصي پيرامون وظايف نيروي انتظامي نداشته و ندارد. دولت معتقد است همه دستگاهها از جمله نيروي انتظامي بايد در چارچوب قانون عمل كنند و معيارشان تنها قانون باشد كه بنده فكر نميكنم در اينجا فضايي براي اختلافات وجود داشته باشد.
وي افزود: اساساً اينكه قانون جمهوري اسلامي ايران يا متأخذ از متن شرع است يا شامل مصوباتي است كه با موازين شرعي مغايرت ندارد. بنابراين قانون ما قانون اسلامي است و امام هم فرمودند قانوني را كه شوراي نگهبان تأييد كند، اجرايش براي همه لازم است. بنابراين ما در اين زمينه اختلافي نداريم و در زمينه ساير مسائل فرهنگي دولت موظف به اجراي قانون است.
رئيسجمهور در پاسخ به سؤال خبرنگار ديگري در اين خصوص كه آيا دولت تصميم شوراي عالي امنيت ملي درباره ممنوعالتصويري رئيس دولت اصلاحات را تأييد ميكند، ممنوع التصويري يا ممنوعالخبري فردي را از سوي شوراي عالي امنيت ملي كاملاً دروغ دانست و گفت: شوراي عالي امنيت ملي هيچ مصوبهاي در اين زمينه ندارد و اگر كسي اين را به شوراي عالي امنيت ملي انتساب داده است، خلاف كرده و بايد طبق قانون مورد مجازات قرار گيرد.
به دنبال حفظ اسرار خود هستيمرئيسجمهور در پاسخ به سؤال خبرنگار فايننشالتايمز در مورد زمان بين امضاي توافق و اجراي آن و نيز برداشته شدن تحريمهاي بانكي پس از يك سال اظهار داشت: اينكه برداشته شدن تحريمهاي بانكي يك سال طول ميكشد حتماً نادرست و جاي يك ماه با يك سال در اينجا اشتباه شده است و حتماً اين حرف درست نيست.
روحاني خاطرنشان كرد: بين زمان امضاي توافق تا اجراي كامل آن يك فاصله زماني خواهد بود. اينكه اين فاصله چند ماه است جزو مواردي است كه مورد بحث است. آنچه كه ما به دنبال آن هستيم اين است كه بعد از توافق بلافاصله در شوراي امنيت سازمان ملل قطعنامهاي صادر شود كه آن قطعنامه توافق را در فصل 7 منشور سازمان ملل متحد تأييد كند و آن توافق در همان قطعنامهاي كه در شوراي امنيت خواهد بود و مصوبهاي كه شوراي امنيت خواهد داشت همه قطعنامههاي قبلي را در زمينه مسائل هستهاي لغو كند. اين اولين گام مهمي است كه بعد از توافق برداشته خواهد شد.
وي افزود: شايد بتوان گفت اولين تضمين اجراي اين توافق است كه توسط شوراي امنيت تأييد خواهد شد كه داراي اهميت است اما اينكه بعد از آن تحريمها چگونه لغو ميشود در حال بررسي است. اعلام لغو با اجراي لغو چگونه خواهد شد. تعيين زمان و تعهداتي كه ايران خواهد داشت و. . نيازمند زمان است و كاري نيست كه بتوان در يك ساعت آن را انجام داد. رئيسجمهور اظهار داشت: از زماني كه توافق به امضا ميرسد تا زماني كه همه تعهدات اجرايي و عملياتي ميشود از سوي دو طرف چقدر زمان ميبرد هنوز محل بحث است اما چند ماهي حتماً به طول خواهد انجاميد.
روحاني در پاسخ به سؤالي در مورد اجراي پروتكل الحاقي توسط ايران گفت: پروتكل الحاقي چيزي نيست كه مخصوص ايران باشد. تبليغات غلط و ناصحيحي در خارج از كشور در اين باره به راه افتاده است. بسياري از كشورهاي دنيا امروز پروتكل الحاقي را اجرا و به آن عمل ميكنند. 124 كشور پروتكل الحاقي را اجرا ميكنند و تعداد ديگري از كشورها نيز اجراي آن را پذيرفتهاند كه در مسير نهايي شدن است.
وي افزود: پروتكل الحاقي در سال 2003 توسط 80 كشور اجرا ميشد و تعداد اين كشورها در اين سالها از 80 به 124 كشور رسيده كه اين نشان ميدهد كه پروتكل الحاقي چيز بدي نيست كه كشورها مرتب به آن اضافه ميشوند و آن را امضا ميكنند.
