جوان آنلاین: در حالی که مدیرکل نظارت بر عرضه نمایش سازمان سینمایی از ۵۵ فیلم توقیفی و ۴۵ فیلم زیرزمینی بدون مجوز به عنوان میراث دولت قبل گلایه کرده است، سیدمحمدمهدی طباطبایینژاد، معاون اسبق نظارت سازمان سینمایی میگوید: «اگر مدیران پرونده بعضی فیلمها را باز گذاشتند برای احترام به تصمیمگیری مدیران بعدی بوده و نه چیز دیگر [!]»، اما ظاهراً چاه کندن برای مدیران بعدی و حواله کردن بدنامی و کاستیها به آنها اسمش میشود «احترام گذاشتن»، با همین خوانش باید در مورد دولت قبل گفت مدیران آنها احترامهای زیادی به مدیران بعدی گذاشتهاند!
برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری فرصتی برای وارونهنمایی و برچسبزنی به مدیران سینمایی دولت قبل ایجاد کرده تا جایی که پای چنین بحثهایی به مناظرات فرهنگی میان نامزدها هم باز شد تا مسعود پزشکیان مدعی شود در دولت شهید رئیسی فیلمهای زیرزمینی زیادی ساخته شده، اما از قرار معلوم این فیلمها دستاورد مجوزهای فلهای و بیضابطهای است که میراث دولت حسن روحانی است.
جمهوری سانسورچی!
مسعود پزشکیان که در حال رقابت با کاندیدای حزب مقابلش برای کسب کرسی ریاست جمهوری است در یکی از مناظرههای تلویزیونی مدعی شد امسال ۱۷ فیلم بدون مجوز که در کشورمان به صورت زیرزمینی تولید شدهاند در جشنواره کن حضور داشتند و آن را نتیجه محدودیت و ایجاد مانع برای هنرمندان در دولت سیزدهم دانست و گفت: «برای هنرمندان ما موانعی وجود دارد که باعث زیرزمینی شدن فعالیتها میشود که این موانع باید برطرف شوند.»
در این ایام صحبتهایی مشابه مدعای پزشکیان از سوی برخی مدیران سینمایی دولت قبل به بهانههای مختلف مطرح میشد. یکی از جالبترین و مطایبهآمیزترین ادعاهایی که در حوزه سینما و فرهنگ مطرح شد، حرفهای سیدمحمدمهدی طباطبایینژاد، معاون اسبق نظارت سازمان سینمایی دولت تدبیر بود که تراز جدیدی از مدیریت خود و همفکرانش را به ثبت تاریخ رساند.
طباطبایینژاد به بهانه پاسخ گفتن به گلایههایی که مدیران وزارت ارشاد دولت سیزدهم از شرایط نابسامان عرصه فرهنگ و هنر و مشخصاً اظهارات روحالله سهرابی، مدیرکل نظارت بر نمایش فیلم سازمان سینمایی که گفته بود «روزی که اداره کل نمایش را تحویل گرفتم، بیش از ۵۰ فیلم سینمایی توقیفی یا بلاتکلیف داشتیم، میگوید: «در طول ۴۶سال از عمر جمهوری انقلاب، ۴۶فیلم توقیفی نداریم، آقای سهرابی این عدد را از کجا آورده؟ (البته فیلم زیرزمینی بحثش جداست)، اما کاش لیست فیلمهای توقیفی و بلاتکلیف را اعلام کنند تا همه از اوضاع باخبر شویم. متأسفانه آقای سهرابی و امثال او در دولت سیزدهم تصویر یک جمهوری سانسورچی را به جهان مخابره کردند و برای خودشان تصویر سانسورچی بجا گذاشتند.»
تعریف جدید احترام گذاشتن
طباطبایینژاد در ادامه با تأکید بر اینکه وقتی قرار است دولتی جابهجا شود به صورت اخلاقی مدیران دولت قبل دو ماه مانده به انتهای کار، پروانه ساخت صادر نمیکنند، میافزاید: «اگر مدیران، پرونده بعضی فیلمها را بازگذاشتند برای احترام به تصمیمگیری مدیران بعدی بوده، نه چیز دیگر [!]این مدیر سینمایی دولت تدبیر و امید در حالی احاله تصمیمگیری در مورد فیلمهای توقیفی و مسئلهدار به مدیران دولت بعدی را «احترام گذاشتن» میداند که او و افرادی مانند پزشکیان همین فیلمهای توقیفی را به پای دولت سیزدهم میگذارند و با چماق کردن این آثار و استخدام اصطلاحات و لغاتی مثل «سانسورچی» تلاش میکنند خودشان را در قامت ناجی سینما و هنرمندان به جامعه حقنه کنند.
