جوان آنلاین: در حالی سال ۱۴۰۲ نفسهای آخر را میزند که هنر و موسیقی روزهای پرفراز و نشیب را از سر گذراند گاهی مسیری سبز و روشن و گاهی ملالآور. این هنر سال بی چالشی را نگذراند، اما اجراهای گوناگون موسیقی و اتفاقات آن مسیر پرنشاطی را برای علاقهمندان فراهم کرد. شاید میتوان امسال را ساز کوک موسیقی برای ایران نامید.
تصویب سندملی موسیقی
برخی میگوید موسیقی ایران در ۱۴۰۲ تحول ساختاری را تجربه نکرده است، اما تدوین و ابلاغ سند ملی موسیقی پس از سالها را میتوان اتفاقی جدید در این عرصه نامید. این سند شاید موازیکاریها و چالشهای موسیقی را مقداری کاهش دهد و روزهای پرنوری را برای اهالی موسیقی فراهم کن. ضمن آنکه برخی هم معتقند اقدام دیر هنگامی است که به جایی نمیرسد. هوشنگ جاوید پژوهشگر حوزه موسیقی درباره سند ملی موسیقی میگوید: آنقدر میان طبقات مختلف موسیقی ترک وجود دارد که با یک شورا و سند کاری پیش نمیرود.
سازکوک گروههای موسیقی
از اتفاقات جدید که موسیقی ایران در سال ۱۴۰۲ را متمایز از دیگر هنرها میکرد رونق کنسرتها بود! ۷ سالن تهران و سالنهای شاخص شهرستانها سال پر رفتوآمدی را از سر گذراندند. در تمام گونههای موسیقی بلیت کنسرتها در کمترین زمان ممکن به فروش میرفت و سانسها افزوده میشد. اکنون مدتهاست که میانگین کنسرت ماهانه کشور، نزدیک به ۵۰۰ نوبت اجراست؛ اجراهایی که اگر بخواهیم ظرفیت میانگین سالنهای آن را ۲۰۰۰ صندلی در نظر بگیریم، به عدد ۱ میالیون مخاطب میرسیم که بهطور قطع یک شاخص آماری قابل قبول به حساب میآید. اضافه شدن فرهنگسرای بهمن به سالنهای کنسرت پاپ برای جشنواره موسیقی فجر استقابل مردم را بیش از پیش کرد و ۱۴۰۲ برای خوانندهها و گروههای موسیقی روزهای خاطرهانگیزی را برای آنها رقم زد. البته همیشه سنگ اندازان برای تلخ کردن کام مردم کارهایی را انجام میدهند که شیرینی اتفاقات خوب هنری را کمرنگ کنند. مانند اتفاقی که در یکی از سخنرانیهای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افتاد. در این مراسم اسماعیلی گفته بود در نوروز ۱۴۰۱ چهارصد هزار نفر از کشور برای کنسرتها خارج شدهاند، اما در طی یک ماه گذشته یک میلیون نفر در داخل کشور در کنسرتها شرکت کردهاند که تا کنون سابقه نداشته است؛ اما این صحبت با بازتاب اشتباه بیان شده بود یک میلیون مخاطب از خارج از کشور به ایران برای کنسرتها حضور پیدا کرده بودند. اما غبار این حاشیهها هیچگاه اصل موضوع را که مخاطبان میلیونی کنسرتها بودند را پنهان نمیکند.
بازگشت مجید انتظامی پس از سالها دوری
یکی از اتفاقات شیرین ۱۴۰۲ را میتوان بازگشت مجید انتظامی پس از ۱۰ سال بر روی صحنه دانست؛ پاییز امسال مجید انتظامی پس از سالها دوری با رهبری ارکستر ملی ایران برای کنسرت «همراه با خاطرهها» به تالار وحدت بازگشت؛ برگشتی که در ۵ شب اجرای این هنرمند سالن را پر از مخاطب میکرد و در نهایت باعث تمدید کنسرت برای دی ماه شد. دریافت سیمرغ بلورین بهترین آهنگسازی در جشنواره فیلم فجر ۴۲ هم به مجید انتظامی برای فیلم «مجنون» اختصاص داشت. اتفاقات امسال برای مجید انتظامی این را نمایان کرد که هنرمندان با اصالت و نجیب پس از سالها هم حرفی برای گفتن دارند و مردم همیشه از حضور این افراد استقبال میکنند و پای آنها ایستادهاند.
