هر چند موضوع دستيابي به دانش و فناوري هسته‌اي در كشور به يك مطالبه ملي تبديل شده و راه طي شده تاكنون، راهي بازگشت‌ناپذير است، لكن به سؤالاتي كه در فضاي عمومي جامعه و به ويژه در محيط‌هاي علمي و دانشگاهي در خصوص فعاليت‌هاي هسته‌اي مطرح مي‌شود، بايد پاسخ مستدل و منطقي داده شود. اين نوشتار كوتاه در پي آن نيست كه مشخص نمايد ماهيت طرح‌كنندگان اين سؤالات و اهداف آنان چيست، به هر حال بايد به سؤالاتي كه در خصوص موضوعات مهم كشور از ناحيه هركس و با هر نيتي در فضاي عمومي و رسانه‌ها انتشار مي‌يابد، پاسخي معقول و باورپذير داد.
طي سال‌هاي گذشته و به ويژه در ماه‌هاي اخير كه مباحث هسته‌اي به دليل مذاكرات ايران با گروه 1+5 در فضاي عمومي كشور داغ‌تر شده، سؤالات و ابهاماتي در قالب تحليل به صورت زير در جامعه و عمدتاً در محيط‌هاي دانشگاه انتشار يافته است:
- آيا ايران با توجه به در اختيار داشتن منابع بسيار زياد و غني نفت و گاز، به انرژي هسته‌اي نياز دارد؟
- انرژي هسته‌اي خوب است، اما آيا به هزينه‌هايش با توجه به فشارها و تحريم‌ها مي‌ارزد؟
- پافشاري بر موضوع هسته‌اي، حمله نظامي امريكا را در پي دارد. آيا هزينه‌هاي حمله امريكا به ايران، بسيار سنگين‌تر و بيشر از سود دستاوردهاي هسته‌اي نخواهد بود؟
براي پاسخ به سؤالات و ابهامات مذكور و موارد مشابه، بايد نگاهي علمي، واقع‌بينانه و منصفانه داشت. براي رسيدن به پاسخ‌هاي دقيق و باورپذير براي سؤالات مورد نظر، مبتني بر نگاه علمي و منصفانه، بايد ابتدا به اين سؤالات پاسخ داد:
1- دانش و فناوري هسته‌اي چيست و جايگاه آن در توسعه علمي يك كشور كجاست؟
2- انرژي هسته‌اي و تمامي فرآورده‌ها از فرآيند چرخه سوخت، داراي چه نوع كاربرد‌هايي در حوزه‌هاي مربوط به زندگي مردم است؟ به عبارت ديگر، موارد مصرف و استفاده از انرژي هسته‌اي در توليد برق، در صنعت،در پزشكي، در دامپزشكي، در كشاورزي و تأمين امنيت غذايي و... چگونه است؟
3- به چه دليل كشور‌هاي غربي، با دستيابي ايران به چرخه سوخت مخالفت مي‌كنند؟
4- به چه دليل چند كشور با سابقه استعماري، تلاش مي‌كنند تا انحصار دانش و فناوري هسته‌اي براي آنان حفظ شود و از تكثير اين دانش و فناوري در جهان جلوگيري مي‌كنند؟
اگر به سؤالات چهارگانه اخير، جواب منطقي و صحيح داده شود، آن گاه مشخص مي‌شود كه تلاش و هزينه كردن براي رسيدن به دانش و فناوري هسته‌اي و ايستادگي در برابر فشارها و تحريم‌ها،قابل دفاع است يا خير؟ كساني كه برخورداري ايران از ذخاير نفت و گاز را براي رفع نياز‌هاي كشور كافي دانسته و بر اين اعتقادند كه ايران نيازي به انرژي هسته‌اي و چرخه سوخت ندارد، از انرژي هسته‌اي و موارد كاربرد آن در حوزه‌هاي گوناگون بي‌اطلاع هستند. آنان تصور مي‌كنند اولاً انرژي هسته‌اي فقط براي توليد برق است و ثانياً مي‌پندارند ايران تا ابد و آخر دنيا از اين ذخاير برخوردار بوده و نفت و گاز ايران پايان‌ناپذير است!
