خبرگزاری ایرنا: پیروز حناچیˈ که به تازگی براساس حکم وزیر راه و شهرسازی در مسند معاونت شهرسازی و معماری این وزارتخانه قرار گرفته است، می گوید وضعیت شهرسازی در شرایط مطلوبی قرار ندارد ضمن اینکه این شرایط ناشی از مدیریت ناکارآمد برخی مدیرانی است که بدون تخصص و سابقه کاری در مناصب اجرایی قرار گرفته اند.
همچنین مسکن مهر را طرحی دانست که با وجود اهداف مقدس آن در برنامه چهارم توسعه که مسکن کم درآمدها بود، کارشناسی اجرا نشد.
وی در این خصوص معتقد است: مشکل عمده این طرح عدم لینک (پیوند) بودن آن با موضوع شهرسازی است و آمارهای غیررسمی در زمینه مشکلات اجتماعی در این مناطق گواهی براین مدعاست.
حناچی پیش از این مسئولیت هایی چون رییس موسسه پژوهشی فرهنگ و هنر دانشگاه تهران، رییس اولین رییس مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری ایران، رییس مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی و معاون نظام مهندسی و اجرای ساختمان وزارت مسکن و شهرسازی را در کارنامه خود دارد وی در گفت و گویی مفصل با خبرنگار گروه اقتصادی ایرنا، وضعیت شهرسازی و معماری کشور را تشریح کرد.
وی در این گفت وگو سیاست های وزارت راه و شهرسازی در حوزه شهرسازی و معماری را همان سیاست ˈتدبیر و امیدˈ دولت یازدهم دانست و گفت: در حوزه شهرسازی باید سعی شود تا مدبرانه عمل کنیم به گونه ای که فعالیت های مجموعه قابل دفاع باشد. چنانچه در حوزه شهرسازی از شورای عالی شهرسازی تا آخرین مرحله آن که همان نظارت و مدیریت شهری است، زمینه ای ایجاد شود تا خردمندانه مدیریت کنیم، به نظر می رسد به بخش تدبیر سیاست های وزارتخانه دست پیدا کردیم.
عضو هیات علمی و دانشیار دانشکده معماری دانشگاه تهران سپس اظهار کرد: اصلی ترین وظیفه ما در دبیرخانه شورای عالی شهرسازی، مدیریت خردمندانه فضای سرزمین است که اگر هرچه به این هدف نزدیک تر شویم و ارزیابی ها مثبت باشد، به طور قطع موفق عمل کردیم اما اگر بپرسید اکنون در چه وضعیتی هستیم، نمی توانم بگویم که در وضعیت خوبی قرار داریم، چرا که در یک دهه گذشته دقیقا برخلاف سیاست های عاقلانه که باید رفتار می شد، عمل کردیم.
ˈباید جلوی تمرکز در تهران را می گرفتیم که صورت نگرفت، مدیریت ها را خرد کردیم، استان البرز را بیخ گوش استان تهران بوجود آوردیم، تقسیمات کشوری را در اطراف تهران خردتر کردیم و نسبت به 10 سال پیش حداقل 10 تا 15 شهر اضافه شد؛ شعاع 120 کیلومتری محدودیت صنایع را در اطراف تهران و 50 کیلومتری را برای سایر کلان شهرها رعایت نکردیم، بارگذاری مسکونی در مبادی ورودی تهران به ویژه در شهرهای جدید خارج از افق عقلانی این شهرها به بهانه مسکن مهر صورت گرفت که تمام اینها خلاف سیاست هایی بوده که ما در خصوص تهران باید عمل می کردیم.ˈ
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه هم اکنون در شرایطی هستیم که بخشی از این مشکلات قابل اصلاح است و برخی خیر، گفت: به طور مثال برای مسکن مهر برای آنچه ساخته شده و وجود دارد نمی توانیم کاری بکنیم و باید به بهره برداری برسانیم ، ضمن اینکه برای بهره برداری هم مشکلات جدی وجود دارد.
حناچی مشکلات تاسیسات زیربنایی را کمترین مسئله فراروی به بهره برداری رساندن مسکن مهر برشمرد و افزود: آب، برق و فاضلاب کمترین مشکل در موضوع مسکن مهر است چرا که این امکان وجود دارد با برنامه ریزی و هماهنگی دستگاه های اجرایی و به قیمت خشک شدن دشت های کشاورزی اطراف تهران، آب را به این مناطق رساند اما مشکلات دیگری هم در این خصوص وجود دارد.
