«حتي با تمديد نيز مذاكرات هستهاي ايران احتمالاً با موانعي مواجه شود». اين تحليل يك خبرگزاري معروف امريكايي است و البته شايد پردهبرداري رسانهاي از مسير اصلي مذاكرات براي تداوم روند فعلي: يعني مذاكراتي طولانيمدت كه ضمن آن هم شالوده تحريمها و در عمل اهرم فشار عليه ايران حفظ و امتيازگيري از آن آسانتر شود و در عين حال بعد از هر مذاكرهاي جان كري بيايد و ژست بگيرد كه جهان با اين مذاكرات امنتر شده و ايران به اصطلاح از بمب اتمي خيالي آنها دورتر شده و هم القا شود كه امريكا مشتاق مذاكره است و مثلاً عدم انعطاف ايران بر سر چند سانتريفيوژ ناقابل باعث شكست مذاكرات!در امريكا هم تنها و تنها ! مشكل اين است كه جمهوريخواهان سختگيرتر و بدبينتر بر سر كار آمدهاند.
خبرگزاري آسوشيتدپرس با اشاره به تمديد هفت ماهه مذاكرات ايران و 1+5 (امريكا، انگليس، فرانسه، روسيه، چين به علاوه آلمان) براي رسيدن به راهحل جامع نهايي نوشت كه حتي با تمديد مذاكرات، مذاكرات هستهاي ايران احتمالاً با موانعي مواجه شود. طبق اين گزارش، ديپلماتهاي غربي نزديك به مذاكرات روز سهشنبه اعلام كردند كه توافقاتي بيش از تمديد مهلت مذاكرات تا 30 ژوئن سال 2015 داشتهاند.
بر اساس ادعاي ديپلماتهايي كه مدام در صدد هستند نشان دهند غرب مشتاق توافق است، «پيشرفتهاي حاصل آمده در مذاكرات از تجديدنظر امريكا و همپيمانان اين كشور در مواضعشان بوده است» و اين ايران بوده است كه تقاضاهايش «تغييرات اندكي داشته است.»
آسوشيتدپرس همچنين در مسير القاي اينكه روند فعلي تلطيف شدهترين اتفاقي است كه دولت امريكا به رهبري تلطيف اوباماي دمكرات ميتوانست پيش بگيرد، مدعي ميشود كه دولت امريكا ممكن است در خصوص اندازه و ظرفيت برنامه هستهاي ايران انعطافهايي داشته باشد اما منتقدان قدرتمند درون امريكا با چنين مصالحههايي موافق نيستند.
چماقسازي از تهديد ضد ايراني جمهوريخواهاني كه بعد از انتخابات اخير ميان دورهاي اخير اكثريت هر دو مجلس سنا و نمايندگان(كنگره) هم در روايت آسوشيتدپرس به چشم ميخورد و بازگشايي دور جديد كنگره از اول ژانويه سال 2015 با اكثريت جمهوريخواهان خنثي كننده تأثير وتو «باراك اوباما» بر لايحه تشديد تحريمهاي ايران خوانده شده است.
اين گزارههاي را كنار هم بچينيم بايد نتيجه قديمي اما منطقي بگيريم كه معضلات مذاكرات هستهاي در هر صورت سياسي است. باراك اوباما حتي اگر بخواهد در جايگاهي نيست كه مذاكرات را به سرانجامي برساند حتي ايران به اقرار همه گزارشها به همه تعهدات توافقنامهها عمل كرده باشد. بنابراين از نظر او و حزب دموكرات بايدآنقدر از رسيدن به هر نوع توافق جامعي طفره رفت و مذاكرات را آنقدر در قالب تمديدهاي چند ماه كش داد كه در نهايت كار اين كمتر از دوسال اوباما سپري شود و احتمالاً نامزد جمهوريخواهان رئيسجمهور امريكا شود و در آن صورت ماجرا سروصورتي بيابد. در اين روند هم ايران به واسطه تداوم تحريمها همچنان متضرر خواهد شد و به زعم تصميمگيران امريكايي براي امتياز دادن نرمتر و آماده تر.
بوي اين چرخش دولت باراك اوباما به سوي تطويل مذاكرات و اينكه توافق جامع زمان ميخواهد حتي مشام كساني «كريم سجادپور» كارشناس بنياد تحقيقاتي «كارنگي» را برانگيخته و اين كارشناس ايرانيتبار در خدمت دستگاه ديپلماسي امريكا را واداشته تا همان گزاره منطقي كارشناسان ايراني را در قالب اين سؤال مطرح كند: من نميدانم چگونه ميشود در برابر مشكل سياسي راهحلي فني پيدا كرد؟
اما شواهد طفره رفتن دولت اوباما از توافق تنها به گزارش آسوشيتدپرس ختم نميشود. روزنامه امريكايي«لسآنجلس تايمز» طي تحليلي نوشت كه احتمال دارد واشنگتن براي شديد كردن تحريمها از گفتوگو با ايران طفره رود هر چند نويسنده اين روزنامه اذعان كرد كه بعيد است اين رويكرد به خاطر فقدان حمايت بينالمللي در تضعيف اقتصاد ايران كارايي داشته باشد.
به نوشته اين روزنامه امريكايي اشتياق ايران در تعامل هستهاي ميتواند خبر خوبي باشد و بسط دادن طرح مشترك اقدام كه تاكنون اين كشور آنرا رعايت كرده، گزينهاي مناسب است.
در اين گزارش با تأكيد بر ارجح بودن تداوم توافق سال گذشته در ژنو آمده است كه منتقدين در اينباره مدعي هستند كه بسط دادن طرح مشترك اقدام اين امكان را به ايران ميبخشد تا به تحريمها لطمه وارد كند، اما تخفيفهاي تحريمي ناچيز بعيد است به ساختار تحريمها لطمه بزند. طرح اقدام مشترك با وجود تمديد تحريمهاي فعلي خود فشار مناسبي بر ايران خواهد بود. همچنين اين رويكرد فرصتي براي آزمودن ايران با ارائه زمان كافي به اين كشور خواهد بود و اين بهترين گزينه براي امريكا است.
بر اساس اين گزارش، دستاورد تمديد توافق موقت اين است كه ميتوان در كنار دستيابي محدود ايران به منابع مالي مسدود شدهاش يا اجازه دادن به صادرات نفتي كمي بيشتر، اين كشور را به سوي پذيرش با محدوديتهاي بيشتر هستهاي پيش ببرد.
روش تطويل مذاكرا ت از طريق تمديد توافقهاي موقت حتي افرادي چون ريچارد هاس رئيس شوراي روابط خارجي امريكا را كه گرايشات جمهورخواهانه دارد، راضي كرده است. چنانكه وي در يادداشتي در نشريه فايننشالتايمز با بيان اينكه توافق جامع ميتواند فعاليتهاي هستهاي ايران را محدود كرده و اجازه بازرسيهاي گسترده بينالمللي را ميدهد، از تمديد مذاكرات دفاع كرده و مينويسد: «اين هدف محدود، اما در عين حال آرمانگرايانه ارزش آن را دارد كه هفت ماه ديگر دنبال شود، هرچند اگر هم در پايان ماه ژوئن به همان دلايلي كه توافق براي دومين بار تمديد شد، عنوان شد كه به وقت بيشتري نياز است، نبايد متعجب شد.»