یکی از مشکلات بزرگ گریبانگیر اقتصاد ایران، بازار‌های سنتی نفت خام ایران است که سبب شده این بازار‌های سنتی در تیررس تحریم‌های غرب قرار گیرد و همین موضوع اقتصاد ایران را بسیار شرطی کرده است. در همین راستا راهکار مهم در دسترس برای حل این مشکل بزرگ، رهاکردن بازار‌های سنتی و حرکت به سمت بازارسازی جدید برای نفت‌خام ایران است. در همین زمینه ایران برای کاهش وابستگی اقتصادی خود به درآمد حاصل از صادرات نفت، باید فعالانه بازار‌ها و فرصت‌های جدیدی را برای صنعت نفت و گاز خود ایجاد کند. یکی از راهبرد‌ها تکیه بر توان شرکت‌های دانش نیان ایران برای کمک به احیا و بازسازی پالایشگاه‌های نیمه فعال کشور‌های همسو با ایران در منطقه و همچنین کشور‌های تحریمی نظیر ما در منطقه امریکای جنوبی و تبدیل آن‌ها به واردکنندگان نفت‌خام ایران است.
چندین کشور در منطقه آسیای مرکزی نظیر ازبکستان و همچنین سوریه و عراق در غرب آسیا و همچنین در منطقه امریکای جنوبی مانند ونزوئلا، اکوادور و کوبا پالایشگاه‌های قدیمی دارند که کمتر از ظرفیت اسمی خود کار می‌کنند و نیاز به ارتقا و بازسازی دارند. این کشور‌ها همچنین سرمایه‌گذاری‌های مستهلک شده زیادی در زیرساخت‌های پالایشگاهی خود دارند که به دلیل عدم تکمیل سرمایه‌گذاری یا تحریم‌های اقتصادی به شکل نیمه‌فعال درآمده‌اند. از همین‌رو ایران با توجه به ظرفیت بسیار خوب خود در زمینه صنعت پالایشگاهی، این فرصت را دارد تا با تمرکز بر این سرمایه‌گذاری‌های مستهلک شده در زیرساخت‌های پالایشگاهی ونزوئلا ورود کند و علاوه بر بازسازی این پالایشگاه‌ها با صادرات خدمات فنی و مهندسی، بازارسازی جدیدی برای نفت‌خام خود داشته باشد.
این یک فرصت برد - برد برای ایران است. شرکت‌های دانش‌بنیان ما در تولید تجهیزات و فرآیند‌های پالایشگاهی در چند دهه اخیر تخصص و مالکیت معنوی قابل توجهی را به دست آورده‌اند. آن‌ها می‌توانند راه‌حل‌هایی برای نوسازی و بازسازی پالایشگاه‌های نیمه فعال با قیمت‌های رقابتی ارائه دهند. در مقابل، این کشور‌ها نفت خام را از ایران برای تغذیه پالایشگاه‌های ارتقا یافته خود وارد می‌کنند و بدین ترتیب با سیاست جدید ایران، علاوه بر صادرات خدمات فنی و مهندسی، ایران نفت‌خام خود را نیز صادر خواهد کرد.
ما حتی می‌توانیم یک مدل سهامداری ارائه کنیم که در آن ایران در به‌روزرسانی و نوسازی در ازای سهام در پالایشگاه‌ها و دسترسی به بخشی از تولید آن‌ها سرمایه‌گذاری کند. این موضوع می‌تواند جریان درآمدی مستقل از صادرات نفت‌خام از طریق توافقنامه‌های برداشت برای محصولات پالایش شده برای ما فراهم کند. اتفاق مهمی که در نوسازی پالایشگاه ال پالیتو افتاد و ایران سهامدار این پالایشگاه بازسازی شده نیز خواهد شد. بدین ترتیب علاوه بر سهامداری و مالکیت بر بخشی از سهام این پالایشگاه، ایران سود سالانه سرمایه‌گذاری نیز دریافت خواهد کرد.
مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان ما نیز فرصتی را برای صادرات تجهیزات، فناوری‌ها و فرآیند‌های بومی‌سازی پالایشگاه‌های ایران به این کشور‌های امریکای جنوبی ایجاد می‌کند که این می‌تواند سود بیشتری را از طریق فروش مکرر قطعات یدکی، پشتیبانی فنی و پروژه‌های ارتقای آتی به همراه داشته باشد. این سیاست یک استراتژی بازار محور سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های نیمه فعال است که می‌تواند به تثبیت ایران به عنوان تأمین کننده بلندمدت قابل اعتماد نفت خام و تجهیزات پالایشگاهی در مناطق مختلف دنیا کمک کند. شرکت‌های دانش‌بنیان ما نیز می‌توانند به بازار وسیعی برای تجهیزات و فناوری‌های پالایشگاهی خود دسترسی پیدا کنند.
در پایان، بازسازی پالایشگاه‌های نیمه فعال با دانش و سرمایه‌گذاری ایرانی، فرصتی امیدوارکننده برای ایجاد بازار صادراتی جدید برای نفت‌خام و تجهیزات پالایشگاهی ایرانی است. این سیاست مهم می‌تواند به تنوع درآمد‌های هیدروکربنی ایران فراتر از صادرات نفت و کاهش آسیب‌پذیری‌های اقتصادی کمک کند. با این سیاست مهم ایران دیگر تنها نفت خود را به بازار‌های سنتی عرضه نخواهد کرد و با بازارسازی جدید علاوه بر متنوع‌کردن مبادی صادراتی خود، یک مقابله هدفمند با تحریم‌های امریکا خواهد کرد که موجب بازمعماری تجارت نفت خام ایران خواهد شد.
