در شرايطي كه مضرات پرتوهاي مخابراتي و راديويي دكلهاي مخابراتي از سوي كارشناسان و متخصصين ثابت شده است، با اين وجود اين امواج هنوز تن به تدوين مقررات، ضوابط و استانداردهاي لازم ندادهاند و در غياب نظارت جدي با اجارهبهاهاي 50ميليوني پيشنهادي پيمانكاران، همچنان بام و حياط خانههاي مسكوني را اشغال و با روند فزاینده ای در طول سه سال گذشته سلامت شهروندان را خرج ميكنند.
دو، سه سال پيش نصب دكلهاي مخابراتي در حياطهاي شش متري صداي اعضاي شوراي شهر را در آورد. اما با اين حال روند نصب اين دكلها در مناطق، محلات و حتي منازل مسكوني ادامه دارد و اعتراضها نتوانسته مانع ادامه اين اقدام از سوي شركتهاي مخابراتي شود.
بهانه تهيه اين گزارش، پرونده حقوقي است كه به خاطر نصب يكي از دكلهاي مخابراتي همراه اول روي بام يكي از منازل واقع در كوچه شهيد موسويان، در منطقه 15 تهران در مراجع نظارتي و قضايي باز شده است. اين دكل كه به ازاي سالانه 50 ميليون تومان روي پشتبام خانه يكي از خانههاي اين كوچه جا خوش كرده اين روزها آرامش را از اهالي محل گرفته و علاوه بر دغدغهاي كه شهروندان براي سلامت اعضاي خانواده خود دارند، همسايگان را به جان هم انداخته و روي قيمت خانهها و اعصاب اهالي محل تأثير گذاشته است.
بلاهايي كه اين ميهمان ناخوانده بر سر محله آورده است
معصومه ابتكار از سال 89 و در كسوت رئيس كميته محيط زيست شوراي شهر و تا 28 آبان سال جاري در كسوت معاون رئيسجمهور و رئيس سازمان حفاظت از محيط زيست يكي از اشخاصي است كه به شدت نسبت به مضرات ناشي از حضور اين ميهمانان ناخوانده در مناطق و منازل مسكوني هشدار ميدهد.
لايحه ساماندهى دكلها، آنتنها و تأسيسات مخابراتى و ارتباطى شهر تهران سال 89 تقديم شوراي شهر شد و بررسي آن اوايل سال 90 در دستور كار قرار گرفت. اما امروز بعد از گذشت بيش از دو سال از مطالعه اين لايحه در شوراي شهر تهران، نيازي به ارائه آمار نيست تا در جريان نحوه اجراي مصوبه شوراي شهر درخصوص ساماندهي دكلهاي مخابراتي قرار بگيريم. زيرا دكلهايي كه بر بام و حياط خانهها و كوچههاي باريك شهر روييدهاند، گزارش مصوری در اختیار می گذارند . فضاي مناسب رشد و نمو اين دكلها، محيطي آلوده از امواج مخابراتي و راديويي است كه براي همسايگان خود فهرست بلندبالايي از بيماريها و عوارض سوغات ميآورند. تغيير در انرژي ارتعاشي و گردشي مولكولهاي بيولوژيك، تغيير در نوار مغزي و رفتارهاي رفلكسي، تغيير در تركيبات شيميايي و سلولي خون، تغيير در سيستم هورمونهاي درونريز و سيستمهاي ايمني بدن، تغيير سرعت رشد تومورها، اختلال در تبادل كلسيم، سردرد و تهوع، جلوگيري از تكثير سلولي و در نتيجه ناباروري، آب ريزش چشم، سرگيجه، پيدايش ناهنجاريهاي مادرزادي در جنين، سوزن سوزن شدن بدن، اختلالات عصبي، رشد سلولهاي سرطاني پستان و مغز بخشي از اين فهرست هستند. اين موارد به ادعاي بسياري از كارشناسان با آزمايشات فيزيكي و شيميايي قابل اثبات هستند.
مبناي جايابيها چيست؟
حالا سؤال اینجاست چرا دکل های مخابراتی از مناطق و منازل مسکونی سر در می آورند؟ جدا از اینکه در حال حاضر جایابی علمی این دکل های مخابراتی هیچ محلی از اعراب ندارد و جایابی علمی و عملیاتی این دکل ها به عهده پیمانکارانی گذاشته شده که اولویت اولشان انجام مفاد قرارداد و تسویه مالی پروژه از سوی کارفرما (بخوانید اپراتورهای تلفن همراه) است؛ حالا این خانه نشد یکی دیگر، صد متر آن طرف تر. این سرنوشت جایابی دکل ها است!
