حجم پایه پولی در بازه زمانی سالهای ۹۲ تا مرداد ماه ۹۷ در حالی با ۱۱۲ هزار میلیارد تومان رشد (بیش از دوبرابر خط اعتباری مسکن مهر) به ۲۱۳ هزار میلیارد تومان رسیدهاست که در این مدت پروژه ملی بزرگی، چون مسکن مهر برای خانهدار کردن مردم، ایجاد اشتغال و به حرکت درآمدن صنایع مرتبط در کشور به اجرا در نیامدهاست، بدتر از همه آنکه رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان تهران تعداد بیمسکنهای کشور را در پنج سال گذشته حدود ۴ میلیون نفر عنوان کرد.
به گزارش «جوان»، طبق گزارشهای رسمی بانک مرکزی حجم نقدینگی در پایان سال ۹۲ حدود ۶۳۹ هزار میلیارد تومان بود که حدود ۱۱۹ هزار میلیارد تومان حجم نقدینگی فوق پول و ۵۱۹ هزار میلیارد تومانش نیز شبهپول بود، آخرین آمارها از خلاصه داراییها و بدهیهای سیستم بانکی نشان میدهد که حجم نقدینگی در مرداد ماه سال ۹۷ به مرز ۱۶۴۶ هزار میلیارد تومان رسیدهاست که ۲۳۱ هزار میلیارد تومان از حجم نقدینگی مربوط به پول یا پایه پولی و ۱۴۱۵ هزار میلیارد تومانش نیز مربوط به شبهپول بودهاست.
رشد پایه پولی بدون اجرای پروژه ملی
حجم پول یا همان پایه پولی در سال ۸۶ حدود ۵۳ هزار میلیارد تومان بود که از این تاریخ به بعد به دلیل اجرای طرح مسکن مهر به تدریج خط اعتباری حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان برای تولید مسکن مهر پدید آمد، از این رو مسکن مهر در شکلگیری پایه پولی ۱۱۹ هزار میلیارد تومانی در پایان سال ۹۲ نقش مهمی داشت، بهطوری که این پروژه با تمام کاستیهایش، در حوزه خانهدار کردن مردم و ایجاد اشتغال و به حرکت درآوردن کارخانجات و صنایع مرتبط با مسکن مهر و مشاغل مرتبط نقش بسزایی داشت، نحوه تأمین مالی نیز به نوعی طراحی شده بود که بانک عامل مسکن مهر، یعنی بانک مسکن پس از جمعآوری اقساط مسکن مهر این خط اعتباری به بانک مرکزی عودت داده میشد و با امحای خط اعتباری اثر تورمیاش در اقتصاد محو میشد، اما در دولت یازدهم خط اعتباری فوق برای ۲۰ سال به بانک مسکن امهال شد، بهطوری که محمدهاشم بتشکن، مدیرعامل پیشین بانک مسکن امتیاز امهال را یک امتیاز بسیار ویژه برای بانک به شمار آورد.
فرصت تولید مسکن از دست رفت
در این میان در حالی طی سالهای ۹۲ تا مرداد ماه ۹۷ پایه پولی یا پول با رشد حدودی ۱۱۲ هزار میلیارد تومان به ۲۳۱ هزار میلیارد تومان جهش یافتهاست که در این سالها شاهد اجرای پروژه خاص بزرگی در کشور همانند مسکن مهر نبودهایم و اتفاقاً از سال ۹۱ تا کنون بخش مسکن و ساختمان در رکود بودهاست، بهطوری که از طرفی پیوسته بر حجم مسکنهای خالی در کشور افزوده شده و حجم آن حدود ۳ میلیون واحد است و از طرف دیگر در شرایطی که در دولت قبل تعداد ساختمانهای شروعشده و تکمیلشده در برخی از سالها رکورد ۲۳۰ تا ۲۶۰ هزار واحد مسکونی را در سال زد هم اکنون میانگین ساخت وساز به محدود ۸۵ هزار واحد در سال نزول کردهاست که رشد بهای مصالح و هزینهها بیشک قیمت تمامشده مسکن را افزایش دادهاست و سالهایی را برای تولید مسکن در کشور از دست دادیم که مصداق فرصتسوزی است.
