معاون پژوهشي وزير آموزش و پرورش روز گذشته نسبت به عدم تناسب جنسيت معلمان با دانش‌آموزان به ويژه در دوره ابتدايي و گسترش تربيت به رنگ صورتي در بين نسل آينده ابراز نگراني كرد. اين در حالي است كه كارشناسان حوزه تعليم و تربيت تغيير استراتژي در غلظت زنانه محيط آموزشي و تربيتي در دوره ابتدايي را نيازمند مطالعه جدي‌تر مي‌دانند.
دوره ابتدايي هم به لحاظ كمي يعني تعداد معلمان و دانش‌آموزان و هم از لحاظ كيفي يعني تأثيري كه اين دوره در موفقيت تحصيلي دانش‌آموزان در سراسر زندگي و دوران تحصيل دارد، از اساسي‌ترين و مهم‌ترين مقاطع تحصيلي است. به بيان ديگر معلم در اين دوره قهرمان زندگي دانش‌آموزان خود است و بسته به رابطه‌اش با تك تك دانش‌آموزان روي زندگي تربيتي آنها اثر مي‌گذارد.
بر همين اساس است كه معلمان در اين مقطع بيشتر از پيشرفت‌هاي تحصيلي دانش‌آموزان به گسترش مهارت‌هاي ويژه رشد عاطفي، اجتماعي و خود‌ادراكي دانش‌آموزان توجه دارند. آنها محيطي بر مبناي روابط انساني، پيوندهاي عاطفي، صميميت، رفتار گروهي و احساس تعلق خاطر به مدرسه سازماندهي مي‌كنند. در نتيجه دانش‌آموزان نسبت به حضور در چنين فضايي شوق و انگيزه دارند. اما اين الگوي ايده‌آل، تابع عوامل ديگر به اندازه كافي در كشور ما موفق نبوده است. يكي از مؤثرترين عوامل عدم موفقيت قطعي اين الگو، نيروي انساني و در يك كلام معلم در دوره ابتدايي است. نسبت عددي دانش‌آموز به معلم در كلاس‌ها و تراكم جمعيتي كلاس، سواد و سن معلم، تجهيز معلم به ابتكارات و نوآوري‌هاي استاندارد و به روز حوزه تعليم و تربيت و جنسيت معلم و تناسب آن با دانش‌آموزان از جمله عوامل مؤثر در اين حوزه‌اند.
غلبه دخترانگي در دانش‌آموزان پسردر اين بين، رئيس سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي وزارت آموزش و پرورش گزينه آخر را براي ابراز نگراني و هشدار دادن انتخاب كرد و مهندسي نيروي انساني آموزش و پرورش به ويژه در برخي استان‌ها مخصوصاً تهران بزرگ را از ضرورت‌هاي حتمي توصيف كرد. وي روز گذشته به رسانه‌ها گفت: عدم تناسب جنسيت معلمان با دانش‌آموزان به ويژه در دوره ابتدايي نگراني تربيت به رنگ صورتي را در بين نسل آينده افزايش داده است. حجت‌الاسلام والمسلمين محي الدين بهرام محمديان اضافه كرد: غلبه رفتارهاي زنانه و دخترانه در بين نوجوان و جوانان پسر از پيامدهاي فاصله گرفتن مدارس از تربيت متناسب با جنسيت و سازماندهي نامناسب نيروي انساني در دوره ابتدايي است.
وي ادامه داد: هرچند حضور بانوان معلم در دوره ابتدايي، محيط مدرسه را ملائم با محيط خانه مي‌سازد، اما از سوي ديگر دانش‌آموزان پسر از پايه سوم ابتدايي به بعد نيازمند برخورد با خلقيات مردانه هستند و البته در پايه پنجم و ششم ابتدايي حضور معلمان خانم در كلاس‌هاي درس براي آنان نيز مشكل‌زا و سخت است. رئيس سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي يادآوري كرد: اگر آموزش و پرورش نتواند سامانه نيروي انساني و سازماندهي معلمان زن را اصلاح كند، معلم و دانش‌آموز، هر دو آسيب خواهند ديد؛ معلمان به واسطه سختي كار و مراقبت‌هاي ويژه از دانش‌آموزان پسر دچار فشار روحي و تنيدگي اعصاب و روان مي‌شوند و در دانش‌آموزان پسر نيز گرايش‌هاي زنانه و رفتارهاي نامتجانس با جنسيت خود رشد خواهد كرد.
از سوي ديگر سهيل رضائي، روانشناس در اين باره به «جوان» مي‌گويد: مسئله‌اي كه آموزش و پرورش نسبت به آن ابراز نگراني مي‌كند مي‌تواند صحت داشته باشد اما ممكن است قطعيت نداشته باشد.
وي ادامه مي‌دهد: در مدرسه به جز معلم زن، اولياي ديگري نيز وجود دارند و نظامات ديگري نيز هستند كه بتوانند شرايط حضور معلمان زن در كلاس دانش‌آموزان پسر را هدايت كنند و بر همين اساس تغيير يك باره آن يك خطر راهبردي و استراتژيك است. رضايي خروج يك باره كودك از محيط زنانه خانه يا مهد كودك و مواجهه با محيط مطلقاً مردانه را براي بهداشت روان كودك مضر مي‌داند و عنوان مي‌كند: اتفاقاً كودكاني كه مادران شاغل دارند، اگر معلم مرد هم داشته باشند با فقدان زنانگي در زندگي مواجه مي‌شوند و با جنس زن غريبه خواهند بود. بنابراين چنانچه آموزش و پرورش بخواهد در اين روند تغييري ايجاد كند بايد مبتني بر پژوهش و اجراي آزمايشي باشد.
مردان از مدارس فراري‌اند از سوي ديگر به نظر مي‌رسد در شرايط كنوني و به توجه به نگراني‌‌هاي موجود در اين حوزه، آموزش و پرورش بايد فكري به حال جذاب‌سازي حرفه معلمي براي مردان بكند. زيرا علاوه بر كاستي‌‌هاي معيشتي موجود در اين حرفه آستانه تحمل مردان در مواجهه با كودكان رده سني 7 تا 11 ساله بسيار كمتر از زنان است. بر همين اساس برخي از مرداني هم كه به اجبار وارد اين حرفه مي‌شوند روش‌‌هاي تربيتي مبتني بر تنبيه بدني را اجرا مي‌كنند. گفتني است به جز تناسب جنسيتي معلمان با دانش‌آموزان، رشد و عدم رشد ساحت‌هاي مختلف آموزشي و تربيتي در ميان دانش‌آموزان مقاطع و پايه‌هاي مختلف نيز در ميان صاحبنظران و كارشناسان نگراني‌هايي را به وجود آورده است.
اين در حالي است كه خسرو نظري، رئيس مركز نيروي انساني و فناوري اطلاعات آموزش و پرورش روز گذشته در گفت و گو با رسانه‌ها از ابلاغ شيوه‌نامه ساماندهي نيروي انساني تا پايان اسفندماه يعني حدود 18 روز آينده خبر داد. بر همين اساس اجراي اين شيوه‌نامه به سال جديد موكول مي‌شود. همچنين اسفنديار چهاربند، مديركل آموزش و پرورش شهر تهران نيز با اشاره به كمبود شديد نيروي انساني مرد در آموزش و پرورش تهران از توجه به برقراري تعادل ميان نيروي انساني مرد و زن در سال آينده خبرداد.
وي با بيان اينكه به شدت در بحث نيروي انساني مرد دچار كمبود هستيم، اظهاركرد: از مجموع نيروي انساني در شهر تهران 19 درصد مرد و مابقي زن هستند.
