از سال گذشته با اجرایی‌شدن بند‌های توافق ۲۵ ساله ایران و چین، طرف مقابل از مسئولان دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی خواست بسیاری از محصولات کشاورزی و مواد غذایی به این کشور صادر شود. طبق اظهارات مهدی صفری، معاون وزیر امور خارجه و سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر سابق جهاد کشاورزی، مسئولان چینی از ایران تقاضا کرده‌اند مرکباتی همچون سیب، کیوی و پرتقال، انواع لبنیات، آبزیان و محصولات شیلاتی خصوصاً میگو، زعفران، زرشک، عسل و در نهایت پای مرغ به این کشور صادر شود.
این توسعه دیپلماسی اقتصادی توسط دولت سیزدهم می‌تواند تراز منفی تجاری محصولات کشاورزی را بهبود بخشد و تا حدود زیادی مثبت کند، به طوری که آمار‌های گمرک نشان‌دهنده آن است صادرات محصولات کشاورزی و مواد غذایی در سال گذشته ۷ میلیون‌و ۷۶۱هزارو ۷۷۷ تن و ۵۵۸کیلوگرم محصول کشاورزی و مواد غذایی به ارزش ۵میلیاردو ۱۶۹ میلیون‌و ۶۳۵هزارو ۴۲۳ دلار بوده، این در حالی است که در سال گذشته ۲۵ میلیون‌و ۹۵هزارو ۲۰۶ تن‌و ۳۵۱کیلوگرم محصول کشاورزی و مواد غذایی به ارزش ۱۷میلیاردو ۷۹۵ میلیون‌و ۴۳۴هزارو ۸۹۱ دلار به ایران وارد کشور شده بود. این آمار نشان‌دهنده آن است تراز تجاری محصولات کشاورزی ۱۳میلیارد دلار منفی است، بنابراین صادرات محصولات کشاورزی و بهبود بازار‌های صادراتی می‌تواند نقش زیادی در ارزآوری کشورمان داشته باشد.
ظرفیت ۳۰۰میلیون دلاری صادرات پای مرغ
مهدی صفری عصر پنج‌شنبه در نشست هم‌اندیشی فعالان اقتصادی استان همدان در خصوص تجارت محصولات کشاورزی گفته است: «اولویت دولت سیزدهم همکاری با کشور‌های همسایه است، اما به طور موازی با آفریقا، امریکای‌لاتین و شرق آسیا نیز کار می‌کنیم.»
معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه، عسل، زعفران، مرکبات، سیر و کیوی را از جمله محصولات صادراتی کشور ایران عنوان کرده و گفته است: «پای مرغ سالانه ۳۰۰میلیون دلار برای ما صادرات داشته و صادرات زعفران در دو ماه امسال ۱۰برابر سال گذشته بوده است.»
چشم بادامی‌ها شیفته سوپ پای مرغ
پای مرغ یکی از محبوب‌ترین مواد غذایی در کشور‌های چین، ویتنام و فیلیپین است که در سبد غذایی اکثر مردم به چشم می‌خورد و آن‌ها برای تهیه سوپ پای مرغ هزینه زیادی پرداخت می‌کنند. علاقه چینی‌ها به پای مرغ بسیار زیاد است و انواع غذا‌ها را با آن طبخ می‌کنند. به عنوان مثال پای مرغ تند سرخ شده، سوپ پای مرغ، پای مرغ کریسپی، پای مرغ کباب شده و خوراک‌های مختلف در وعده‌های مصرفی آن‌ها به چشم می‌خورد که بسیار با ولع و اشتها از آن لذت می‌برند. همچنین کشوری مانند چین به علت جمعیت زیاد و داشتن قشر کارگر و فقیری که توانایی تهیه گوشت و مرغ را ندارند، با مصرف پای مرغ که از قیمت مناسب‌تری برخوردار است، سعی در تأمین مواد مغذی مورد نیاز بدن‌شان دارند، به همین دلیل چین یکی از بزرگ‌ترین واردکننده‌ها و مصرف‌کننده‌های این محصول به شمار می‌رود و به دنبال واردات عظیم آن از ایران است. در دیگر کشور‌های حوزه آسه‌آن از جمله ویتنام و فیلیپین نیز وضع به همین منوال است، با این حال چینی‌ها رکورد بیشترین میزان واردات و مصرف پای مرغ را به خود اختصاص داده‌اند، بد نیست بدانیم بیشتر پای مرغ وارداتی به چین از مقصد ویتنام و به صورت قاچاق است، به همین دلیل طی سالیان گذشته این کشور قواعد سختگیرانه‌ای را برای واردات این فرآورده پروتئینی وضع کرده بود. طی سالیان گذشته و با توجه به روابط نامناسب دولت دوازدهم با چینی‌ها، عمدتاً پای مرغ تولیدکنندگان ایرانی به کشور ثالث ارسال و از آن طریق به چین صادر می‌شود، ولی با رایزنی‌های صورت‌گرفته توسط دولت سیزدهم به نظر می‌رسد تا چندی دیگر شاهد گسترش صادرات پای مرغ تولیدکنندگان ایرانی به چین باشیم.