اگر هم بخواهيم به عملكرد سازمانهاي مسئول استناد كنيم به شركت ارتباطات شهر ميرسيم كه نتوانسته در ارتباط با سازمانهاي بالادستي ديگر موضوع آلودگي موجي شهر را كنترل يا لااقل مديريت كند. از طرفي نبايد از نظر دور داشت كه مشكل منحصر به اين شركت نيست. سازمان تنظيم مقررات راديويي در حالي براي نصب دكلها مجوز صادر ميكند كه در اعطاي اين مجوزها هيچ آئيننامه و ضابطه سلامتي و زيستمحيطي ندارد و معلوم نيست مبناي جايابي دكلهاي مخابراتي در سطح شهر چيست؟
پس برج ميلاد چه كاره است؟
علاوه بر اين، طبق قانون نصب دكلهاي مخابراتي بدون اجازه شهرداري ممنوع است. اما پيمانكاران شركتهاي مخابراتي به راحتي با تطميع برخي صاحبخانهها كه بر اثر ناآگاهي ( و در برخي موارد حتي نياز مالي) سلامت و آرامش خود، خانواده و همسايگان و هم محليهايشان را به سالانه 50 ميليون تومان ميفروشند، با نصب اين دكلها در منازل شخصي افراد در عمل اين قانون را دور ميزنند.
به عبارتی موضوع جوری ساماندهی می شود که از دست شهرداری هم کاری بر نمی آید. حالا این تعارض بین سلامت و فناوری در حالی ادامه دارد که شهر برای کاربری های فناورانه نیز جایی در نظر گرفته است. یادمان هست برج میلاد در طرح توجیهی اش و برای سر پا شدن، عبارت برج مخابراتی را یدک می کشید. این ششمين برج بلند مخابراتی جهان در حال حاضر یا بیکار است یا به کار دیگری مشغول است و بعد از اجرا تغییر کاربری داده و تبدیل شده است به محلی برای برگزاری سمینارها و دیدارهای مجلل برای از ما بهتران! در حالی که 005 میلیون دلار از بودجه بیت المال را در طول زمان ساخت بلعید. به عبارتی برج میلاد از یک برج مخابراتی به یک برج تفریحی تغییر کاربری داده و وظیفه این برج 534 متری را ساختمان های 34 متری گوشه و کنار شهر و به قیمت تهدید سلامت مردم انجام می دهند. «جوان» تلاش کرد چرایی این مسئله را از مسئولان این برج جویا شود اما تماس با آنها به نتیجه ای نرسید. علاوه بر این فضاهای باز شهری و ارتفاعات هم از پذیرش این دکل ها به دلایل نامعلومی اکراه دارند. بنابراین شرکت های مخابراتی بدون توجه به تراکم جمعیتی محل، اقدام به نصب و راه اندازی دکل های مخابراتی می کنند.
استاندارد نصب دكلها
براساس استاندارد ملي نصب آنتنها و دكلهاي مخابراتي، ميزان انرژي ساطع شده از اين دستگاهها نبايد بيش از 45صدم وات بر مترمربع باشد.
علاوه بر اين، موضوع نحوه نصب دكلها نيز بايد از قوانيني پيروي كند، مثلاً ايمني نصب دكل بايد با توجه به سازهاي انجام شود كه خطر سقوط نداشته باشد يا اينكه آنتنها و دكلهاي نصب شده به حفاظ يا برقگير مجهز شود.
به رغم اينكه چنين استانداردهايي در كشور تعيين شده است؛ اما بنابر گزارشهاي شوراي شهر در نصب اين دكلها، چندان به اين استانداردها توجه نميشود.
به هر حال و بنا به گفته رئیس سازمان محیطزیست گویا شورای عالی محیط زیست به عنوان پرزورترین دستگاه اجرایی به زودی وارد عمل خواهد شد تا استانداردهای مربوط به دکلهای مخابراتی و امواج های ارسالی از آنها و تمامی فعالیتهایی که موج تولید میکند و از بعد زیست محیطی قابل بررسی است، تدوین شود.
وی با بیان اینکه سازمان نظارت بر مقررات رادیویی و سازمان انرژی اتمی از متولیان اصلی نظارت بر این مسئله هستند، تصریح کرد: از جهت ابعاد زیست محیطی و اینکه این امواج در بخش هوا تولید آلایندگی میکنند؛ سازمان محیط زیست میتواند ورود یابد. اگرچه در چند سال گذشته متأسفانه برنامه و ظرفیتسازی در سازمان صورت نگرفته است.
معاون رئیس جمهور با بیان اینکه در بحث نظارتها، علاوه بر مکانیابی، نصب دکلهای مخابراتی نیز باید از استاندارد کافی برخوردار باشد و در نصب آنها به مسائل مربوط به شهرسازی توجه شود، گفت: با مدیریت یکپارچه میتوان از ظرفیت بالای شوراها و شهرداریها استفاده کرد و گامهای مؤثری برداشت. البته یادمان باشد که باید تمامی این مسائل براساس ضوابط و چارچوبها انجام شود.