وی اضافه کرد: بخش عمده آمار و ارقام مربوط به مشکلات اجتماعی در اطراف تهران مربوط به مناطقی است که تراکم بیشتری از مسکن مهر در آنجا وجود دارد و به بهره برداری رسیده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه به آمارهای موجود در نیروی انتظامی در این خصوص اشاره کرد و گفت: فرضیه بالا دقیقا با آماری که نیروی انتظامی ارایه می کند، انطباق دارد مثلا در حوزه هایی در این مناطق که زیربار رفته را در نظر بگیرید، گواهی بر این مدعاست. در جلسه اخیر قوه قضاییه که به منظور هماهنگی دستگاه های اجرایی در خصوص پیشگیری از جرائم تشکیل شد، آمارهای ارایه شده موید این نظریه بود.
حناچی با بیان اینکه تبعات اجتماعی طرح مسکن مهر پیش از این اعلام شده ولی کسی بدان توجه نکرده است، اظهار داشت: مشکل اصلی مسکن مهر عدم لینک (پیوند) این طرح به شهرسازی است و با دستور نمی توان این مشکل را حل و فصل کرد اما اگر پیش از این براساس مطالعه زمینه های طرح مسکن مهر را انتخاب می کردیم به طور قطع حوزه های متعادل تری در اختیار داشتیم ضمن اینکه با تبعات کمتری مواجه بودیم.
وی سپس خاطر نشان کرد: در این دوره تلاش می شود که در مرحله نخست به تجربه نشان دهیم که بی توجهی به شهرسازی و مطالعات در اقدامات شهری چقدر می تواند تبعات جبران ناپذیری داشته باشد و در مرحله دوم نیز تلاش کنیم که خودمان این تجربیات منفی را تکرار نکنیم ضمن اینکه مشکلات قابل تشخیص برای یک یا دو دهه آینده را پیش بینی و برای آنها برنامه ریزی کنیم.
حناچی در ادامه وضعیت شهرسازی در کلان شهرها خصوصا تهران، کرج، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز و اهواز را بحرانی توصیف کرد و گفت: بخشی از این وضعیت بحرانی، مربوط به مشکلات اقتصادی است که تاثیرات آن در شهرسازی مشاهده می شود به طور مثال، اشتغال یکی از دلایل اصلی مهاجرت به کلانشهر یا حومه کلانشهرهاست که این موضوع مهاجرت از مناطق دور افتاده به شهرهای بزرگ را یک امر اجتناب ناپذیر می کند که بدنبال آن حاشیه نشینی به شکل اسکان غیررسمی پدید می آید.
ˈنرخ رشد کشور در توسعه شهرنشینی و همچنین در توسعه حاشیه نشینی در کنار شهرهای بزرگ بسیار بالا است که بخشی از این تحت تاثیر مسایل اقتصادی و اشتغال قرار دارد و حل آن از عهده ما خارج است.ˈ
وی با بیان اینکه در این دوره به طور قطع به کلان شهرها به خصوص شهر تهران به طور ویژه توجه خواهد شد، گفت: کلان شهر تهران براساس برنامه شکل نگرفته و بیشتر تحت تاثیر تخلف و تصمیمات سلیقه ای رشد کرده است که این موضوع زمانی خیلی بحرانی می شود که به تناسب این بارگذاری مسکونی، خدمات نیز ایجاد نشده باشد.
حناچی سپس این نکته را یادآور شد که خدمات محلی و منطقه ای در مقیاس شهر ایجاد نشده که ریشه آن در نظام مدیریت شهری است و اینکه افراد را متناسب با تخصص انتخاب نکردیم.
وی توضیح داد: اداره امور شهر نگاه تخصصی می خواهد، افراد باید معماری و شهرسازی را بدرستی آموزش دیده باشد و تبعات تصمیم های منفی خود را نیز بدرستی درک کند. در دوره حاضر مدیرانی داریم که به صدور 33 میلیون مترمربع پروانه طی یکسال گذشته افتخار می کنند در حالی که این موضوع اصلا افتخار ندارد، وقتی نتوانیم به نسبت گسترش شهرها، حوزه خدمات شهری را رشد دهیم ناخواسته و از روی عدم علم، خدمت به شهروندان خود نکرده ایم.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در حوزه مدیریت شهری باید با همکاری وزارت کشور استانداردی را تعریف کرد که این اطمینان بوجود آید تا در نظام مدیریت شهری بهترین نیروها حضور خواهند داشت. باید بهترین ها را برای پست های اجرایی انتخاب کرد چرا که 50 درصد مشکلات به تبع این انتخاب درست، حل می شود ضمن اینکه عکس این قضیه هم صادق است.
