
خيلي دور از ذهن نبود كه جدال بين تندروهاي جريان اصلاحات با دولت يازدهم
به شش ماه نكشيده شكل آشكارتري به خود بگيرد و اختلافات عميق فكري -
اعتقادي بينشان در سطح گستردهاي نمود بيروني پيدا كند.
انگار قرار نيست تلاشهاي طيف تندرو - براي سرپوش گذاشتن به اختلافات مباني ميان خود و دولت روحاني – نتيجهبخش باشد و هر روز گوشهاي از آن به شكل فاحشتري به سطح جامعه كشيده ميشود. هر چند يادمان نرفته كه چرخش به سمت روحاني در هفته منتهي به روز برگزاري انتخابات از سوي جريان اصلاحات از روي استيصال و درماندگي بود وگرنه تفكرات و اعتقادات روحاني كجا و روش و منش تندروها كجا! به محض آنكه روحاني از ملت رأي اعتماد گرفت جريان تندرو موفقيت وي را به نام خود ضرب كرد و براي پيروزي گفتمان اصلاحات جشنها گرفتند و سخنرانيها كردند. آنها به مصادره به مطلوب رئيس دولت يازدهم هم بسنده نكردند و سهمخواهي از كابينه و تعيين خط مشي براي دولت را هم به آن افزودند. از همان اول هم خوشبينترين افراد نميتوانستند براي سناريويي كه در آن «به رويگرداني از عارف و ملزمكردن وي به كنارهگيري و همچنين گردش تاكتيكي به سمت روحاني» ذكر شده، چشمانداز مناسبي مشخص كنند چراكه ايده و نگاه غوغاسالاران در غائله 78 با سخنرانياي كه تنها پنج روز پس از آن فتنه، تحركات ساختارشكنانه همين افراد را به باد انتقاد گرفت هيچگاه در مسيري پيش نميرود كه منتهي به هم شود. پيشتر از اينها بود كه روزنامه جوان در قالب گزارشها و تحليلهايي با بررسي عملكرد طيف تندرو اصلاحات در طول سالهاي پس از انقلاب پيشبيني كرده بود كه دوران خوشنشيني يا همان ماه عسل تندروها با دولت يازدهم به زودي به سر آيد و تفاوت مباني به زودي روايي ميشود.
اولين نشانههاي شكاف دولت با دومخرداديها
برگزاري مجمع فرماندهان سپاه در اواخر شهريورماه فرصت تازهاي بود كه زخم كهنه اختلافات زيربنايي تندرويهاي اصلاحات با روحاني سر باز كند. به صورتي كه رسانههاي وابسته به جريان افراطي اصلاحات برخلاف محتواي سخنان رئيسجمهور درباره سپاه، با نوع انتخاب تيترها و عكسهاي خود به تخريب وجهه سپاه پرداخته و سعي كردهاند خط تاريخي هجمه و تخريب عليه سپاه را در پيش گيرند؛ تخريبي كه سابقه چندين ساله هم دارد به گونهاي كه با مرور كارنامه هشت ساله دولت اصلاحات، به وضوح ميتوان مشاهده كرد كه طيف دوم خرداد، تلاش ميكرد مرز خوديها و غيرخوديها را كمرنگ كرده، به صورت همه جانبه همه چارچوبهاي اعتقادي و سياسي نظام را مورد هدف قرار داده و سپاه پاسداران به عنوان يكي از مهمترين موانع پيشبرد اهداف دشمن آماج حملات جنگ رواني جريانات تندرو قرار گرفت.
در حالي روحاني از عملكرد سي و چند ساله سپاه تقدير و تشكر منحصر به فردي ميكند و با بيان جملاتي نظير «سپاهيان افتخار بزرگي بر دوش دارند و آن پاسدار بودن است... سپاه پاسداران فرزند انقلابي است كه فاصله زماني با پيروزي انقلاب ندارد» يا «سپاه در دل مردم، با مردم و كنار مردم قرار دارد و به معناي واقعي «حصون رعيه» هستيد، سپاه پاسداران بايد دژ مستحكم و پناه همه مردم باشد» كه رسانههاي وابسته به جريان تندرو در اقدامي هماهنگ و هدفمند تلاش ميكنند تا با انتخاب تيترهايي شبيه: «تأكيد امام بر دوري سپاه از بازيهاي سياسي بود»، «سپاه ضامن حقوق شهروندي باشد»، «سپاه، سپاه همه مردم باشد»و «سپاه بايد از جريانهاي سياسي به دور باشد» اينگونه القا كنند كه روحاني ضمن گلايه از عملكرد سپاه، عليه فرماندهان سپاه هشدارهاي شديداللحني را در سخنانش بيان داشته است اين در حالي است كه روحاني – همانطور كه اشاره شد- ضمن ستايش بينظير از عملكرد سپاه، براي كمك سپاه به دولت مطالبات جدي را هم مطرح نمود.
