با اشغال برخي از شهر‌هاي بزرگ در مناطق سني نشين از سوي گروهك‌هاي تروريستي ، عراق وارد مرحله جديدي از حيات سياسي- امنيتي خود گرديد و دولت مركزي در اين كشور را دچار بحران نمود. حوادث روز‌هاي گذشته در اين كشور نشان مي‌دهد كه استقلال و وحدت ارضي عراقي‌ها با تهديدات جدي مواجه شده و عبور از اين تهديدات، هوشمندي، تدبير و مجاهدت تمامي عراقي‌هاي وفادار به استقلال و سر‌بلندي اين كشور اعم از شيعه، سني و كرد را طلب مي‌كند.
با پيدايي بحران در عراق، دولتمردان امريكا در سطح رئيس جمهور و وزير امور خارجه، با اتخاذ مواضع مبهم و دو پهلو، به نوعي براي كمك به دولت عراق و سر‌كوب تروريست‌ها اعلام آمادگي و به ضرورت همكاري ايران در اين موضوع اشاره نمودند. در همين راستا برخي از رسانه‌هاي داخلي با اشاره به منافع مشترك امريكا و جمهوري اسلامي در عراق و مشترك بودن تهديد تروريست‌ها براي هر دو كشور (ايران و امريكا)، به طرح ضرورت همكاري و اقدام مشترك تهران- واشنگتن پرداختند. مواضع جمهوري اسلامي و خصوصاً بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي در اين خصوص نه تنها باب همكاري بين ايران و امريكا را بست، بلكه هر نوع مداخله امريكايي‌ها در بحران عراق از طريق اقدام نظامي را، غير موجه اعلام نمود. اين نوشتار به دنبال پاسخ كوتاه به چرايي عدم همكاري ايراني با امريكا براي حل بحران عراق است.
براي فهم درستي و حقانيت موضع جمهوري اسلامي در قبال بحران عراق، بايد تحليل درستي از ماهيت اين بحران و بازيگران شكل دهنده بحران در سه سطح داخلي، منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي اين بحران داشت.
جرياني كه در داخل عراق با عنوان داعش نسبت به اشغال برخي از مناطق و شهر‌هاي اين كشور اقدام نمود، داراي ماهيت بعثي – تكفيري با حاميان مشخص منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي است. اين جريان ائتلافي شامل گروهك داعش با اعضايي از كشور‌هاي مختلف، جريان نقشبنديه وابسته به حزب بعث و باز‌ماندگان رژيم صدام با محوريت عزت ابراهيم الدوري، گردان انقلاب بيستم، جيش المجاهدين و جيش الاسلامي و برخي ديگر گروه‌ها با ماهيت بعثي و تكفيري مي‌شود. كشور‌هايي چون تركيه، عربستان، قطر، امارات و اردن نقش آشكار و بر‌جسته‌اي در حمايت از اين جريان تروريستي بحران آفرين براي دولت و ملت عراق داشته‌اند.
سؤال اين است كه امريكايي‌ها، چه نسبتي با اين جريان بعثي- تكفيري دارند؟
اسناد و مداركي وجود دارد كه حكايت از نقش اصلي ايالات متحده در ايجاد بحران عراق مي‌كند. در واقع مي‌توان گفت فتنه‌اي كه در عراق پديد آمده و اين كشور را وارد مرحله‌اي بي‌ثبات و ناپايدار نموده و در معرض تجزيه قرار داده، طراح اصلي‌اش امريكايي‌ها و متحدين آنها در منطقه هستند. جريان بعثي – تكفيري در عراق، بازيگران و مجريان اين طرح هستند. آنچه امروز در عراق دنبال مي‌شود، بخشي از طرح امريكايي‌ها براي مقابله با نظام‌هاي مردم سالار در منطقه غرب آسيا است. امريكايي‌ها به شدت نگران شكل‌گيري و تثبيت نظام‌ها و دولت‌هاي مردم سالار در كشور‌هايي چون افغانستان، سوريه و عراق بوده و بر همين اساس با روند‌هاي سياسي در اين كشور‌ها مقابله مي‌كنند. ايالات متحده بر اساس نقشه‌اي كه مي‌توان آن را «نقشه شكل‌دهي به خاور‌ميانه بزرگ يا جديد» ناميد، به غرب آسيا لشكر‌كشي كرده و دو كشور اسلامي افغانستان و عراق را به اشغال خود در آورده است. امريكايي‌ها به رغم صرف هزينه‌هاي بسيار سنگين و باور‌نكردني مادي و معنوي در عراق، بازنده اصلي تحولات اين كشور بودند و آنچه در پي اشغال اين كشور پديد آمد، زمينه‌ها و بستر‌هاي شكل‌گيري يك نظم مدني- سياسي بر مبناي رأي مردم عراق بود. اين نظم مدني- سياسي جديد، به طور طبيعي عراق را از حوزه ژئوپلتيكي عربي و قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي خارج و متحد ژئوپلتيكي جمهوري اسلامي نمود. امريكايي‌ها در اولين، دومين و سومين انتخابات پار‌لماني عراق، تلاش فراواني كردند تا عناصر جريان‌هاي همسو با خود و متحدين منطقه‌اي خود را وارد پار‌لمان عراق نمايند و از اين طريق دولتي همراه و تأمين كننده منافع غرب و ارتجاع عرب در اين كشور شكل دهند. در هر سه انتخابات، ايالات متحده و متحدينش با شكست و ناكامي مواجه شده و با راهيابي نمايندگان عمدتاً مستقل و مردمي و غير‌وابسته به امريكا و ارتجاع عرب، عراق مسير نهادينه‌سازي روند‌هاي سياسي يك نظام مردم‌سالار را طي نمود.