حناچی در ادامه گفت و گوی خود به تدوین قانون جامع شهرسازی اشاره کرد و گفت: تدوین این قانون براساس برنامه های چهارم و پنجم توسعه از وظایف وزارت راه و شهرسازی است که اکنون پیش نویس های پیشنهادی و دیدگاه های این قانون تهیه شده است.
وی افزود: در تدوین قانون دو نگاه وجود دارد نگاه نخست نوشتن قانون از صفر است که براین اساس باید دیدگاه های مشترک را در پس ذهن ذینفعان اجرای قانون داشته باشیم. یعنی اینکه وزارتخانه های کشور، راه و شهرسازی و شورای عالی استانها باید یک نگاه واحد نسبت به موضوع شهرسازی داشته باشند.
حناچی اضافه کرد: آماده سازی این نگاه کاری بسیار سخت و دشواری است و فراهم کردن آن شاید بطور کامل میسر نباشد.
معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه به نگاه دوم در تدوین قانون اشاره کرد و گفت: براساس این رویکرد باید قوانین موجود را تنقیح کنیم. در تنقیح قوانین مشخص می شود که کدامیک از قوانین را به طور قطع می خواهیم باشد و کدامیک از قوانین که ناسخ و منسوخ یکدیگرند باید حذف شوند.
وی افزود: به نظر می رسد مسیر تنقیح قوانین خیلی زودتر ما را به نتیجه می رساند ضمن اینکه مسیر یاد شده که در سایر کشورهای دنیا نیز تجربه شده است، خلاء ها را نشان می دهد تا براساس آن قوانین مورد نیاز تهیه و تدوین شود.
معاون امور شهرسازی و معاوری وزیر راه و شهرسازی در ادامه به مشکلات فراروی مسکن مهر اشاره کرد و گفت: به طور قطع باید پروژه های التیام بخش و توسعه خدمات عمومی و نقیصه هایی که عدم لینک (پیوند) طرح مسکن مهر به شهرسازی را براین پروژه بوجود آ ورده است را مورد مطالعه و بررسی مجدد قرار داد.
وی افزود: شهرهای جدید پردیس، پرند و هشتگرد که هرکدام حداکثر برای افق 150 هزار نفری طراحی شده اند اکنون با بارگذاری هایی که در مسکن مهر برای آنها تصوب شده، دارای جمعیتی به ترتیب 600، 700 و 800 هزار نفری شدند. در هیچ کدام از مطالعات قبلی که برای زیرساخت های تیم شهرها پیش بینی شده است، برای پاسخگویی به این تعداد جمعیت نیست.
حناچی اضافه کرد: وقتی می گویم افق طرح، یعنی آن هدف پس از دو دهه پس از شروع مطالعه محقق شود نه اینکه اکنون به هدف مورد نظر دست یابیم. در حالی که بارگذاری که در مسکن مهر پیش بینی شده اکنون اتفاق افتاده است و هیچ راهی نداریم جز اینکه سعی کنیم مشکلات را التیام بخشیم. مناطق مسکن مهر در حال حاضر تبدیل به مراکز تجمع اقشار کم درآمد شده که این موضوع عارضه های بسیار زیادی را به وجود خواهد آورد.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: در بسیاری از مواقع مخاطب این محدوده ها به جای اینکه افراد نیازمند مسکن باشند، افرادی می شوند که نیازمند مسکن پس از مهاجرت هستند و مهاجرین را در خود جای می دهند. این موضوع تبعات زیادی به همراه خواهد داشت.
وی سپس یادآور شد: در دهه 60 میلادی و پس از جنگ جهانی دوم تعداد زیادی از این نوع مسکن ها در اروپا ساخته شد اما کمتر از یک دهه بعد، مشکلات اجتماعی ناشی از توسعه این مناطق آنچنان گریبان مسئولان را گرفت که کمتر از دو دهه بعد، تصمیم گرفته شده این مسکن ها منفجر و تخریب شوند.
حناچی با ابراز امیدواری اینکه چنین اتفاقی در کشور رخ ندهد، اظهار داشت: براحتی می توانستیم از تجربیات دنیا در این موضوع درس بگیریم اما این کار را نکردیم و از بحث تامین مسکن اقشار کم درآمد را که می توانست به عنوان یک فرصت مطرح باشد، ناتمام گذاشتیم.
معاون وزیر راه و شهرسازی ریشه موضوع مسکن کم درآمدها را در برنامه چهارم توسعه دانست و گفت: برای نخستین بار مسکن کم درآمدها در قانون چهارم مطرح شد اما مثل خیلی از موضوعات دیگر به درستی اجرا نشد و اکنون نمی توان از نتایج آن دفاع کرد.
