هر چند كه دفتر امور رسانههاي رئيسجمهوري منتخب، طي روزهاي اخير در واكنش به اين گمانهزنيها درباره كابينه دكتر روحاني اطلاعيه صادر كرد، اما انگار اين موضوع تا روز انتخاب قطعي اعضاي كابينه از سوي روحاني و گرفتن رأي اعتماد از مجلس، قرار است به انحاي مختلف ادامه داشته باشد. در چنين اوضاعي، دلسوزان نظام و انقلاب موظف هستند به جاي آنكه وارد مصاديق شوند و بر اساس حدس و ذهنيات شخصي خود از افرادي براي ورود احتمالي در كابينه نام ببرند، شرايط افراد اصلح براي ورود به كابينه و خصوصيات يك كابينه كاري و كارآمد را براي راهنمايي رئيسجمهور منتخب و آينده بهتر ايران، تفسير و تشريح كنند.
رفع مشكلات اقتصادي، از مهمترين تكاليف كابينه
بر اساس يكي از نظرسنجيها توسط يك نهاد معتبر كه پس از انتخاب حجت الاسلام حسن روحاني به عنوان هفتمين رئيسجمهور انجام شد، از برخي افرادي كه به روحاني رأي داده بودند، درباره چرايي و علت اين رأي سؤال شد كه 56 درصد از پاسخدهندگان علت رأي به روحاني را در راستاي حل مشكلات اقتصادي و اعتماد به سخنان روحاني دانستند و از ميان آنها تنها پنج درصد عنوان كردند كه براي آزاديهاي فردي و اجتماعي به روحاني رأي دادهاند.
اين موضوع اولين دليلي است كه ميتواند خط مشي كابينه آينده را ترسيم كند. كابينهاي كه بايد اعضاي آن در هر وزارتخانهاي كه مشغول خدمت هستند، طوري عمل كنند تا از مشكلات اقتصادي مردم به معناي واقعي و زيربنايي كاسته شود. طبيعي است كه مهمترين نقش در اين مسير را وزير اقتصاد خواهد داشت، اما بسياري از وزراي ديگر نيز اگر هماهنگي و همكاري لازم را با وزارت امور اقتصادي و دارايي و ساير بخشهاي اقتصادي دولت نداشته باشند، بر مشكلات اقتصادي مردم افزوده خواهد شد. بر اين اساس يكي از مهمترين معيارها براي انتخاب اعضاي كابينه يازدهم، شناخت مطالبات اصلي مردم و عزم جدي براي حل مشكلاتي است كه عمدتاً در ارتباط با معيشت و زندگاني مردم ميگنجد. طبق نظرسنجي مزبور، انتظار ملت و اكثريت رأيدهندگان به آقاي روحاني اين است كه ايشان در انتخاب كابينه سراغ افرادي نروند كه غايت القصوي آنان حل مشكلات فرعي مردم است و سابقه آنان در گذشته نيز نشان ميدهد كه اگر بار ديگر روي كار آيند توجه به خواستههاي پنج درصدي را به خواستههاي 56 درصدي ترجيح ميدهند.
تبيين مشخصات كابينه در بيان رهبري
در كنار موارد ضروري كه طبق قوانين و اصول مشخص بايد براي تشكيل كابينه در نظر گرفت، نگاهي به برخي از سخنان مقام معظم رهبري نيز ميتواند راهگشايي باشد براي يافتن بهترين معيارها در راستاي تشكيل كابينهاي قوي و كارآمد و خدمتگزار براي مردم.
