جوان آنلاین: سال‌هاست مشکلات حملونقل عمومی تهران با وجود راهکار‌های ارائه‌شده از سوی کارشناسان حل‌نشده باقی مانده است. چندین مسئول به سازمان حملونقل و ترافیک شهرداری آمده و وعده حل مشکلات را داده‌اند، اما نتیجه کارشان به کمبود واگن‌های مترو و اتوبوس‌ها منجر شده که مشکلات زیادی را برای شهروندان ایجاد کرده است. امسال بودجه حملونقل عمومی پایتخت نسبت به سال گذشته ۱۰۳درصد رشد کرد تا وضعیت حملونقل عمومی را بهبود بخشد، ولی به نظر می‌رسد آنطور که باید و شاید از این بودجه به درستی استفاده نشده است، البته نمی‌توان منکر نگارش قرارداد‌هایی شد که در داخل و خارج از کشور نوشته شده‌اند تا وضعیت را بهبود بخشند، اما همه این‌ها فعلاً روی کاغذ انجام شده است و تا عمل فاصله زیادی دارد. حالا شهروندان چشم‌انتظار سهولت استفاده از مترو و اتوبوس مانده‌اند و مشخص نیست این انتظار تا چه زمانی ادامه پیدا کند. «جوان» به منظور بررسی وضعیت موجود حملونقل عمومی و مشکلاتی که در این زمینه وجود داشته و دارد با سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون حملونقل ترافیک شهر تهران گفتگو کرده است.
شهروندان از ازدحام جمعیت در اتوبوس و مترو کلافه و عاصی‌اند. به تعبیر آقای چمران که اخیراً به آن اشاره کرده است، مردم در صف‌های اتوبوس و مترو له‌له می‌زنند. این روند پیش‌آمده با حرف‌های مدیران شهری و بنر‌هایی که در سطح شهر نصب می‌شود، تفاوت زیادی دارد. مثلاً اینکه گفته می‌شود فلان قدر اتوبوس به چرخه حملونقل اضافه شده یا خطوط مترو توسعه پیدا کرده، هیچ کدام این‌ها کاستی‌های سیستم حملونقل عمومی را جبران نکرده است. آیا به نظر شما عملکرد مدیران شهری به گونه‌ای بوده است که نشان دهد حملونقل عمومی برای‌شان مهم بوده است؟
اینکه مردم از وضعیت حملونقل عمومی ناراضی هستند، حرف درستی است و جای دفاع هم ندارد. وضعیت حملونقل عمومی در سطح شهر تهران واجد ایرادات زیادی است؛ هم کمبود ناوگان و هم فرسوده‌بودن آن و از طرفی بی‌انضباطی‌هایی در سرفاصله‌های ناوگان وجود دارد که همه این‌ها مؤید نامطلوب‌بودن وضعیت است، البته در رابطه با مترو باید انصاف را رعایت کرد و گفت تا حدودی سرپا مانده و تمام تلاش‌ها انجام شده تا ساختاری را که داشته است، حفظ کند. در بخش اتوبوسرانی و تاکسیرانی، اکثر ناوگان در سن فرسودگی هستند و مردم این‌ها را از نزدیک می‌بینند. سال ۱۴۰۱ که اولین سال فعالیت شورای شهر فعلی بود، پیگیر شدیم تحولی در حملونقل عمومی تهران اتفاق بیفتد، اما متأسفانه شرایط به گونه‌ای که انتظار داشتیم پیش نرفت، منتها در سال ۱۴۰۲ با مصوباتی که در شورای شهر انجام شد و پیش‌بینی‌هایی که برای حل مشکل حملونقل عمومی انجام دادیم، شرایط به گونه بهتری رقم خورد. به عنوان مثال ۶ هزارو ۲۰۰ میلیارد تومان از بودجه سال ۱۴۰۲ به اتوبوسرانی اختصاص داده شد تا اتوبوس‌های جدید برای خطوط خریداری شود، همچنین هزارو ۳۵۰ میلیارد تومان فقط برای بازسازی ناوگان اتوبوسرانی تخصیص یافت تا تحول بزرگی در حملونقل شهر تهران به وجود بیاید. از همین رو در سال پیش رو، شهرداری تهران قرارداد‌هایی را منعقد کرده و سفارش اتوبوس و مینی‌بوس را هم در داخل کشور و هم خارج از کشور داده است، اما همانگونه که می‌دانید ساخت این ناوگان، زمانبر است.
تهران درگیر بیماری سخت کمبود ناوگان حملونقل عمومی شده و آن را نمی‌توان با وعده‌های سال آینده و دو سال آینده مداوا کرد. باید تهیه این ناوگان سریع‌تر انجام شود.
