از جمله مسائل و شبهاتی که درباره موضوع حجاب در جامعه اسلامی مطرح میگردد، این است که حجاب باعث سرکوب تمایلات طبیعی از جمله میل به زیبایی زنان که خداوند در وجود زنان گذاشتهاست، میگردد. قبل از اینکه به پاسخ این مسئله برسیم نیاز است که به یک نکته اشاره کنیم. ابتدا باید مشخص شود که منظور از تمایلات طبیعی چیست؟ امروزه به دلیل گسترش روحیه مصرفگرایی در جامعه و بهوجود آمدن نیازهای کاذب متعدد و متنوع در افراد، تمایز بین تمایلات طبیعی و اولیه هر انسان با تمایلات کنونی انسان مدرن و تنوعطلب در جامعه مصرفی امروز کار سادهای نیست، بنابراین باید مشخص کنیم که حجاب باعث سرکوب کدام یک از این نوع تمایلات میشود؟ اگر منظور این است که حجاب مانع تنوعطلبی و مصرف بیرویه کالاها و لوازم آرایشی میشود، کاملاً درست است و اتفاقاً فلسفه حجاب شامل این امر نیز میشود، اما اگر منظور این است که حجاب باعث سرکوب تمایلات فطری و اولیه انسانها میشود، ادعای درستی نیست که در ادامه توضیح خواهیم داد.
پاسخ به مسئله فوق را با این بحث شروع میکنیم که سرکوب کردن تمایلات با محدود کردن تمایلات تفاوت دارد. چیزی که مسلم است، این است که محدود کردن تمایلات طبیعی و ابتدایی بشر که در بین همه مشترک است، لزوماً نباید امری منفی تلقی شود، چراکه اساساً دین برای محدود کردن خواستهها و تمایلات بشر وضع شدهاست و پذیرفتن دین باعث محدود شدن رفتارهای انسان میشود، به این دلیل که پیروی از خواستهها و تمایلات نفسانی باعث گمراهی بشر و کشیدهشدن او به ورطه افراط و زیادهخواهی میشود، بنابراین دین قرار است که با محدود کردن خواستههای نفسانی انسان، وی را متوجه ساحت دیگری از زندگی کند. واضح است که اگر انسان عنان خویش را به دست نفس و غریزه خود بسپارد، روح خود را که گوهر وجودی اوست به فراموشی خواهد سپرد و به سوی گمراهی کشیده خواهد شد.
حال با روشنشدن این دو نکته که اولاً تمایلات طبیعی انسان با تمایلات امروزی او که مولود جامعه مصرفی امروز است، متفاوت است و ثانیاً محدودیت قائلشدن برای خواستههای نفسانی بشر امری معقول و بجا است، میتوان به این مسئله اینگونه پاسخ گفت که در اسلام سرکوب کردن نیازها و تمایلات طبیعی هیچ جایگاهی ندارد و امری ناپسند به شمار میرود و آیات و روایات متعددی در باب تمتع از لذتهای دنیا در دین اسلام وجود دارد. حجاب نیز که یکی از دستورات دین اسلام است به هیچ عنوان با سرکوب غرایز و خواستههای انسان قابل جمع نیست. دلیل حجاب، محدود کردن غرایز و لذتطلبیها به درون خانه و در چارچوب شرع است و اگر اسلام زنان را مأمور به رعایت حجاب کردهاست، به این دلیل است که قصد دارد تمایلات و غرایز افراد را از محیط عمومی جامعه به فضای خصوصی خانواده و در چارچوب شرعی آن بکشاند تا هم حرمت و احترام شخصیت زن حفظ شود و هم جامعه از شادابی و سلامت بهرهمند گردد.
طلبه و پژوهشگر حوزه حجاب