جواد انصافي همان عبدلي سالهاي دور تلويزيون كه اجراهاي طنزش خاطرات خوشي را ذهن متولدين دهه 50 و 60 و پدر و مادرهايشان رقمزده است، اين روزها با نمايش «مبارك و طلسم شاهزاده» مهمان جشنواره بينالمللي تئاتر كودك و نوجوان همدان است. به همين بهانه گفتوگويي با وي انجام داديم تا از ژانر آئيني و سنتي در حوزه تئاتر كودك و نوجوان بپرسيم.
چه مسئلهاي باعث ميشود كه پس از گذشت دههها فعاليت باز هم در حوزه تئاتر كودك آئيني و سنتي فعال باشيد و در اين دوره از جشنوره هم با يك نمايش آئيني در حوزه تئاتر كودك و نوجوان حضور پيدا كنيد؟
خيلي از دوستان و مسئولان از من خواسته بودند كه فضاي سياهبازي را وارد نمايش كودك كنم و به همين دليل هم در نمايش«مبارك و طلسم شاهزاده» از همه فنون تئاتر سنتي ايراني مانند سياه بازي، خيمهشب بازي، پرده خواني، نقالي، ضرابي خواني و بحر طويل خواني بهره بردم كه بحر طويل خواني يكي از دشوارترين بازيهاي نمايشي است كه متأسفانه از ميان رفته و هر طور كه شده در ابتداي نمايش از اين سبك از تئاتر سنتي ايراني استفاده كرديم تا نسل كودك و نوجوان ما هم با اين نمايش سنتي كشور آشنا شود. من فكر ميكنم تا آخر عمرم مجبورم اين تعهدي كه بر عهده دارم را ادامه دهم و تلاش ميكنم كه آئينهاي ديگر را هم در حوزه تئاتر كودك به نمايش در بياورم به عنوان مثال كار جديد من بحث نوروز است، اينكه كودكان ما از عيد چه ميدانند و قصد دارم مسائل محتوايي عيد نوروز در اين نمايش به اجرا در بيايد. به عنوان مثال ما از قديم روزهاي عيد فرشهايمان را با چوب ميتكانديم و پس از آن ميشستيم اما كودكان دليلش را نميدانند. ما ميخواهيم به كودكان بگوييم كه اگر خاك فرش گرفته نشود و شسته شود، رنگهايش به هم ميريزد و در حال حاضر در حال بررسي همه آئينهاي نوروزي هستم و به زودي در قالب اين نمايش به اجرا در ميآيد.
شما كه نمايش ايراني و سنتي را سالها در حوزه كودك و نوجوان دنبال كرديد، به نظرتان واكنش كودكان نسل جديد كه با هجمه اينترنت و ماهواره و بازيهاي كامپيوتري روبهرو هستند در برابر اين نمايشها چطور است؟
اتفاقاً در نمايش مبارك ما همين بحث را با مخاطبان كودك و نوجوانمان مطرح كرديم و گفتيم كه دختر پادشاه مريض است و با سه كلمه ب و ت و خ طلسم شده است، بازي، تحرك و خنده را از او گرفتهاند، اين سه كلمه از نسل جديد ما هم گرفته شده است، از طريق پلي استيشين و تبلت و بازيهايي كه همه خشونتآميز و جنگي است و ديگر تهاجم فرهنگي چه چيزي است مگر؟ الان ما داريم به پدر مادرها هشدار ميدهيم كه اين ابزارهاي جديد تهديدآميز را براي فرزندانشان نخرند و به جايش كودكانشان را به پارك و محيطهاي فرهنگي ببرند.
مخاطبان كودك و نوجوان در برابر آئينهاي سياهبازي و خيمه شب بازي و ساير نمايشهاي آئيني و سنتي ما چه عكسالعملي نشان ميدهند؟
بازخورد كودكان خيلي زياد بوده است به عنوان مثال اجراي ما در تالار هنر تئاتر تقريباً هر شب پر بود. جالب اينجا است كه كودك پنج ساله متوجه محتواي نمايش ما ميشد و پاسخ همه پرسشهاي ما را به درستي ميداد و براي من جاي تعجب داشت كه بچههاي به اين كوچكي نمايش ما را درك ميكردند.
به نظر شما جشنواره چقدر در رشد جشنواره تئاتر كودك و نوجوان تأثير دارد؟
جشنواره به خودي خود اتفاق مباركي است و هر چه سطحش ارتقا پيدا كند، اين تأثيرگذاري بيشتر است.
به باور شما چطور ميشود كودكان و نوجوانان را با نمايشهاي سنتي و آئيني ايراني آشتي داد تا اين حوزه در تئاتر كودك گستردهتر شود؟
اجراي عمومي نمايشها و حمايت از گروههاي تئاتر كودك و نوجواني كه در زمينه تئاتر آئيني و سنتي فعال هستند از مسائلي است كه ميتواند به گسترش اين نوع از تئاتر بينجامد.