كساني كه تصور مي‌كنند تحريم‌ها و فشارها بر ايران به خاطر فعاليت‌هاي هسته‌اي است، نگاهي غيرواقع‌بينانه دارند. واقعيت آن است كه از ابتداي پيروزي انقلاب اسلامي تا به امروز، سياست غرب و خصوصاً امريكا فشار بر جمهوري اسلامي بوده و تحريم‌ها در سال‌هاي اخير فقط تشديد شده است.
گرچه امريكايي‌ها موضوع هسته‌اي را دليل تحريم‌ها اعلام مي‌كنند، لكن خود دولتمردان امريكايي بارها اعلام كرده‌اند در مسائل گوناگون با ايران داراي اختلافات اساسي مي‌باشند. زماني كه اساساً بحث هسته‌اي در ايران مطرح نبود، امريكايي‌ها درصدد حمله نظامي به ايران بودند؛ كودتا طراحي مي‌كردند؛ گروهك‌هاي تروريستي را براي ايجاد بحران و بي‌ثباتي در ايران پشتيباني مي‌كردند و تجزيه ايران را با حمايت گسترده و همه جانبه از گروهك‌هاي قومي واگرا دنبال مي‌كردند و در جنگ هشت‌ساله عراق عليه ايران، با تمام توان در كنار متجاوز بوده و حتي متجاوز را به صورت اقدام نظامي مستقيم مانند زدن هواپيماي مسافربري ايرباس ياري كردند! آيا اين مجموعه اقدامات امريكا و متحدانش عليه ايران در 35 سال گذشته به خاطر مسائل هسته‌اي بوده است؟ واقعيت آن است كه موضوع هسته‌اي، بهانه فشار است نه دليل فشار و تحريم، بنابر اين اگر با توقف كامل فعاليت‌هاي هسته‌اي، اين بهانه فشار از امريكايي‌ها و متحدانشان گرفته شود، آنان بهانه‌هاي ديگري را مطرح خواهند كرد.
عجيب آنكه آنها زودهنگام اين بهانه‌هاي ديگر از قبيل حقوق بشر، تروريسم و موشك‌هاي ايران را مطرح كرده و اعلام نموده‌اند تا اين مسائل حل نشود، تحريم‌ها برداشته نخواهد شد! با تأمل مي‌توان دريافت نپذيرفتن سلطه امريكا از سوي ملت ايران از يك طرف و حركت رو به جلوي ايران در حوزه‌هاي گوناگون به ويژه در حوزه علوم و فنون نوين از طرف ديگر، دليل اصلي اين فشارها و تحريم‌ها است.
آري حركت پرشتاب ملت ايران بر اساس يك هويت مستقل و خارج از اراده قدرت‌هاي استكباري و موفقيت‌هاي به دست آمده در اين مسير، غربي‌ها را نگران كرده است. غربي‌ها نگران دستيابي ايرانيان به سلاح هسته‌اي نيستند. غربي‌ها و خصوصاً امريكايي‌ها، نگران تبديل شدن ايران به يك الگوي موفق و پيشرفته براي ساير ملت‌هاي عقب نگه داشته شده، توسعه‌نايافته و تحت ستم هستند. غربي‌ها نگران اين هستند كه ايران با پي‌ريزي تمدن نوين اسلامي، هزاره سوم را از آن اسلام و مسلمانان كند و يك جابه‌جايي تمدني و جابه‌جايي قدرت پديد آيد. اگر چنين است، هر نوع هزينه‌اي براي ايستادگي در برابر زياده‌خواهي‌‌هاي غرب و امريكا و شتاب بخشيدن به حركت روبه‌جلو، قابل دفاع مي‌باشد.
