مسيح خدايي
مهمان اين هفته ستون دست به نقد، ميوه‌فروشي قديمي است كه نسبش به سنگ و ترازو مي‌رسد. مردم ري او را به اسم «آقا سيد» مي‌شناسند. مغازه ميوه‌فروشي «آقا سيد» معمولاً شلوغ است. راز اين شلوغي را مي‌توان از برچسب روي ميوه‌ها فهميد چراكه مقدار سودي كه او روي ميوه‌ها مي‌كشد، بين 300 تا 500 تومان است. آنچه در پي مي‌آيد، گفت‌وگوي «جوان» با سيد نعمت‌الله حسيني است.
آقا سيد! شما از چه زماني وارد صنف ميوه‌فروشي شديد؟
من خيلي وقت است كه در اين صنف كار مي‌كنم اما مدت 12، 13 سالي است كه به صورت فردي كار مي‌كنم. براي خودم مغازه زده‌ام و در محله‌هاي مختلف شهرري مغازه ميوه‌فروشي داشته‌ام.
كار و شغل ميوه‌فروشي چطور كاري است؟
كار ميوه‌فروشي كار بسيار سنگيني است. كاري سنگين و زيان‌ده. شما آنجا را نگاه كنيد (اشاره به پستو) مي‌بينيد كه قسمت زياد صندوق ميوه‌ها ضايعات است. خوب‌ها را مي‌چينيم براي مشتري و ضايعات روي دستمان مي‌ماند.
خب چرا مثل بعضي‌ها ميوه را در هم نمي‌فروشيد؟
اين كار، كار درستي نيست. مشتري حق دارد آنچه را كه دوست دارد، سوا كند. نبايد مردم را در رودربايستي قرار داد و از اعتماد مشتري سوءاستفاده كرد. فروش «درهم» ميوه اجحاف در حق مشتري است.
چرا قيمت ميوه‌هاي شما، نسبت به ميوه‌فروشي‌هاي ديگر كم است؟ مگر چقدر استفاده روي جنس مي‌كشيد؟
من نهايتاً كيلويي 500 تومان بيشتر روي جنس نمي‌كشم؛ يعني 500 تومان سقف سودي است كه روي ميوه مي‌كشم و معمولاً بين 300 تا 500 تومان روي هر كيلو ميوه و صيفي استفاده مي‌برم. مثلاً براي ميوه‌هاي گراني مثل گلابي 500 تومان سود مي‌گيرم و براي سيب‌زميني و پياز 300 تومان.
ميوه‌فروشي شغلي است كه اصلاً تعطيلي ندارد و اگر چند ساعت مغازه تعطيل شود، ميوه‌ها خراب و ضايع مي‌شود. با اين وجود يك شبانه‌روز شما به عنوان يك ميوه‌فروش چگونه مي‌گذرد؟
بله درست است. ما اصلا ًتعطيلي نداريم. من از ساعت پنج صبح تا 10 و 11 شب مدام درگير كارم هستم. صبح ساعت 5 بايد به ميدان ميوه و تره‌بار بروم و ميوه بخرم و به مغازه بياورم. اول وقت بايد ميوه‌ها را جابه‌جا كنيم. بعد بايد آنها را تر و تميز كنيم و بچينيم. تا ساعت 5/2 بعدازظهر هستم و بعد به خانه مي‌روم و بعد از يك ساعت براي ناهار، نماز و استراحت برمي‌گردم و تا 11 شب باز در مغازه هستم. اين كار هر روزه ماست.
اگر يك وقت باري كه از ميدان مي‌خريد، خراب باشد، مي‌توانيد برگردانيد؟
نه، بارفروش ديگر جنس فروخته شده را پس نمي‌گيرد. در ميدان، بارفروش‌ها مي‌خواهند بارشان را با بالاترين قيمت به خرده‌فروش‌هاي ميوه بفروشند. روي جعبه‌ها را كه مي‌بينيم، ميوه‌هاي خيلي خوب و عالي چيده شده است. اما فقط يك رديف است و بقيه جعبه را با ميوه‌هاي خراب، كرمو، ريز و لكه‌دار پر مي‌كنند!