نكتهاي كه بايد روي آن تأكيد داشت اين است كه جريان رسانهاي اصلاحات آن بخش از سخنان روحاني را كه برخلاف خواستهها و اميال جريانيشان است حذف يا دستكم كمرنگ ميكنند و آن بخش از سخنان دكتر روحاني را برجسته ميكنند كه منافع حزبيشان اقتضا ميكند. «حربه سانسور»كه شگردي مسبوق به سابقه در رسانههاي زنجيرهاي ياد ميشود در پوشش خبري سخنان روحاني هم به خوبي نمايان است.
شكافهايي كه پس از 9 ماه عميقتر ميشود
در شرايط كنوني كه حدود 9ماه از عمر دولت يازدهم سپري ميشود با رصد اظهارات شخصيتها و رسانههاي وابسته به طيف دوم خرداد ميتوان گفت كه شكاف پيشبيني شده در حال گسترش بوده و ابعاد جديدتري هم به خود گرفته است؛ شكافي كه تا زمان رسيدن به انتخابات مجلس دهم و رياست جمهوري آينده قطعاً شكلي گوياتر به خود خواهد گرفت و حتي نهايتاً به عبور از روحاني هم كشيده خواهد شد. آنگونه كه « خط تخريب» دولت اعتدال را ميتوان در بسياري از اظهارات سياسيون جريان تجديدنظرطلب شناسايي كرد، به صورت نمونه محمدرضا تاجيك فعال سياسي اصلاحطلب روز گذشته در گفتوگو با روزنامه شرق با تأييد پروژه «مستاجر چهار ساله» اصلاحطلبان اظهار داشته است كه از امروز از شدت و گستره حمايت اصلاحطلبان به دولت كاسته شده است. مشاور رئيسجمهور و رئيس «مركز بررسيهاي استراتژيك رياست جمهوري» در دوران خاتمي در اين گفتوگو تأكيد كرده كه حمايت از دولت تدبير و اميد امري زمانپرورده است و چنانچه دولت تدبير و اميد نتواند براي چالشهاي پيش روي جامعه تدبيري بينديشد، كليدش بسياري درها را به روي خودش خواهد بست و حاميانش را پشت درهاي بسته رها خواهد كرد.
اين فعال سياسي اصلاحطلب معتقد است كه دولت «اعتدال» در حال تبديلشدن به دولت «اختلاط» است و بايد سريعتر خود را جمعوجور و گرايشهاي متفاوت و گاه متضاد دروني خود را تعديل كند و تا دير نشده كليد تدبير خود را بهكار گيرد.
تاجيك در پاسخ به اين پرسش كه عدهاي معتقدند دولت روحاني در مقايسه با دولت خاتمي عقلانيتر عمل ميكند. آيا اعتدال به معناي عقلاني عملكردن است؟ ميگويد: اين ادعا بنياني ندارد؛ تجربه يكسال گذشته نيز نشاني از اين شناسه و تمايز ندارد.
وي درباره راهبرد حمايت اصلاحطلبان از دولت اعتدال از ابتدا تا به حال و ادامه آن در آينده ميگويد: اگرچه معتقدم از شدت و گستره اين حمايت كاسته شده، اما جريان اصلاحات با نگرشي عقلايي و با تحليلي ناظر به شرايط حال و آينده كشور و نيز با حفظ فاصله انتقادي خود، كماكان از دولت حمايت ميكند اما مطمئنم اين «حمايت» امري زمان - پرورده و شرايط - پرورده است و چنانچه دولت تدبير و اميد نتواند براي چالشهاي پيشاروي جامعه تدبيري درخور و بهنگام بينديشد، كليدش بسياري از درها را به روي خودش خواهد بست و حاميانش را پشت درهاي بسته رها خواهد كرد.
مرعشي: منتقد سياستهاي روحاني هستم
اعتماد يكي ديگر از روزنامههاي زنجيرهاي سهشنبه پرونده ويژهاي را به «حزب كارگزاران سازندگي» اختصاص داد و در گفتوگويي با حسين مرعشي سخنگوي حزب كارگزاران از قول وي درج ميكند: «ما سياستهاي كلي آقاي روحاني را تأييد ميكنيم اما در عرصه سياست داخلي همه سياستهاي دولت را تأييد نميكنيم. ما منتقد وزارت كشور بوده و هستيم. تأكيد ميكنم كه ما حامي آقاي روحاني هستيم اما در عرصه سياست داخلي كاملاً زاويه انتقادي داريم.»
