بانك مركزي در سكوت خبري، تعهدات فرابرجامی را كليد زد، در رهگذر اين اقدام، بانك مركزي ايران براي آنكه كارگروه اقدام مالي مبارزه با تروريسم (FATF)، همچنان علیه ایران در ليست تأمين‌كنندگان مالي تروريسم اقدامي نكند، گويا متعهد شده دستورالعمل مبارزه با پولشويي اين كارگروه را در كل شبكه بانكي كشور اجرايي كند. البته پیش‌از این رئیس‌کل‌بانک مرکزی ایران در کنفرانسی در لندن متعهد به اجرای تعهدات فرابرجامی در شبکه بانکی شده بود.
به گزارش «جوان»، گروه ويژه اقدام مالي عليه تروريسم كه در حوزه مبارزه با پولشويي فعاليت دارد در بيانيه پاياني اجلاس 24 ژوئن كه در روز جمعه چهارم تيرماه برگزار شد، نام ايران را به طور موقت و براي يك‌سال از فهرست كشورهايي كه لازم است عليه آنها اقدام‌هاي متقابل اتخاذ شود حذف كرد، در ازاي اين كار گويا بانك مركزي متعهد شده تا دستورالعمل مبارزه با پولشويي اين كارگروه را در كل شبكه بانكي كشور اجرايي كند، بدين ترتيب به نظر مي‌رسد بانك مركزي به عنوان مهم‌ترين نهاد پولي كشور بايد براي مردم توضيح دهد كه قرار است به ازاي به تأخير انداختن يك‌ساله اقدام عملي «FATF» عليه شبكه بانكي كشور چه كاري را دقيقاً انجام و در رهگذر تعهدات فرابرجامی دقيقاً چه تعهدات و امتيازهايي را به طرف مقابل كه امريكا باشد ارائه دهد. خلاصه موضوع تعهدات جديد ايران اين است كه بانك مركزي ايران، اقدام به اجراى دستورالعمل مبارزه با پولشويي مورد نظر كارگروه اقدام مالى مبارزه با تروريسم خواهد كرد. اين كارگروه هم براي يك‌سال موقتاً اسم ايران را در ليست تأمين مالى‌كنندگان تروريسم نگه مي‌دارد ولي عليه ما نامه‌نگاري نمي‌كند تا بتوانيم در حدي محدود با بانك‌ها كار كنيم.
پس از يك‌سال اگر اين كارگروه تا حد كافي از ايران راضي بوده باشد ممكن است اقدامات بعدي را انجام دهد. پاداش اين كار كه درحقيقت با اجراي برجام بايد عملياتي مي‌شد، دسترسي بهتر به منابع خودمان است كه گويا برخي گمانه‌زني‌ها آن را 9 ميليارد دلار در يك‌سال پيش رو ارزيابي كرده‌اند.
از سوي ديگر با وجودي كه در اين برجام مقامات دولتي به طور مستقيم با امريكايي‌ها مذاكره كرده‌اند بدون اطلاع‌رساني و پشت درهاي بسته صرفاً خبري در گوشه صفحه روابط عمومي بانك مركزي بدون ذره‌اي توجه چاپ كردند كه جاي دارد طي روزهاي آينده دولت يازدهم مردم را در جريان نقش بانك مركزي در اين‌باره قرار دهد.
منتقدان براين باورند دولت در جريان تعهدات فرابرجامی، امتيازي را به امريكايي‌ها اعطا كرده است كه امريكايي‌ها در خواب هم دستيابي به چنين امتيازي را ميسر نمي‌ديدند.
كارشناسان با اشاره به اينكه چون واژگان تعهدات فرابرجامی براساس مباحث پيچيده و فني مالي بنا نهاده شده كسي به طور واضح نمي‌داند كه چه اتفاقي افتاده است براين باورند چون تعهدات ايران علي‌الظاهر درباره كلمه پولشويي است همه فكر مي‌كنند چه كار خوبي انجام داده‌ايم اما گويا در عمل شبكه بانكي امكان وسيعي براي دسترسي به اطلاعات بانكي خود را به امريكايي‌ها تقديم خواهدكرد، بدين ترتيب هر تراكنش در نظام مالي ايران مطابق با ميل امريكايي‌ها خواهد بود.