بله، اما توجه کنید که برخی از کار‌ها را می‌شود به سرعت انجام داد، ولی برخی از کار‌ها زمان نیاز دارد. اگر برای حل مشکل تردد در سطح شهر، خودروی سواری نیاز داشتیم، سفارش آن را به کارخانه‌های خودروسازی می‌دادیم تا آن را تولید کنند و سریع هم انجام می‌شد، اما اتوبوس، قطار و مترو طبق سفارش دولت و شهرداری تولید می‌شود، اینطور نیست که اتوبوس‌سازان، اتوبوس را تولید کنند و کنار بگذارند تا هر کسی خواست بیاید و آنها را بخرد. امسال شهرداری تهران با توجه به بودجه‌ای که برای حملونقل عمومی اختصاص داده شد، سفارش ۲ هزارو ۵۰۰ اتوبوس و مینی‌بوس را داد و قرارداد آن را بست. شهرداری ۲۹۵ دستگاه را نیز از محل دولت دریافت کرده است. امید داریم تا پایان امسال یا نهایتاً ماه‌های اول سال آینده، حجم انبوهی از اتوبوس‌هایی که سفارش داده شده نیز دریافت شود، البته شهرداری تهران باید برای خرید اتوبوس‌ها فشار بیشتری بر سازندگان وارد کند تا سرعت این کار نیز بیشتر شود. از طرفی مذاکرات اولیه با سازندگان چینی برای خرید اتوبوس نیز انجام شده است و یک تیم فنی به چین رفت و محصولی متناسب با شرایط تهران سفارش داد. پیش‌بینی شده است سازندگان چینی به دلیل انبوه تولیدات‌شان طی چندماه می‌توانند این سفارشات را به ما تحویل دهند. اگر کار‌ها با جدیت دنبال شود و اتوبوس‌های چینی در کنار اتوبوس‌های تولید ایرانی وارد چرخه حملونقل شهری شود، بخش زیادی از مشکلات حل می‌شود. از طرفی برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی فرسوده هم اقداماتی انجام شده است، البته باید گفت سرعت لازم را نداشته است، مثلاً چندصد دستگاه اتوبوس‌های دو کابینه در حال خاک خوردن است که با تعمیرات جزئی یا کلی می‌تواند وارد چرخه خدماتی شود، این را در جلسه ماه گذشته شورای شهر تذکر داده‌ام تا شهرداری به آن توجه و مسئله تعمیرات را جدی‌تر دنبال کند.
شما به ۲۹۵ اتوبوسی اشاره کردید که وارد چرخه حملونقل شده، اما این تعداد اتوبوس در ۲۰۳ خط مسافربری گم شده است. علت کند پیش‌رفتن تحول در حملونقل عمومی را چه می‌دانید؟ چه کسانی در این رابطه مقصر هستند؟
بخشی از این مشکل پیش آمده به سال‌های قبل و چهار سال دوره مدیریت شهری پنجم بازمی‌گردد که طی مدت فعالیت خود، تنها ۱۳۰ اتوبوس خریداری کردند، این در حالی است که اتوبوسرانی تهران برای به ثبات رسیدن سالانه هزار دستگاه جدید نیاز دارد تا توزیع همگن در آن صورت گیرد، اما وقتی طی چهار سال، این تعداد اتوبوس موردنیاز وارد خطوط اتوبوسرانی نشده جبران آن سخت‌تر می‌شود، البته ما چندین بار در شورای شهر از مسئولان شهرداری مطالبه کردیم که زمان را به هیچ عنوان از دست ندهند و به کارهای شان در این رابطه سرعت بیشتری بخشند، اما خب اگر بخواهیم منصفانه به ماجرا نگاه کنیم، تشریفات اداری و محدودیت‌های سازندگان چه داخلی و چه خارجی نیاز به زمان دارد.
بله، اما مدیران شهری این‌ها را می‌دانستند و مسئولیت قبول کردند. اینکه مدیران دوره قبلی مقصر هستند برای شهروندان قانع‌کننده نیست. شما به عملکرد فعلی مدیران شهری در رابطه با حملونقل عمومی چه نمره‌ای می‌دهید؟
برای نمره دادن مهم این است که از چشم چه کسی به عملکرد مدیران شهری نگاه می‌کنیم. اگر بخواهم از چشم مردم به این ماجرا نگاه کنم، واقعاً حملونقل عمومی در تهران نمره قبولی ندارد و مردود می‌شود، اما اگر از نظر مسائل درون‌سازمانی به آن نگاه کنم و تلاش‌هایی را که در این زمینه انجام شده است، ملاک قرار دهم، نمره بالاتری خواهم داد چراکه به‌شخصه پیگیر بهبود وضعیت حملونقل عمومی در تهران هستم و می‌دانم مدیران شهری قرارداد‌هایی را بستند، اما بنا به دلایلی، تعدادی از این قرارداد‌ها فسخ شد. خب این‌ها سرعت کار را گرفت.
چه مشکلاتی مانع بهبود وضعیت حملونقل عمومی در شهر شد؟
اولین مسئله اینکه در سال ۱۴۰۱ تحولات مدیریتی در حوزه حملونقل و ترافیک صورت گرفت. مدیران زیادی رفتند و جای‌شان مدیران دیگری آمدند. این در شرایطی است که عمده مدیرانی که بر سر کار آمدند، آشنایی لازم را با کار نداشتند، اما وقتی به سال ۱۴۰۲ رسیدیم، شرایط بهتر شد و برنامه‌ریزی بهتری صورت گرفت.