محبوبيت روحاني كم شده است
صادق زيباكلام هم در يادداشتي در روزنامه اعتماد مينويسد: بيش از ۹۰ درصد جمعيت كشور خود را مستحق دريافت يارانه اعلام كردهاند. آيا به راستي اين چنين است و ۹۰ درصد جمعيت ايران گرفتن ۴۵۵۰۰ تومان در ماه برايشان ضروري است؟
اصولگرايان كه منتظر فرصت بودند بلافاصله از نمد توجه نكردن مردم به استدعا و تقاضاي دولت روحاني يك كلاه شيك و آبرومند دوختند و با مسرت نوشتند و گفتند كه دولت روحاني محبوبيتش را از دست داده.
به زعم اصولگرايان، اگر مردم اين دولت را قبول ميداشتند و برايش تره خرد ميكردند، محض گل روي دولت تدبير و اميد هم كه شده بود دست كم بخشي از آن ۱۹ ميليوني كه به او رأي دادند ثبتنام نميكردند.
حرف اصولگرايان اتفاقاً درست است. اگر دولت از محبوبيت بالايي برخوردار ميبود و اگر كسر قابل توجهي از مردم براي آن وزن و اعتباري قائل ميشدند، در آن صورت ميليونها نفر كه واقعاً هم نيازي به اين ۴۵۵۰۰ تومان ندارند، نبايد ثبتنام ميكردند. اما اصولگرايان متوجه نيستند كه با طرح اين استدلال دارند شاخهاي را ميبرند كه فقط روحاني و دولتش به روي آن ننشستهاند بلكه قدري بالاتر، خود اصولگرايان هم اتفاقاً همانجا نشستهاند. به عبارت ديگر، گر حكم شود كه مست گيرند، خيليهاي ديگر هم اتفاقاً مشكل پيدا ميكنند.
مطالب خلافواقع دولت اعتماد مردم را خدشهدار ميكند
فيضالله عربسرخي از اعضاي سازمان منحله مجاهدين انقلاب و از متهمان فتنه سال 88 هم در گفتوگويي با روزنامه آرمان به تعريف اعتدال و رابطه اصلاحطلبان با دولت يازدهم پرداخته است.
وي در رابطه با شرايط امروز جامعه و رويكرد اصلاحطلبان نسبت به دولت گفت: امروز همه بايد با يك رويكرد «اتحاد و انتقاد» دولت را تقويت كنيم تا بتواند در عرصه داخلي و خارجي به حل مسائل كشور اقدام كند.
عربسرخي در رابطه با كم بودن اعتماد مردم نسبت به دولت اظهار داشت: دولت بايد با مردم بيشتر گفتوگو بكند، صادقانه سخن بگويد و توجه كند كه ارائه هر مطلب خلاف واقع از جانب دولت به مردم به اين اعتماد خدشه وارد ميكند.
وي با تأييد تلويحي كم بودن اعتماد مردم نسبت به دولت افزود: معتقدم اگر مردم به مديران اجرايي بياعتماد هستند حق دارند چون عملكرد غلط ديدهاند، اما اين به اين معنا نيست كه هيچ راهي براي ترميم و ايجاد اعتماد وجود ندارد.
اين محكوم فتنه با بيان اينكه دولت بايد از انتقادها استقبال كند، گفت: دولت بايد از انتقاد مردم با روي گشاده استقبال كند يعني بايد فضاي سياسي را بازتر كند. اجازه دهد مردم انتقاداتشان را بيان كنند.
اين فعال اصلاحطلب در مورد عملكرد دولت در توزيع سبد كالا گفت: طرح سبدكالا براي آن بخش از اقشار جامعه كه نيازمندند يك كار درست و منطقي است، يعني سبدكالا يك حركت منفي نيست، منتها ميتوان اين كار را بد اجرا كرد و تأثيرات منفي در جامعه بر جا گذاشت، همچنين ميتوان اين كار را دقيقتر و مناسبتر اجرا كرد تا آثار منفي هم درجامعه نداشته باشد.
تناقضات بين اعتدال و اصلاحات به درگيري هم خواهد انجاميد
با مرور آنچه در 9ماه اخير بين جريان دوم خرداد با دولت پيش آمده به راحتي ميتوان برداشت كرد كه نوع نگاه روحاني در بسياري از موارد از جمله نگاه به مقوله اقتصاد دقيقاً 180درجه خلاف آن چيزي است كه حلقه تندرو جريان اصلاحات اعتقاد دارند و همانگونه كه بارها از سوي رسانههاي وفادار به نظام و انقلاب در طول ماههاي اخير اشاره شده رويه اعتدال دولت يازدهم سنخيتي با تندرويهاي افراطيون جريان اصلاحات ندارد و ديري نخواهد پاييد كه اين شكاف عميق روز به روز بارزتر از گذشته شود تا جايي كه افراطيون به تخريب و هجمه دولت يازدهم و در نهايت عبور از گفتمان دولت و شخص روحاني هم روي بياورند.