آنچه اين روز‌ها و در پي سومين انتخابات پار‌لماني عراق كه منجر به پيروزي جريان‌هاي مستقل و مردمي گشت، با اقدامات تروريستي يك جريان- بعثي تكفيري رخ نمود، در واقع جنگ عليه دموكراسي و روند‌هاي سياسي غير‌مطلوب ايالات متحده و برخي از دولت‌هاي منطقه مانند عربستان، تركيه، قطر، اردن و امارات است. امريكايي‌ها با كمك برخي از كشور‌هاي منطقه و جريان بعثي- تكفيري، با بحران‌آفريني و بي‌ثبات‌سازي عراق، مي‌خواهند مانع از نهادينه شدن نظم مدني- سياسي جديد عراق شوند.
دليل نقش‌آفريني امريكايي‌ها در اين بحران در سطح مديريت بر‌تر، اظهارات مقامات ايالات متحده براي حل بحران است. امريكايي‌ها به جاي حمايت از شكل‌گيري دولت جديد عراق طبق قانون اساسي و روند‌هاي طبيعي سياسي، اكنون تلاش مي‌كنند تحت عنوان ضرورت تشكيل دولت آشتي ملي، خواست و اراده خود را بر عراقي‌ها تحميل نمايند و دولت دلخواه با عناصر مورد نظر‌شان را در بغداد به قدرت بر‌سانند. امريكايي‌ها بار‌ها اعلام كرده‌اند با دولت نوري‌المالكي مخالفند. امريكايي‌ها بار‌ها تلاش كرده‌اند در عراق، دولتي با نخست‌وزيري عناصري چون اياد علاوي تشكيل شود، ناكامي امريكايي‌ها در شكل‌دهي به چنين دولت دلخواه از طريق روند‌هاي سياسي، آنان را به سمت استفاده از خشونت و فعال‌سازي گروهك‌ها و جريان‌هاي تروريستي سوق داده است. در چنين شرايطي، بديهي است كه جمهوري اسلامي نه تنها دخالت امريكا براي حل بحران عراق را مفيد نمي‌داند، بلكه اين كشور و متحدينش را بازيگران اصلي بحران عراق دانسته و مخالف هر نوع دخالت آنان در اين كشور است. بر همين اساس رهبر معظم انقلاب اسلامي، طي بياناتي بسيار مهم در جمع مسئولان قضايي كشور، با اشاره به قضاياي عراق و بحران پديده آمده در اين كشور فر‌مودند: «هدف اصلي از قضاياي اخير در عراق، محروم كردن مردم اين كشور از دستاورد‌هايي است كه به‌رغم حضور و دخالت امريكا به دست آورده‌اند، كه مهم‌ترين آن، حاكميت نظام مردم سالاري است... امريكا از روال كنوني در عراق، يعني بر‌گزاري انتخاباتي با مشاركت خوب مردم و تعيين گزينه‌هاي مورد اعتماد مردم، راضي نيست، زيرا امريكا به دنبال آن است كه عراق تحت سلطه قرار گيرد و افراد گوش به فر‌مان امريكا حاكم باشند، اين نوع نگاه امريكايي‌ها به مسائل عراق، از اظهارات جان كري در سفر اخيرش به اين كشور كاملاً قابل فهم است. جان كري در ديدار با مسعود بارزاني، چالش اصلي عراق را نه گروهك‌هاي تروريستي، بلكه تشكيل دولت جديد عراق اعلام كرد! آيا پيامي صريح‌تر از اين مي‌تواند منويات و نقشه‌هاي امريكا عليه ملت عراق را آشكار سازد؟ در واقع امريكايي‌ها تغيير دولت در عراق را، به عنوان راه‌حل بحران اين كشور اعلام مي‌كنند.
جالب آنكه امريكايي‌ها در هنگام سخن گفتن از ضرورت همكاري ايران براي حل بحران عراق، مساعدت جمهوري اسلامي را براي تحقق چنين هدفي مد‌نظر دارند. بديهي است كه دولت جمهوري اسلامي ايران، هر‌گز بر خلاف مصالح و منافع ملت عراق با ايالات متحده همكاري نخواهد كرد و با هر نوع اقدام امريكايي‌ها نيز به همين دليل مخالف است.