پس در واقع ناآشنایی مدیران به مسئله حملونقل عمومی سبب وقفه در انجام کار‌ها شد؟
بله، اما به هر حال اقدامات ۱۴۰۱ هم نمی‌توانست محصول چشمگیری داشته باشد. همانطور که در پاسخ سؤالات قبلی گفتم، در سال ۱۴۰۲ بیش از ۲۷ هزارمیلیارد تومان فقط به بخش حملونقل اختصاص یافت؛ بودجه‌ای که چندین برابر بودجه شهر‌های بزرگ کشور محسوب می‌شود. همچنین ماهانه و مرتب از شهرداری تهران توضیح می‌خواهیم که چقدر کار را جلو برده‌اند. نگاه شورای شهر به حل مسئله حملونقل عمومی یک نگاه جدی است، البته می‌دانم این توضیحات برای مردم کافی نیست چراکه آنها، کار و نتیجه کار را میخواهند. نمی‌شود به آنها بگوییم صبر کنید ما در حال مذاکره با چین هستیم و تحمل کنید تا اتوبوس‌ها برسد! اما خب شورای شهر عزمش را جزم کرده است کسری پیش‌آمده در سامانه اتوبوسرانی و مترو را جبران و مشکل حملونقل عمومی شهر را تا حدی حل کند.
اگر مدیران شهری خودشان هر روز از وسایل حملونقل عمومی استفاده کنند و مشکلات مردم را از نزدیک ببینند، درک بیشتری از وضعیت خواهند داشت. نظر شما چیست؟
هرچند استفاده هر روزه مدیران از حملونقل عمومی اتفاق خوبی است، اما معنایش این نیست که اگر کسی سوار اتوبوس و مترو نشد، نمی‌تواند مشکلات شهروندان را درک کند. بدون شک آنها می‌توانند از طریق مطالعات، گزارشات واحد‌های متعدد و حتی گلایه‌های شهروندان به این مسئله پی ببرند و بی‌وقفه برای حل مشکلات حمل ونقل و ترافیک تلاش کنند.
مسافران متروی تهران می‌گویند سرفاصله قطار‌ها طولانی است و در برخی ساعات روز هنگام استفاده از مترو در ازدحام جمعیت حال‌شان بد می‌شود. شما وضعیت مترو را چطور ارزیابی می‌کنید؟
در برنامه‌های سالانه شورا تأکید بر تکمیل خطوط ۶ و ۷ مترو را داشتیم؛ خطوطی که عمده ایستگاه‌هایش ساخته شده و درصد قابل توجهی از آن، پیش رفته، اما نیمه‌تمام باقی مانده است و باید تکمیل شود. اینکه سرفاصله قطار‌ها کمتر نشده و مسافران زمان زیادی را منتظر می‌مانند، به کسری ناوگان مترو برمی‌گردد. از روز اول فعالیت شورای ششم این مسئله را پیگیری کردیم. در نهایت تکلیف ۶۳۰دستگاه واگنی که از سال ۱۳۹۵ معطل مانده بود، مشخص شد و حتی تعداد آن به ۷۹۱ واگن افزایش پیدا کرد. قرار است اوایل سال آینده اولین قطار از سازنده چینی تحویل داده شود. سازنده چینی هم نه از پول بدش می‌آید و نه در این حوزه ضعف دارد. همچنین اورهال و تعمیرات واگن‌ها نیز در دستور کار قرار داده شده است و از اول امسال تاکنون ۱۲ قطار را اورهال کرده‌اند. هرچند توقع می‌رفت حدود ۹۰ رام قطار اورهال شود و در این زمینه اقدامات کافی نبوده است.
مردم چه زمانی می‌توانند طعم آسایش استفاده از حملونقل عمومی را بچشند؟
به هر شکل این‌ها کاری است که اولویت داده‌ایم، یکسری کار‌ها زودبازده و یکسری کار‌ها زمانبر هستند. کارهای زودبازده مثل اضافه‌شدن اتوبوس‌هاست تا جابه‌جایی مسافران راحت‌تر صورت بگیرد، اما در خصوص مترو که ۳۲۰ کیلومتر خطوط داریم و جزو برترین‌ها در میان کشور‌های منطقه هستیم، مشکل اصلی‌مان کمبود ناوگان است که طی پنج سال آینده و در طول آن بر تعدادش افزوده خواهد شد.
نتیجه حرف ایشون رو من نفهمیدم؟ اوضاع کی درست میشه خرداد؟ شهریور یا دولت اینده؟ خانم مهسا گربندی نباید نگران اتلاف وقتشون باشن؟ منظور از این مصاحبه چه بوده و نیت گفتار درمانی روکه ماهم بلدیم. 