روايت بانك مركزي به گزارش روابط عمومي بانك مركزي، پس از انجام اقدامات مثبت جمهوري اسلامي ايران از جمله در زمينه تصويب قانون مبارزه با تأمين مالي تروريسم در مجلس شوراي اسلامي و تأييد آن از سوي شوراي محترم نگهبان و نيز انجام ديگر اقدامات مقتضي در چارچوب قوانين جمهوري اسلامي ايران، گروه ويژه اقدام مالي در بيانيه اخير خود، نسبت به اين تحولات واكنش مثبت نشان داد و اين كارگروه در بيانيه ماه ژوئن، براي اولين بار، نام ايران را از گروهي كه در قعر فهرست رده‌بندي آن قرار داشت، حذف كرده و آن را به سطح بالاتري ارتقا داد.
اگر چه نام ايران همچنان در فهرست كشورهايي قرار دارد كه لازم است در خصوص آن، تدابير احتياطي لازم به عمل آيد؛ ليكن با حذف اتخاذ اقدامات متقابل عليه نظام مالي ايران از سوي ديگر كشورها، مانع تجاري و بانكي ديگري از پيش پاي كشورهايي كه قصد دارند معاملات خود را با ايران از سر گيرند، برداشته شد.
اجلاس‌هاي اين گروه، معمولاً سه بار در سال تشكيل مي‌شود كه در آنها وضعيت كشورها از نظر ميزان انطباق با استانداردهاي مبارزه با پولشويي و تأمين مالي تروريسم مورد بررسي قرار گرفته و در پايان، نظرها و تصميم‌هاي اعضا در قالب بيانيه‌هاي پاياني آن منتشر مي‌شود.
خوشبختانه در اجلاس اخير، تلاش‌هاي جمهوري اسلامي ايران به نتيجه نشست و به رغم لابي رژيم صهيونيستي و برخي كشورهاي متخاصم، نام ايران از فهرست كشورهايي كه لازم است در خصوص آنها اقدامات تنبيهي به عمل آيد، حذف شد.
گشايش محدود در مراودات بانكي از سوي ديگر، بعد از گذشت دو روز از اين بيانيه اجلاس كارگروه اقدام مالي، كارشناسان اقتصادي نظرات مختلفي در مورد اين تصميم مطرح مي‌كنند. در عين حال كارشناسان معتقدند تعليق اقدامات تقابلي مرتبط با حوزه پولشويي مي‌تواند تا حدي ايران را به حوزه مبادلات بانكي بازگرداند. هر چند بخش عمده‌اي از مشكلات مربوط به اين مسئله است كه بانك‌ها از تحريم‌هاي ثانويه امريكا مي‌ترسند؛ تحريم‌هايي كه شامل بحث‌هاي مربوط به حوزه موشكي، حقوق بشر و پولشويي است. در بيانيه كارگروه اقدام مالي صرفاً بحث‌هاي مربوط به حوزه پولشويي براي مدت يك‌سال به حالت تعليق درآمده است.
سيف پیش از این تعهد فرابرجامی داده بودتقريباً دوماه پيش كه رئيس كل بانك مركزي ايران براي حضور در كنفرانس «اتصال مجدد ايران به جامعه مالي جهاني» سفري به لندن داشت براي عبور از بدقولي‌هاي امريكا به بانك‌هاي اروپايي قول‌هاي بيشتري داده بود.
ولي‌الله سيف در اين كنفرانس، خواستار جديت طرف‌هاي مقابل در اجراي تعهدات مرتبط با برجام در زمينه امور مالي و بانكي شد اما آنچه از محتواي سخنانش بر مي‌آيد اين است كه سيف تعهدات جديدي براي اجراي برجام دارد؛ تعهداتي چون اجراي استاندارد كميته بال و اجراي استانداردهاي «FATF» براي مبارزه با پولشويي و مبارزه با تروريسم.
