با عزل ناگهاني علي شجاعـيصـائين از سمت مدير دفتر ترويج كتاب و كتابخواني (اداره كتاب)، هماكنون سؤالهاي زيادي درباره چرايي اين عزل و گزينههاي محتمل براي جايگزيني شجاعيصائين وجود دارد. هنوز ارشاد نتوانسته است به پاسخي واحد و قابلقبول براي عزل مدير اداره كتاب برسد و از طرفي بايد هرچه سريعتر وضعيت پيش آمده را با معرفي مدير جديد فيصله دهد.
به گزارش «جوان» عزل ناگهاني علي شجاعيصائين از اداره كتاب، چند روز پس از آنكه وي درباره محتواي كتاب «من اين نسل» و نويسندهاش موضعگيري كرد، اين سؤال را به وجود آورد كه آيا وزارت ارشاد به خاطر اينكه شجاعيصائين حاضر به همكاري در زمينه كتاب «من اين نسل» نشده، او را بركنار كرد؟!
اين سؤال از سوي رسانهها دنبال شد. فارس نوشت: هفته گذشته علي جنتي وزير ارشاد در جمع خبرنگاران با سؤالاتي پيرامون بركناري مدير اداره كتاب مواجه شد و صراحتاً اعلام كرد اين بركناري به دليل تخلف اداري بوده و علي شجاعيصائين مدير اداره كتاب به علت عدمرعايت موازين يك بخشنامه بركنار شده است.
اما نكته جالب اينكه آنچه در اين ميان وجود دارد همين بخشنامه يعني عدممصاحبه با رسانهها به جهت حضور سخنگو در وزارت ارشاد است. ارشاد براي رهايي از سخنان ضد و نقيض و اخبار متفاوت تصميم گرفت از ماههاي گذشته سخنگويي معرفي كند و اين سخنگو اخبار ارشاد را به رسانهها، يكسان منتقل كند، اما باز هم يك بام و دو هوايي ارشاد را فرا گرفت و سخنگو هم نتوانست چارهساز باشد. دو هفتهاي ميشود كه سخنگوي وزارت ارشاد هم طبق معمول سهشنبهها جلسهاي ندارد و رو در رو با رسانهها سخن نگفته است، شايد هم اين وظيفه به دليل تنشهاي اين روزهاي معاونت فرهنگي به صالحي در نشست با خبرنگاران در روز يكشنبه هفته جاري موكول شده است.
اما نكته جالبي كه جنتي به آن اشاره كرد، همين موضوع بركناري بود اما آقاي وزير، بخشنامه اداري كه برخي از رسانهها از آن به تعبير تخلف بزرگ ياد كردهاند، كدام است كه موجبات بركناري يك مدير را فراهم كرد، آيا همان نبود كه شجاعيصائين به واسطه سخنان شفافش و افشاي آنچه به صالحي در خصوص كتاب خاص گفته بود بركنار شد؟
آقاي رئيس ارشاد! تخطي، تخلف يا هر موضوعي كه از آن ياد ميكنيد بهعلاوه اخبار متناقضي را كه اين روزها به علما در قم ميرسد، بازنگري كنيد و ببينيد روزهاي پرتنشي در پيش است نه در معاونت فرهنگي بلكه اداره كل هنرهاي نمايشي و بنياد سينمايي فارابي و ... اخراج و بگمبگمها در برابر چه منفعتي است؟
يك مدير ميرود مدير ديگر ميآيد، اما مسئله رعايت قانون است، كتابهايي را كه اين روزها با سفارش وارد اداره كتاب ميشوند، چه ميكنيد؟ همان كتابهايي كه اگر مجوز بگيرند قطعاً سكوت در برابرشان جايز نيست. از سوي ديگر علياصغر كارانديشمروستي، معاون توسعه مديريت و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي هم مرتكب اشتباه شده و در حالي كه نبايد مصاحبه كند در توضيح بركناري شجاعيصائين مصاحبه ميكند و نكات جالب و تناقضآميزي را بيان ميكند. اين مصاحبه نشان از عدمهماهنگي در ارشاد دارد. او بيان ميكند كه ديوان محاسبات به دليل بازنشسته بودن شجاعيصائين با اين امر مخالف بوده و ايراد گرفته است اما يك سؤال پيش ميآيد كه مسئولان ارشاد بايد به آن پاسخ بدهند. وزارت ارشاد بايد پاسخ دهد با لشكر بازنشستهها كه در دولت جديد دعوت به همكاري شدهاند ميخواهد چه كند؟
از سوي ديگر عجيب است كه علياصغر كارانديشمروستي، معاون توسعه مديريت و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي كه متولي امور اداري و عضو هيئت تخلفات هم است معناي «تخلف بزرگ اداري» را نميداند و نكته دوم اينكه از بخشنامه و آييننامهاي كه وزير ارشاد هم ظاهراً ابلاغ كرده هم مطلع نيست و بدون هماهنگي مصاحبه ميكند.