رئيسجمهور اظهار داشت: اينگونه تعهدات بينالمللي همواره تعهدات دوطرفه است. هر چه در اين 124 كشور اجرا ميشود در ايران هم اجرا خواهد شد. در پروتكل الحاقي چيزي به نام بازرسي وجود ندارد.
روحاني خاطرنشان كرد: ما در سال 2003 تا 2005 پروتكل الحاقي را اجرا كرديم و ميدانيم كه چگونه است و در همان زمان هم كه ميخواست اجرا شود بحثي در كشور سر گرفت كه اگر پروتكل اجرايي شود مساجد و خانه علما و مجلس شوراي اسلامي را بازرسي ميكنند كه بياساس بود و امروز هم حرفهاي بياساس زيادي در رسانهها در اين باره مطرح ميشود.
وي افزود:ايران يك استثنا نيست. پروتكل الحاقي در بسياري از كشورها در حال اجرا است اما اين نكته قطعي است كه ايران نخواهد گذاشت كه اسرار كشورش به بهانه اجراي پروتكل يا هر معاهده ديگري در دست ديگران قرار گيرد. ما هيچگاه نخواهيم گذاشت نه اسرار نظامي بلكه در بسياري از فناوريهاي ديگر اسراري داريم كه اين اسرار نبايد در اختيار ديگران قرار بگيرد.
در عراق پايگاه نظامي نداريمرئيسجمهور همچنين در پاسخ به سؤال خبرنگاري مبني بر اينكه واكنش ايران به ايجاد پايگاههاي نظامي جديد امريكا در عراق به بهانه مبارزه با داعش چيست، اظهار داشت: سياست جمهوري اسلامي ايران نسبت به مسائل منطقه تغيير نكرده است و همان سياستي است كه از دو سال پيش در پيش گرفتهايم، تعهد ما به كشورهاي منطقه اين است كه به امنيت و ثباتشان كمك كنيم و اگر از ما درخواستي دارند در حد توانمان به آن دولتها كمك كنيم. مخصوصاً در مبارزه با تروريسم كه اين مسئله را يك وظيفه بسيار مهم براي خودمان ميدانيم.
وي افزود: ما كاملاً شرايط منطقه را كه چه چيزي پيش خواهد آمد پيشبيني ميكرديم بنابراين در دو سال گذشته و در سازمان ملل متحد طرح جهان عاري از خشونت و افراطيگري را پيشنهاد داديم و همان وقت هم به سازمان ملل اعلام كرديم كه آينده جهان و منطقه ما چگونه خواهد بود. خوشبختانه به آن ندا در مقام تصويب قطعنامه در مجمع عمومي پاسخ مثبت داده شد اما در مقام عمل متأسفانه آن مقدار كه ما ميبايست شاهد حضور سازمانهاي بينالمللي و كشورها براي مبارزه با تروريسم باشيم، نبوديم. رئيس قوه مجريه ادامه داد: ما در عراق و سوريه پايگاه نظامي و واحد نظامي نداريم. آنچه كه ما در عراق و سوريه انجام ميدهيم فعاليتهاي مستشاري است و ميخواهيم ثبات و امنيت به اين كشورها بازگردد و همچنين ما ميخواهيم در اين كشورها بيش از گذشته دموكراسي اجرايي شود.
همچنين روحاني در پاسخ به سوالي درباره تخريبهاي بي سابقه دولت گفت: ما باید تخریبکنندگان را به نقد دعوت کنیم و از آنها بخواهیم که به تخریب نقد کنند. عکسالعمل مردم ما بهترین راه است. مردم ما اگر در برابر تخریب عکسالعمل صحیح نشان ندهند فرد تخریبکننده را مایوس میکنند. البته دولت هم وظیفه دارد تا روشنگریهای لازم را انجام دهد. وی افزود: تشویش اذهان عمومی و حرفهای غیرواقعی زدن کار نادرستی است. نقد مشوقانه نه تنها خوب است حتی ضرورت دارد و لازم است و به نفع دولت نیز هست چون اگر دولت اجازه ندهد که نقد شود معنای آن این است که دولت مستبدی است.
رئیسجمهور اظهار داشت: ما یا خود را بینقص میدانیم که این حرف نادرستی است یا اینکه به دنبال این است که مستبد باشد که این هم نادرست است بنابراین مردم ما باید در این زمینه با عکسالعمل خود نیز با توضیحاتش جلوی تخریب را بگیرند.