وزارت فرهنگ پای خواننده نجیب خود ایستاد
علیرضا قربانی بی شک یکی از خوانندههای بینظیر و خوش سبک به حساب میآید که همیشه مخاطبان میلیونی دارد. آثار اصیل با صدای بی خط و خش و دور از پلی بک این خواننده را مورد حمایت مردم قرار داده و در هر شهری که کنسرتی از او باشد بلیتهای این خواننده در چند دقیقه به فروش میرود. اما ماجرا برمیگردد به کج سلیقگی برخی از مسئولین. پاییز امسال علیرضا قربانی تور کنسرتهای پاییزی خود را آغاز کرد؛ ازکاشان و شهرکرد شروع کرد و قرار بود در اصفهان هم بر روی صحنه برود که به دلیل حضور دو نوازنده زن مجوز این کنسرت در شهر اصفهان صادر نشد و قربانی بدون اجرا به تهران بازگشت. علیرضا قربانی در روزهای پایانی سال گام بعدی را برای علاقهمندان به موسیقی در اصفهان برداشت که بازهم در روز اول با لجاجت برخی از افراد این کنسرت لغو شد. آخرالامر با اعزام دو نماینده ویژه وزیر ارشاد به اصفهان، مقدمات برگزاری این کنسرت فراهم شد تا این بار، بُرد با ارشاد و قربانی باشد.
فجر باشکوه برای موسیقی
دو برابر شدن اجراهای پاپ، کاهش هزینه کنسرتها در جشنواره موسیقی، اضافه شدن فرهنگسرای بهمن به کنسرتهای پاپ و اجرای ویژه بانوان جشنواره موسیقی فجر امسال را رو به جلو حرکت داد. استقبال مردم از گونههای مختلف موسیقی در جشنواره امسال بیبدیل بود و شبهای سرد بهمن را برای مخاطبان گرم کرده بود. چند روز پس از پایان جشنواره موسیقی، کشور در حاشیه حکم شروین حاجیپور فرو رفت. حاجیپور در زمان اغتشاشات سال ۱۴۰۲ با آهنگ «برای...» در دادگاه محکوم شد و پس از یکسال حکم قطعی او که کمی غیر انتظار بود صادر شد. به طور کلی فضای فرهنگی و سیاسی و نیز جریان موسیقی کشور دست کم برای چند روز درگیر حواشی این حکم بود.
درگذشتگان
در کنار اتفاقات خوبی که برای موسیقی کشور افتاد، در روزهای پایانی سال با خبر فوت جمشید عندلیبی جامعه موسیقی کشور عزادار شد و در بهت فرو رفت. این آهنگساز و نوازنده نی در سن ۶۶ سالگی بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفت. از دیگر شخصیتهای نامدار موسیقی که امسال بدرود حیات گفتند باید از استاد محمد اسماعیلی (۲۲ مرداد)، نصرالله ناصح پور (۲۸ خرداد)، اکبر گلپایگانی (۱۳ آبان)، پروین نوری وند (۱۹ مرداد)، جمشید جم (۱۱ بهمن)، لیلی افشار (۲ آبان)، محسن افتاده (۲۹ آذر)، نسترن هاشمی (۲۷ آذر) یاد کرد.
به نظر میرسد موسیقی در روزهای خوب و مسیر سربالایی خود قرار دارد. حمایت مسئولین، همراهی خوانندهها و هنرمندان میتواند این مسیر را درخشانتر از روزهای گذشته کند.