گزينههاي روي ميز ارشادحال چه دلايل ارشاد براي بركناري شجاعيصائين قابل قبول باشد يا خير، فعلاً اداره كتاب به سرپرستي همايون اميرزاده در حال اداره است. از زمان آغاز به كار دولت يازدهم اداره كتاب ارشاد دو مدير عوض كرده است و احتمالاً ارشاد تلاش خواهد كرد تا مدير سوم را با احتياط بيشتري انتخاب كند. نسيم طي گزارشي به معرفي چند تن از گزينههاي احتمالي پرداخته است.
حجتالاسلام محمدرضا زائريزائري يكي از كساني است كه نامش براي مديريت اداره كتاب ارشاد برده ميشود. محمدرضا زائري در سال ۱۳۴۹ در شهر كرمان ديده به جهان گشود. زائري كارشناسي فقه و مباني حقوق اسلامي را از مدرسه عالي شهيد مطهري گرفته است و كارشناسي ارشد فلسفه و حكمت اسلامي را از دانشگاه آزاد. وي دكتراي خود را در رشته علوم اديان از دانشگاه قديس يوسف بيروت گرفت و از سال 72 به عنوان مشاور در وزارت ارشاد همكاري داشت و مجلات زيادي مثل نشريه خانه، مجله نور، صدا، دوربين، حركت، مجله خيمه همكاري و راهاندازي مؤسسه خيمه را به عهده داشته است.
زائري به نقش هيئت و منبر در كتابخواني بسيار اعتقاد دارد و ميگويد: بسياري از كتابهاي موفق در حوزه دين كتابهايي هستند كه حاصل جلسات مذهبي بوده يا به نوعي از سوي هيئتهاي مذهبي ترويج شدهاند.
محمد سلگيمحمد سلگي در خصوص پيشنهاد مديريت اداره كتاب ارشاد ميگويد: من اين مسئله را نه رد ميكنم نه تأييد و ترجيح ميدهم فعلاً در اين زمينه اظهارنظر نكنم. سلگي يكبار ديگر هم قبل از انتخاب علي شجاعيصائين، براي اين سمت در نظر گرفته شده بود. وي متولد 1345 و داراي دكتراي روانشناسي است، از فعالان نشر دانشگاهي بوده و رئيس سازمان انتشارات جهاد دانشگاه بوده است، مسئول بخش دانشگاهي بيست و ششمين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران و اكنون عضو هيئت مديره انجمن ناشران دانشگاهي است. در كارنامه او دبير جشنواره كتاب سال دانشجويي هم ديده ميشود.
علي فريدونيعلي فريدوني 29 مهرماه امسال با حكم وزير ارشاد به عنوان مدير كل مجامع تشكلها و فعاليتهاي فرهنگي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي منصوب شد و حالا به عنوان يكي از گزينههاي اداره كل كتاب ارشاد نام برده ميشود.
وي پيش از اين و در دوران دبيركلي ملكاحمدي دبيركل سابق نهاد كتابخانههاي عمومي كشور به عنوان مدير كل منابع نهاد مشغول فعاليت بود.
فريدوني كه از كاركنان اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان قم بوده است، سابقه حضور در سمت معاونت مطبوعاتي و تبليغات و همچنين عضويت در شوراي پژوهش اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي اين استان را نيز در كارنامه خود دارد.
حجتالاسلام رضا مختاريگزينه ديگر مديريت اداره كتاب ارشاد، حجتالاسلام رضا مختاري است كه صحبتهايي با وي شده است اما هنوز اين مسئله را قبول نكرده است. مختاري در سال ۱۳۷۸ مركز تدوين و نشر متون درسي حوزه (متون) را تأسيس كرد كه تاكنون ۱۵ كتاب درسي براي حوزه علوم ديني سامان داده و منتشر كرده است. مختاري در سال ۱۳۸۵، مؤسسه كتابشناسي شيعه را به منظور معرفي دقيق آثار مكتوب شيعه با همكاري عدهاي از دوستانش بنيان نهاد.
مسلماً معاونت فرهنگي به دنبال تكرار تجربه شجاعيصائين نخواهد بود و مدير آتي اداره كتاب بايد خود را براي فشارها جهت ارائه مجوز نشر برخي از كتابهاي خاص آماده كند.