در ذيل به برخي از فرمايشات رهبري گرانقدر انقلاب كه ميتواند به عنوان مشخصاتي براي كابينه دولت يازدهم محسوب شود، اشاره ميكنيم:
كابينه كارى، نه يك كابينه سياسى: «معناى كابينه كارى اين نيست كه اشخاصى كه در اين كابينهاند، اهل سياست نيستند، يا در سياست دخالت نمىكنند؛ بلكه معنايش اين است كه نقطه مشترك و كارى و التقاي آنها - دور آن ميزى كه اسمش هيئت دولت است - اهتمام به انجام كارِ كشور است. اين، نقش زيادى داشت و خيلى خوب بود. خدا را شكر مىكنيم. » (بيانات در ديدار رئيسجمهور و اعضاي هيئت دولت، ۱۳۷۶/۰۵/۰۹)
بهره بردن كابينه جديد از خدمات گذشته و ادامه خدمت: «در اين ميدان كار و تلاش، جمعى مىآيند و در فرصت معينى زحمتشان را مىكشند، عرق مىريزند و شب و روز تلاش مىكنند؛ بعد اينها از صحنه خارج مىشوند و كسان ديگرى جاى آنها مىآيند؛ كار را از آنها تحويل مىگيرند و بر اساس پيشرفتها و توفيقاتِ آنها كار را ادامه مىدهند. كار و مسئوليت بايد بر همين اساس باشد؛ يعنى بايد از توفيقات، تجربيات و پيشرفتهاى هر مجموعهاى كه كار و خدمتى را انجام مىدهند، بعدىها بهره ببرند و روى بناى آنها ادامه خدمت دهند. » (بيانات در ديدار رئيسجمهور و اعضاي هيئت دولت، 10/5/1384)
كابينه كار و اقدام: «انرژي، تحرك، نشاط كار و جديت در خدمت به مردم، ويژگي بسيار با ارزش و مستمر دولت است كه پس از سه سال همچنان برجسته است و سفرهاي استاني يكي از نمودهاي آن به شمار ميرود. » (ديدار رئيسجمهور و اعضاي هيئت دولت با رهبر انقلاب، 2/6/1387)
اينها مواردي بود كه رهبر معظم انقلاب در سه برهه زماني متفاوت در خصوص سه دولت ابراز فرمودهاند و قطعا آقاي روحاني با مراجعه به اين نظرات و دستورات ميتوانند، كابينهاي خدمتگزار تشكيل دهند.
عبرت گرفتن از تجربه دولتهاي گذشته
علاوه بر اين موارد، نكات ارزنده ديگري نيز وجود دارد كه از ميان صحبتهاي روشنگرانه مقام معظم رهبري ميتوان آنها را استخراج كرد و به عنوان خصوصيات كابينه دولت، مورد توجه قرار داد.
پايبندي به مسائل ديني، اصول، ارزشها و قانون، عدالت خواهي و حركت در وادي طولاني، دشوار و پرخطر عدالت، شوق خدمت به مردم، پركاري و تلاش، درك واقعيات زندگي مردم در مواجهه رودررو، شجاعت و قاطعيت، روحيه سازگاري و تعامل منطقي و صحيح با ديگر قوا، تلاش براي اطلاع رساني صحيح به مردم، دوري از افراط و تفريط، استقبال از همه انتقادها، ضرورت جديتر گرفتن بخش فرهنگ، توجه بسيار جدي به نهضت علمي، برخورداري از روحيه تحول گرايي و اصلاح حقيقي و ايستادگي در برابر زياده طلبيهاي استكبار از جمله موارد ديگري است كه رهبر معظم انقلاب در ديدار با دولتها آنها را خواستار و متذكر شدهاند.
با توجه به اين موارد به خوبي ميتوان دريافت كه اعضاي كابينه دولت اعتدالي بايد از ميان آنهايي باشند كه در ظاهر و باطن و از عمق وجود، خود را در طول چهار سال آينده در يك مسابقه خدمت ببينند نه در رقابت كسب قدرت بيشتر نسبت به گذشتگان و ساير افراد كابينه. عبرت گرفتن از تجربيات دولتهاي گذشته، اشتباه در انتخاب اعضاي كابينه را به حداقل ميرساند و باعث ميشود كساني در طول دوره رياست جمهوري آقاي روحاني، همكار ايشان باشند كه رئيسجمهور در پايان دوره خدمت خود، سربلند باشد و خداي ناكرده از بابت عدم تحقق وعده هايي كه داده بود، شرمنده ملت نباشد.