هشتمين جلسه از سلسله نشست‌هاي نمايش فيلم «سينماروايت» با نمايش مستند «رنبق و خاكستر» برگزار شد. اين مستند كه حدود هشت سال قبل توسط محمدرضا عرب كارگرداني شده شرح حالي ارائه مي‌دهد از نسل‌كشي كه صرب‌ها در ابتداي دهه نود ميلادي در سربرنيتسا به راه انداختند و تعداد زيادي از مسلمانان را قتل عام كردند. «زنبق و خاكستر» روايت خود را از نگاه كاراكتري ارائه مي‌دهد كه با در دست داشتن آلبومي حاوي تصاويري از تعدادي از زناني كه فرزندان و همسران خود را در اين جنگ از دست دادند به اين منطقه رفته و مي‌كوشد از وضعيت فعلي اين زنان اطلاع پيدا كند.
براي دوستان مدير، پرداخت فرهنگي به نسل‌كشي مسلمانان در سربرنيتسا اولويت ندارد
در نشست گپ و گفت اين مستند علاوه بر محمدرضا عرب كارگردان مستند، رضا استادي منتقد و روزنامه‌نگار سينما و همچنين محمدرضا عباسيان كارشناس سينما نيز حضور داشتند. در ابتداي نشست استادي از كارگردان فيلم خواست درباره كليات اثر اطلاعاتي به مخاطبان ارائه دهد و همين درخواست مجالي شد براي عرب تا به يكي از معضلات بزرگ مستندسازان كه عدم حمايت مديران از سوژه‌هاي دغدغه‌مند است بپردازد. عرب با بيان اينكه از حدود سه سال قبل به دنبال اين بوده كه طرحي با عنوان «زنبق‌هاي سوخته» با محوريت مسلمان‌كشي در بوسني را در سيمافيلم به توليد برساند گفت:«من ماه‌ها درگير تصويب اين فيلمنامه بودم و در نهايت در دوره مديريت حسن اسلامي مهر بر سيمافيلم طرح را تصويب كردم و كد هم گرفتم اما به محض اينكه خواستيم وارد فاز توليد شويم مديريت سيمافيلم عوض شد و مدير جديد آن جناب محمدرضا معصوم زادگان طرح را رد كرد!»
با وجود همه بي‌مهري‌ها، مستند دين خود را به انقلاب ادا كرد
محمدرضا عباسيان كه هم سابقه مديريت سينمايي دارد و هم سابقه فرهنگي ابتداي سخنان خود را به جهاد فرهنگي مستندسازان اختصاص داد كه از زمان دفاع مقدس آغاز شد و در سال‌هاي بعد و در حوزه‌هايي مانند افغانستان، لبنان و بوسني ادامه پيدا كرد. عباسيان با اشاره به نخستين مستندي كه با موضوع جنگ بوسني ساخته شد گفت:«اولين كار را در اين زمينه نادر طالب‌زاده انجام كه «خنجر و شقايق» را ساخت و تماشاي همين مستند نقطه شروعي شد براي من و بسياري ديگر از علاقه‌مندان كه در سال‌هاي بعد در اين حيطه كار كنيم. خوشحالم حالا كه اندوخته مستندمان در اين حيطه را مي‌بينيم متوجه دست پرمان مي‌شويم.» وي با اشاره به حضور مستندسازان در سال‌هاي جنگ تحميلي و متعاقب آن در جنگ‌هاي صورت گرفته در كشورهاي همسايه ادامه داد:«مستند و مستندسازي دين خود را به انقلاب ادا كرد آن هم با وجود همه بي‌مهري‌هايي كه به مستندسازان روا مي‌شود. همين قدر بگويم كه اغلب مديران فرهنگي آن قدر كه علاقه‌مند به ديدار با بازيگران يا كارگردانان درجه چندم هستند علاقه‌اي به ديدار با مستندسازان از خود نشان نداده‌اند.» عباسيان افزود:«متأسفانه در اغلب نهادهاي فرهنگي ما و حتي نهادهايي كه پسوند انقلاب اسلامي هم دارند عمده توجهات به سينماي داستاني است و كسي به مستندسازاني كه با جان و دل كار مي‌كنند توجهي نشان نمي‌دهد. اين در حالي است كه سينماي بلند ما هيچ‌گاه نتوانست دين خود را به انقلاب و ارزش‌هاي آن ادا كند.» عباسيان با تحسين محمدرضا عرب به واسطه ساخت «زنبق و خاكستر» ادامه داد:«مطمئنم كه كارگردان براي ساخت اين فيلم كمترين چشمداشت مالي را داشته و كلي زحمت كشيده كه توانسته دو ريال بودجه از مركز گسترش بگيرد. با اين حال، حاصل كار نسبتاً قابل قبول است و بخشي از آنچه در نسل‌كشي مسلمانان رخ داد را نمايش مي‌دهد.»
محمدرضا عباسيان با بيان اينكه خيلي بد است كه هنوز يك اثر سينمايي درست و حسابي درباره جنگ بوسني نداريم گفت:«سينماي بلند ما تنها يك فيلم به نام «خاكستر سبز» را با مضمون جنگ در بوسني ساخته كه آن هم جزو آثار خوب حاتمي‌كيا نيست. كارگردانان بزرگ ما هميشه تحت حمايت بوده‌اند اما در اين حيطه كمترين تلاشي نكرده‌اند.» وي با طعنه زدن به بيانيه‌هاي برخي فيلمسازان درباره اتفاقاتي مانند غزه افزود: «در همين ماجراي غزه يا قبل‌ترش رفتارهاي وحشيانه داعش كارگردانان ما تنها كاري كه مي‌كنند بيانيه دادن عليه افراطي‌گري است؛ تازه به هنگام امضاي بيانيه عليه افراطي‌گري هم دستشان مي‌لرزد كه مبادا مشكل ويزا پيدا كنند و نتوانند به فلان كشور غربي سفر كنند.»
اگر بخواهي بروي درباره داعش فيلم بسازي در شهادت باز است
عرب درباره رانت‌هايي كه به واسطه فيلمسازي با مضامين مقاومت به فيلمسازان مي‌رسد اظهار داشت:«هيچ رانت خاصي وجود ندارد. همين الان اگر بخواهي بروي و از داعش فيلم بسازي در شهادت باز است كه جانت را كف دستت بگذاري و بروي و يك مستند از آنچه در عراق مي‌گذرد بسازي. چند نفر جرئت اين كار را دارند؟ فقط حرف مي‌زنيم از مبارزه با رفتارهاي افراطي و گروه‌هاي تكفيري اما پاي عمل كه مي‌رسد اغلب كم مي‌آورند.» عرب ادامه داد: «يادم است حدود ده سال قبل در «آخرين ملكه زمين» به موضوع تكفيري‌ها پرداختم اما براي اكران آن فقط به وزارت اطلاعات و رهبري نامه ننوشتم! آن موقع اين فيلم را كسي جدي نگرفت و الان همه يادشان آمده كه بايد درباره تكفيري‌ها فيلم بسازيم.»