رفع مشکل توقیفیها
ادامهدار شدن این اتهامزنیها به دولت مستقر باعث شد روحالله سهرابی، مدیرکل نظارت بر نمایش فیلم سازمان سینمایی در گفتگو با خبرنگار «جوان» به برخی از این شبهات پاسخ دهد. سهرابی با اشاره به شرایط بغرنج و ناامیدکننده سینما در آغاز دولت سیزدهم گفت: نهتنها در بخش اقتصاد و تعداد مخاطب سینما، بلکه در خصوص نحوه حل و فصل مسائل مربوط به فیلمها و سینماگران هم مسئولان سینمایی دولت سیزدهم با انبوهی از موانع و مشکلات مواجه بودند که لازم بود حتی از ظرفیتهایی خارج از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مراجع ذیربط جهت حل و فصل موضوعات استفاده کنند.»
مدیرکل نظارت بر نمایش فیلمسازمان سینمایی با نام بردن از برخی آثار توقیفی در دولت قبل ادامه داد: «به منظور حل و فصل مشکلات فیلمهایی همچون «ملاقات خصوصی» که از نظر موضوعی مرتبط با قوه قضائیه بود، جلسات متعددی گذاشتیم و نهایتاً موفق به اخذ تأییدیه کارشناسان و مسئولان محترم قوه شدیم یا در خصوص فیلمهایی همچون «مصلحت» با اینکه سالها نه مدیران وقت و نه صاحبان فیلم موفق به حل مشکل فیلم نشده بودند، جلسات مختلفی با مراجع قضایی و امنیتی برگزار کردیم تا در نهایت توانستیم مشکل فیلم را حل کنیم.»
وی با اشاره به فیلم «قاتل و وحشی» افزود: در خصوص این فیلم با وجود توقیف چند ساله، با برخی مراجع و علما مذاکراتی داشتیم و پیگیریهایی نیز صورت گرفت که سرانجام موفق به اخذ تأییدیه شدیم. این در حالی است که بدون این پیگیریها این فیلمها و انبوهی از فیلمهای دیگر کماکان گرفتار بلاتکلیفی و توقیف بودند یا حل مشکل «مست عشق» واقعاً کار سخت، زمانبر و طاقتفرسایی بود که به لطف خدا سرانجام به نتیجه رسید.
واقعیت به زبان آمار
این مدیر سینمایی خاطرنشان کرد: اگر بخواهم یک به یک درباره آثار مسئلهدار صحبت کنم از حوصله این گفتگو خارج است. همانگونه که قبلاً هم در یک مصاحبه اعلام کردم در ابتدای دولت سیزدهم با بیش از ۵۰ فیلم توقیفی یا بلاتکلیف مواجه بودیم که بهرغم زحماتی که مدیران سینمایی دولت تدبیر و امید کشیده بودند، اما موفق به حل و فصل مشکلات و رفع موانع نشدند، چراکه سینما در ذات خود حاشیهها و مسائلی دارد که بالقوه میتواند همه ارکان نظام را نسبت به خود حساس کند. بنابراین نحوه ورود به حل و فصل مشکلات فیلمها و چگونگی ایجاد تعامل و مراوده بین صاحب اثر و حاکمیت بسیار پیچیده و خاص است و اگر درست مدیریت نشود، میتواند به توقیف رسمی یا غیررسمی و بلاتکلیف ماندن فیلم منجر شود.
مدیرکل نظارت بر نمایش فیلم سازمان سینمایی در خصوص فیلمهای زیرزمینی و بدون مجوز نیز عنوان کرد: سینمای زیرزمینی پدیده تازهای نیست که برخی دوستان با افتخار به این دوره نسبت میدهند و به یک نامزد خاص ریاست جمهوری آدرس غلط میدهند، بهگونهای که گویا این پدیده حاصل مدیریت سینما در دولت سیزدهم است. در حالی که سینماگران میدانند افرادی در سینما داریم که بیش از ۲۰ سال است، چون کارگردانی بلد نیستند با هدف قبلی و بدون مجوز و به صورت زیرزمینی فیلم میسازند و از این طریق در جشنوارهها کاسبی میکنند. سهرابی در پایان اظهار داشت: برخی فیلمسازان به دلایل مختلفی، چون سازوکار خاص صدور پروانه ساخت یا مسائل دیگر بدون مجوز، فیلم میسازند، چنانکه وقتی رئیس سازمان سینمایی در ابتدای دولت سیزدهم برای حل مشکل فیلمهای بدون پروانه ساخت فراخوان داد بیش از ۴۵ فیلم بدون مجوز برای دریافت پروانه نمایش مراجعه کردند و مورد مساعدت قرار گرفتند و پروانه نمایش ۳۵ مورد از آنها صادرشد.