مسئولان دولتي بدون توجه به مشكلات توليد شير خام، دستور آزادسازي صادرات شير خشك صنعتي را صادركردند و روز گذشته نيز ستاد تنظيم بازار با اعلام رسمي افزايش قيمت نهادههاي دامي، علاوه بر گران كردن مرغ و گوشت، نرخ شير خام را به هزار و 457 تومان رساند.
6 شهريورماه در كارگروه كنترل بازار، تفاهمنامهاي بين شركت پشتيباني امور دام كشور، اتحاديه مركزي تعاونيهاي كشاورزي دامداران ايران، انجمن صنايع فرآوردههاي لبني ايران و معاونت توسعه بازرگاني داخلي وزارت صنعت، معدن تجارت به امضا رسيد و قرار شد قيمت شير خام تا پايان سال ثابت بماند. براساس اين تفاهمنامه قيمت پايه شير خام در دامداري هر كيلو گرم 10 هزار و 800 ريال و در كارخانه11 هزار و 100 ريال تعيين شد. متأسفانه با گذشت يك ماه، به دليل عدم پرداخت مابهالتفاوت نرخ ارز مرجع و مبادلهاي از سوي بانك مركزي، تمامي معادلات دولت و توليدكنندگان به هم ريخت و ستاد تنظيم بازار روز گذشته، حذف ارز مرجع وعدم پرداخت مابهالتفاوت فوق را رسماً اعلام كرد.
با اتخاذ اين تصميم، نرخ كالاهاي اساسي، مرغ، گوشت و شير و فرآوردههاي لبني و. . . به زودي افزايش مييابد. حال در چنين شرايطي خبر آزادسازي صادرات شير خشك صنعتي نيز به آشفتگي بازار دامن زده و موجب نگراني توليدكنندگان شده است. اينكه چرا مسئولان وزارت صنعت و جهادكشاورزي در مدت يك ماه به يكباره زير تفاهمات خود زدند و قيمت نهادهها را گران كردند، موضوعي است كه بايد از زبان مسئولان دولتي شنيده شود، اما تا لحظه تنظيم خبر، خبرنگار ما موفق به گفتوگوي تلفني با اعضاي ستاد تنظيم بازار و حتي مدير عامل شركت پشتيباني امور دام نشد. اما آنچه كه اهميت دارد، اين است كه در آشفتگي بازار افزايش قيمتها و احتمالاً كمبود ارز، آزادسازي صادرات برخي از كالاها ، از جمله شير خشك صنعتي چه ضرورتي دارد؟
ظاهراً آزمون و خطا از نخستين ماههاي شروع به كار حجتي در وزارت جهاد كشاورزي آغاز شده است، هنوز توليد كنندگان شير مشكلات دو سال اخير را در بخش شيرخام و قيمت گذاري آن و چالشهايي كه كارخانجات لبني با آن مواجه شدند، فراموش نكردند. آن روزهايي كه قيمت شير لحظهاي و با ارسال پيامك گران ميشد و برخي كارخانجات لبني به منظور حفظ توليدشان مجبور بودند با قيمت بالاتر از نرخ مصوب شير خام را از دامداران خريداري كنند. اكنون پس از گذشت يك سال و نيم از آن ماجراها و اصرار وزير جهاد سابق بر ممنوعيت صادرات شير خشك صنعتي، خبر آزادسازي آن منتشر ميشود. اين در حالي است كه اخيراً قيمت شير و فرآوردههاي لبني حدود 18 درصد افزايش يافته است. خليليان در دو سال اخير تلاش زيادي كرد تا صادرات شيرخشك ممنوع شود، به زعم وي، توليد شير و فرآوردههاي لبني را در داخل تحتالشعاع قرار ميداد. براساس آمار، سالانه 15 هزار و 500 تن شير خشك به كشورهاي ديگر صادر ميشود و صاحبنظران صنعت شير با انتقاد از اين تصميم دولت معتقدند، آزاد شدن صادرات شير خشك محرك افزايش قيمت شير و فرآوردههاي لبني در داخل خواهد بود.
دبير انجمن صنايع لبني درباره اين تصميم اخير دولت گفت: احتمالاً آزادسازي صادرات شيرخشك صنعتي به دليل فشار وزارت جهاد كشاورزي بوده است. باكري افزود: صادرات شير خشك فرصتي براي سودجويان ايجاد ميكند تا با تبديل شيرخام توليد داخل به شير خشك از كشور با ارزش افزوده بالا خارج كنند. به گفته وي، آزاد كردن صادرات شير خشك اشتباه است، زيرا ميزان ذخيره استراتژيك شير خشك و محصولات لبني را از دست ميدهيم.
باكري تأكيد كرد: اگرچه گفته ميشود نياز كشور به شير و فرآوردههاي لبني تامين شده است، اما فراموش نشود كه اين تأمين با مصرف نصف ميانگين جهاني است، براساس قانون برنامه پنجم توسعه ميزان مصرف سرانه فرآوردههاي لبني بايد به سالانه 165 كيلوگرم برسد، در حالي كه اين رقم اكنون 85 كيلوگرم است. وي افزود: در شرايط فعلي تغييري در تقاضاي شيرخام صورت نگرفته است اما به نظر ميرسد دولت بايد در كنار اين تصميم تدابيري را براي مديريت بازار شيرخام نيز به كار گيرد.
شير خام گران شد
بر اساس توافقهاي صورتگرفته در جلسه ستاد تنظيم بازار، نرخ جديد شير خام بر اساس قيمت جديد علوفههاي دامي چهارشنبه اين هفته رسماً اعلام ميشود. رئيس انجمن صنفي دامداران با اعلام اين خبر گفت: شركت پشتيباني امور دام، عصر روز دوشنبه در جلسه ستاد تنظيم بازار، نرخ جديد هر كيلوگرم سويا را يكهزار و 800 و ذرت را 950 تومان اعلام كرد.
احمد مقدسي افزود: دامداران بخش بزرگي از سهميه سه ماه نخست و كل سهميه علوفه سه ماه دوم سال جاري را از شركت پشتيباني امور دام طلبكار هستند و اين شركت تاكنون اقدامي براي پرداخت مطالبات دامداران انجام نداده است.