مواقعي كه ميوه‌ها خراب از آب درمي‌آيد با آنها چكار مي‌كنيد؟
هيچ! تا جايي كه بشود و ميوه خوب باشد و مشتري بردارد كه مي‌فروشيم. بقيه هم روي دستمان مي‌ماند و مقداري ديگر را براي مصرف خانواده به خانه مي‌بريم. خيلي اوقات هم ضرر مي‌كنيم. مثلاً امروز (به كيسه خيار اشاره مي‌كند) من اين خيار درختي را كيلويي هزار و 600 تومان خريده‌ام اما وقتي كه آوردم بيشتر از نصف آن خيارهاي سالادي است و همانطور كه مي‌بينيد من كيلويي 500 تومان قيمت زده‌ام. نمي‌شود كه اين خيار را 2 هزار تومان بفروشم. يا اين سيب‌زميني را كيلويي هزار و 700 تومان خريده‌ام و 2 هزار تومان هم مي‌فروشم. حدود پنج كيلو تنها خاك و گل از كيسه آن بيرون آمده و كلي هم ضايعات دارد. نمي‌توانيم و نبايد كه به زور به مردم قالب كنيم.
فكر نمي‌كنيد سودي كه روي ميوه‌ها مي‌كشيد، خيلي كم است؟
بله كم است اما بيشتر از اين درست نيست و مشتري ناراضي باشد بيچاره مي‌شويم. مردم دستشان خالي است. اگر سود بيشتري از مردم بگيريم، نان حلال مان آلوده مي‌شود. بايد به هم رحم كنيم تا خدا هم به ما رحم كند. به خدا اگر يك مقدار رحم، مروت و وجدان در كار ميوه‌فروش باشد، هيچ سودي نمي‌برد. من از برج 11سال گذشته اين مغازه را زده‌ام اما باور كنيد تا الان نتوانسته‌ام چيزي پس انداز كنم.
با اين وجود مطمئن هستيد كه نان حلال سر سفره خانواده‌تان مي‌گذاريد؟
اميدوارم روزي و پولي كه به دست مي‌آورم حلال باشد. ان‌شاءالله كه خدا هم از ما راضي باشد.
درآمدتان كفاف خرج زندگي را مي‌دهد؟
بله. آدم بايد قانع باشد. خدا را شكر مي‌كنم كه تا به حال دستم خالي نمانده و هميشه بركت از سفره‌ام دور نشده چون تلاش كرده‌ام نانم حلال باشد.
بعضي از ميوه‌فروش‌ها ميوه‌هاي مغازه خود را با تاباندن نور فراوان و زرق و برق زياد، در ديد مشتري قرار مي‌دهند. شما اين كار را مي‌پسنديد؟
خدا را شكر كه من با همين سود كم مشتري‌هاي زيادي دارم اما بعضي‌ها پول آن نور و زرق و برق را از مشتري مي‌گيرند و ميوه‌اي را كه 3 هزار تومان خريده‌اند، 6 هزار تومان مي‌فروشند و به جز سود زيادي كه مي‌برند، پول آن زرق و برق را هم در مي‌آورند! اما اين كار كلك است. بعضي‌ها قسمت‌هاي لك‌دار و گنديده ميوه‌ها را طوري قرار مي‌دهند كه از نگاه مشتري مخفي بماند و بعضي هم براي اينكه ميوه را عالي و مرغوب نشان دهند آن را با دستمال نم‌دار آنقدر مي‌سابند كه برق بيفتد اما اين كارها تقلب است و بايد با مشتري صادق بود و جنسي را دست مردم داد كه به پولش بيارزد.
ه9789 
