براساس تازهترين آمارهاي جهاني تا 23 مهر 1393، بالغ بر ۴۳۰ ميليون دلار كتاب رمان به صورت آنلاين در جهان به فروش رفته است. در چهار سال گذشته، فروش جهاني كتابهاي الكترونيكي خيلي بهتر از فروش كتابهاي چاپي بوده است و انتظار ميرود كه كتابهاي الكترونيك تا چندي ديگر صنعت نشر كتاب را از پاي در آورد؛ طوفاني كه هرچند هنوز به ايران نرسيده اما پيشبيني ميشود تا چند سال ديگر گذرش به كشورمان بيفتد.
كتاب الكترونيك هنوز در ايران جاي خود را محكم نكرده است؛ با اين حال در ماههاي اخير ردپاي كتابهاي الكترونيك به شكلي كمرنگ در حوزه كتاب ايران قابل مشاهده بوده است. اين موضوع ممكن است براي شمار زيادي از ناشراني كه در كشور به شكل سنتي در حال فعاليت هستند، دلهرهآور باشد؛ با اين حال نهادهايي كه براي زمينهسازي ورود كتابهاي الكترونيك به ايران پيشگام شدهاند، معتقد هستند كه استفاده از كانالهاي الكترونيك علاوه بر كنار زدن مشكلات سالهاي اخير افزايش قيمت كاغذ ميتواند فرآيند بازاريابي كتابها براي مخاطب را سريعتر و راحتتر كند. ممكن است ادعاي آنها تا حدود زيادي صحت داشته باشد. ناشران بزرگ همچون ساير كسب و كارها امكانات زيادي همچون فضاي اداري، خدمات شهري، منافع و حقوق را صرف توليد ميكنند. آنها وقتي با نويسنده جديدي وارد قرارداد ميشوند هيچ ضمانتي برايشان وجود ندارد كه اثر اين نويسنده جديد پرفروش شود يا شكست بخورد. ناشران موقع بستن قرارداد با نويسندگان جديد در واقع ريسك بزرگي ميكنند. آنها با طي مراحل چاپ، ويرايش و توزيع كتابها هزينههاي قابلتوجهي را متحمل ميشوند؛ همه اين هزينهها در قيمت نهايي كتاب اعمال ميشود. با ظهور كتابهاي الكترونيك، هزينههاي چاپ و توزيع از قيمت نهايي كتاب حذف ميشود و بنابراين خواننده به شكلي طبيعي تصور ميكند كه قيمت كتاب الكترونيك ارزانتر است. با اين حال ناشران ميگويند كه چاپ كتاب تنها حدود هشت درصد قيمت نهايي كتاب را به خود اختصاص ميدهد و با حذف اين مرحله و بدون هزينههاي چاپ هم قيمت كتاب الكترونيك چندان تفاوتي با بهاي نسخه چاپي آن نميكند؛ بنابراين علت استقبال مردم دنيا از كتابهاي الكترونيك چيست؟
براساس آماري كه يك پژوهشگر ايراني ارائه كرده است؛ سهم ناشران الكترونيك مستقل در فروش آنلاين كتابها در جهان ۳۱ درصد، سهم ناشران متوسط و كوچك ۲۰ درصد، سهم آمازون 6 درصد، سهم ائتلاف پنج ناشر الكترونيك بزرگ از جمله مشتمل بر پنگوئن و مك ميلان ۳۸ درصد و سهم ناشران ديگر و غيره پنج درصد است. علاوه بر تلاش ناشران خارجي براي همگام شدن با تكنولوژي جديد، آمار جديد فروش بالغ بر ۴۳۰ ميليون دلاري كتابهاي رمان به صورت آنلاين در جهان نيز حكايت از رشد استقبال مردم دنيا از كتابهاي الكترونيك و محبوبيت و مقبوليت آن دارد. استفاده رو به گسترش از فناوريهاي نوين همچون تبلتها و نوتبوكها و گوشيهاي هوشمند همراه از عمدهترين دلايل رو آوردن مردم دنيا به خريداري كتابهاي الكترونيك است. در حال حاضر در دنيا ۷۵ درصد مطالعه كتابهاي الكترونيك با استفاده از تبلتها، ۲۳ درصد با استفاده از اسمارتفونها و دو درصد توسط كنسولهاي گازي كه در واقع نوع خاصي از سختافزارها هستند و چندان هم پركاربرد نشدهاند، انجام ميشود.
در ايران هنوز با بيم و اميد درباره ظهور كتابهاي الكترونيك صحبت ميشود؛ چراكه اين طوفان به شكلي رسمي و فراگير به ايران نرسيده است؛ هرچند نهادهايي چون حوزه هنري و سوره مهر كه بخش انتشارات زير مجموعه آن را تشكيل ميدهد، براي جا انداختن كتابهاي الكترونيك در ايران سخت در تلاش هستند و سوره مهر الكترونيك حوزه هنري حتي اعلام كرده است تا پايان سال جاري تمامي آثار منتشره طي اين مدت را به صورت الكترونيك توليد ميكند؛ فضاي بازار كتاب وضعيت اميدواركنندهاي ندارد و تصميمهايي از اين دست براي برداشتن ديوار بين مخاطب و كتابهاي الكترونيك ميتواند به اندازه كافي جسورانه باشد.