در این میان، احمد خرم، رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان تهران و وزیر پیشین راه در گفتوگو با «فارس»، در پاسخ به این سؤال که عملکرد وزیر مستعفی راه و شهرسازی در پنج سال گذشته در بخش مسکن را چگونه ارزیابی میکنید، گفت: در پنج سال گذشته بهرغم وعدههایی که رئیسجمهور، معاون اول و وزیر راه و شهرسازی دادهاند که مشکل مسکن برطرف خواهد شد، آمارها نشان میدهد تعداد بیمسکنها رشد کرده و به ۴ میلیون نفر رسیدهاست.
زنگ خطر برای دولت و رشد سالانه تعداد متقاضیان
وی با اشاره به اینکه هر سال به تعداد متقاضیان مسکن حدود ۶۵۰ هزار تا ۷۰۰ هزار نفر اضافه میشود، گفت:این آمار و ارقام مورد تأیید معاونت مسکن وزارت راه و شهرسازی قرار گرفتهاست و این یک زنگ خطر محکم برای دولت است، به خصوص اینکه این زنگ خطر از سال ۹۱ و ۹۲ و ۹۶ و ۹۷ با افزایش قیمتها همراه شد.
اقشار ضعیف و متوسط جامعه باید دور مسکندار شدن را خط بکشند
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران تصریح کرد: با این وضعیت قیمتهای مسکن میتوانیم بگوییم که اقشار ضعیف و متوسط جامعه باید دور مسکندار شدن را خط بکشند.
روشهای کنونی تأمین مسکن در کشور مربوط به قرن ۱۸ است
وی تأکید کرد: روشهای کنونی تأمین مسکن در کشور مربوط به قرن ۱۸ و اوایل قرن ۱۹ است، در حالی که در حال حاضر در قرن ۲۱ قرار داریم، پس این روشها پاسخگوی تأمین مسکن نخواهد بود.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با اشاره به اینکه در کوچکسازیهای انجام شده نتیجه عکس میگیریم و ناهنجاریهای اجتماعی و بهداشت روانی در واحدهای ۴۰ متری به وقوع میپیوندد، گفت: در پنج سال گذشته ودر دورهای که آخوندی وزیر مستعفی راه و شهرسازی در دهه ۷۰ مسکن اجتماعی یا مسکن پاک (پسانداز، انبوهسازی، کوچکسازی) را مطرح کرد، حتی یک واحد هم ساخته نشدهاست.
خرم با بیان اینکه در دهه ۷۰ مسکن اجتماعی برای ساخت ۲ هزار واحد در وزارت متبوع او آغاز شد، اما به اتمام نرسید و در نهایت در قالب مسکن مهر و با تسهیلات مسکن مهر این پروژه به اتمام رسید.
وی تأکید کرد: بعد از این موضوع دولت به شعار مسکن استیجاری پرداخت و بعد از آن فروش متری ساختمان مطرح شد که گزارشها نشان میدهد در این دو روش نیز موفق نشدیم و تنها چندهزار واحد مسکن استیجاری ساخته شد که آن واحدها نیز در قالب مسکن مهر تکمیل و تحویل داده شد.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران افزود: در حال حاضر مسکن حمایتی یا مسکن اجتماعی مطرح میشود که دولت قصد دارد با این روش اقشار کمدرآمد و متوسط جامعه را مسکندار کند، اما این روشهای تجربه شده شکست خوردهاست. پس هر چه به جلو میرویم ساخت و ساز و تأمین مسکن مردم با مشکل مواجه میشود.
مسکن مهر تنها پروژه خانهدار کردن مردم
خرم خاطرنشان کرد: در پنج سال گذشته جز پروژه مسکن مهر پروژه دیگری که بتواند متقاضیان متوسط و کمدرآمد جامعه را مسکندار کند، پروژه دیگری نداشتیم و متأسفانه در پنج سال گذشته متقاضیان مسکن روی هم انباشته شدند.