وضعیت فعلی صادرات پای مرغ
آمار‌های سال گذشته گمرک نشان می‌دهد چین تنها مشتری این فرآورده مرغ نیست و طی این مدت پای مرغ تولیدکنندگان داخلی به ارمنستان، ازبکستان، امارات، بلاروس، تایلند، ترکیه، آذربایجان، سریلانکا، عراق، قرقیزستان، مالزی، هنگ‌کنگ و ویتنام صادر شده است، به طوری که به طور مجموع ۴هزارو ۷۴۲ تن و ۳۰۵کیلوگرم پای مرغ به ارزش یک میلیون‌و ۵۹۳هزارو ۵۱۶ دلار یا ۶۰میلیاردو ۲۷۰ میلیون‌و ۵۴۹هزار تومان صادر شده است.
الزامات صادرات پای مرغ
رضا مبصری، دبیر انجمن تولیدکنندگان زنجیره‌ای گوشت مرغ به «جوان» می‌گوید: «قیمت پای مرغ وابستگی زیادی به بازار داخلی دارد، ولی به هر صورت باید گفت که ایران ظرفیت صادرات ۳۰۰میلیون دلاری پای مرغ را دارد. در بازار‌های جهانی نیز قیمت پای مرغ نوسانات زیادی دارد، به طوری که برخی اوقات به ۵۰ سنت و در برخی اوقات به یک دلار به ازای یک‌کیلوگرم نیز می‌رسد.»
دبیر انجمن تولیدکنندگان زنجیره‌ای گوشت مرغ می‌افزاید: «با توجه به وضعیت فعلی تولید مرغ در کشورمان می‌توانیم سالانه ۶۰هزار تن پای مرغ تولید کنیم. مهم‌ترین مشکل صادرات پای مرغ به چین به نوسانات بازار چین برمی‌گردد، به طوری که حتی بعضاً این کشور پروتکل‌های بهداشتی زیادی برای واردات پای مرغ از دیگر کشور‌ها اعمال می‌کند تا امنیت غذایی خود را دچار خدشه نسازد.»
وی تأکید می‌کند: «با وجود تلاش فراوان سازمان دامپزشکی همچنان پروتکل‌های واحد و مشترکی بین ایران و چین برای صادرات پای مرغ به امضا نرسیده است، به همین دلیل عمدتاً پای مرغ باید با واسطه به چین صادر شود، حال آنکه می‌توانیم از فرآورده‌های پای مرغ همچون ژلاتین بهره ببریم، کما اینکه شرکت‌های استارت‌آپی به سمت تجاری‌سازی این کار رفته‌اند.»
دبیر انجمن تولیدکنندگان زنجیره‌ای گوشت مرغ می‌افزاید: «کشورمان باید به سمت ارتقا و رتبه‌بندی گوشت مرغ حرکت کند، ولی از سال ۹۸ تاکنون این امر صورت نگرفته، این در حالی است که اگر این برنامه در کشورمان پیاده می‌شد، طبیعتاً بسیاری از فرآورده‌های مرغ از جمله پای مرغ می‌توانست به دیگر کشور‌ها صادر شود و برای کشورمان ارزآوری قابل توجهی می‌داشت. پای مرغ به کشور‌های خاورمیانه (غرب آسیا) صادر نمی‌شود و بیشتر مقصد صادراتی این محصول به چین است که به صورت سوپ پای مرغ و مدل سرخ کرده آن مورد استفاده چشم‌بادامی‌ها قرار می‌گیرد.»
هر چقدر پای مرغ تولید شود، می‌توانیم آن را به چین صادر کنیم
برومند چهارآیین، رئیس هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی صنعت طیور نیز به «جوان» می‌گوید: «زیرساخت‌های مرغداران کشور به گونه‌ای است که می‌توانند سالانه ۴میلیون تن مرغ تولید و به بازار‌های داخلی و خارجی صادر کنند. پیک مصرف داخلی مرغ در کشورمان ۲ میلیون‌و ۴۰۰هزار تن است ولی به صورت کلی می‌توان گفت یک‌میلیون تن ظرفیت صادرات مرغ وجود دارد.»
رئیس هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی صنعت طیور می‌افزاید: «با توجه به اینکه یک‌میلیاردو ۲۰۰میلیون قطعه جوجه‌ریزی در کشورمان صورت می‌گیرد، می‌توانیم صادرات پای مرغ به دیگر کشور‌ها داشته باشیم تا از این طریق هم مرغداران سود کنند و هم ارزآوری مناسبی برای کشورمان ایجاد شود.»
چهارآیین خاطرنشان می‌کند: «عمده صادرات پای مرغ به کشور چین صورت می‌گیرد، چون این کشور یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان پای مرغ در جهان است و بازار صادراتی به این کشور همیشه برقرار است، از طرف دیگر ویتنام نیز یکی دیگر از بازار‌های مناسب برای صادرات پای مرغ است.»
جمع‌بندی
پای مرغ یکی از غنی‌ترین محصولات غذایی است که حاوی بسیاری از پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی است که بدن انسان قادر به تولید آن‌ها نیست. از طرف دیگر این فرآورده مرغ بهترین درمان برای پوکی استخوان به خاطر داشتن کلسیم و همچنین جوان‌سازی پوست است، به همین دلیل مردمان کشور‌های مختلف آن را در سبد غذایی ماهانه خود گذاشته‌اند. دولت سیزدهم که تاکنون گام‌های مؤثری در دیپلماسی اقتصادی برداشته است، می‌تواند از این ظرفیت نیز ارزآوری داشته باشد.
