«کارگر ستون فقرات تولید» و «تولید، قائمه اقتصاد است»، این گزاره‌ها بخشی از منویات رهبر معظم انقلاب در دیدار‌های مختلف کارگران است که طی سال‌های اخیر مطرح شده و همین نگاه نسبت به امور کارگران و تولید حکمفرما بوده است، اما با این همه در اجرا و حتی تقنین، به صورت کامل این رهیافت جامه عمل پوشانده نشده است، اگر این بود حتماً وضعیت کارگران و تولید این نبود!
در جلسه‌ای با حضور یکی از مسئولان مستقیم معیشت کارگران، درباره تفاوت فاحش معیشتی «آنچه باید باشد» و «آنچه است» پرسیدم، پاسخ اندوهبار و تأسف‌انگیزش را با بهانه وضعیت نامطلوب اقتصادی توجیه کرد و متوقعانه طلبکار شد: «با کدام پول؟!» البته که توجیهی بیش نبود، چراکه اگر قرار است حل همه مشکلات ریزودرشت منوط به «پول» باشد، پس مدیریت و لیاقت مدیریت چه می‌شود؟! و اگر نمی‌توانند بدون «پول‌پاشی» مشکلات را حل کنند، استعفا کنند تا نیرو‌های کارآمد و لایق فرمان مدیریت را به دست گیرند. اگر مدیریت‌ها بر چنین قاعده‌ای استوار باشد، رهیافت کلی انقلاب درباره کارگران و تولید به حاشیه رانده نمی‌شود و هم حال کارگر خوب می‌شود و هم حال کشور.
«تضمین امنیت شغلی» یکی از موضوعاتی بود که رهبر حکیم انقلاب در دیدار روز چهارشنبه با کارگران فرمودند و تأکید داشتند: «کارگری که با قناعت و نجابت مشغول کار است، باید به آینده شغلی خود اطمینان داشته باشد.»
تضمین امنیت شغلی بدون شبهه حرف دل همه کارگران است که اغلب حقوق‌شان از سوی کارفرما و دولت نادیده گرفته می‌شود. دولت‌ها از آنجا که بنگاهدار هستند و مهم‌ترین واحد‌های تولیدی را با کمترین بازه می‌چرخانند، بیشتر در نقش کارفرما ظاهر می‌شوند تا مدافع حقوق کارگران! خواهی‌نخواهی در چنین شرایطی، قرارداد‌ها نیز به گونه‌ای تنظیم می‌شود که به نفع کارفرما اعم از بخش خصوصی و دولت باشد، بنابراین در چنین شرایطی ظهور قرارداد‌های سفیدامضا و سست، موضوعی عجیب نیست! دولت به عنوان مجری قانون اساسی که در اصول متعدد از جمله ۲۸ و ۲۹ و ۳۰ و ۳۱ وظایف سنگینی در قبال همه مردم از جمله کارگران بر عهده دارد، باید از حمایت صرف از کارفرما‌ها پرهیز و زمینه تضمین امنیت شغلی کارگران را فراهم کند؛ موضوعی که تاکنون مغفول مانده است!
رهبر معظم انقلاب همچنین در این دیدار به مسئله مهمی در جهت تحقق مشارکت مردم در جهش تولید اشاره کردند و فرمودند: «البته یک نکته دیگر هم هست که مربوط به دولت است. اعتبارات بانکی هم هدایت بشود به سمت تولید. امروز البته این جور نیست. باید بیشتر اعتبارات بانکی، تسهیلات بانکی به سمت تولید باید هدایت بشود که این را مسئولان بانکی باید بهش توجه کنند.»
مسئله مربوط به هدایت اعتبارات بانکی به سمت بخش مولد اقتصاد بسیار مهم است، زیرا طبق رابطه مقداری پول، با هدایت اعتبارات بانکی به سمت بخش مولد اقتصاد، علاوه بر اینکه افزایش نقدینگی اثرگذاری منفی بر افزایش قیمت نخواهد داشت، بلکه موجب رونق اقتصادی و افزایش تولید نیز خواهد شد و به این ترتیب علاوه بر رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی حاصل از هدایت اعتبارات بانکی به سمت بخش مولد اقتصاد، تورمی نیز بر جامعه وارد نخواهد شد.
مسیر هدایت اعتبارات بانکی باید به سمت بخش‌هایی باشد که خروجی پول از فرایند مولد در تداوم آثار فزاینده پولی نداشته باشد، به این معنی که در صورت هدایت اعتبارات بانکی به سمت بخش مولد اقتصاد، این بخش خود نیز مرتباً با بخش‌های تولیدی دیگر در ارتباط باشد. به این بخش مفهومی از اقتصاد بخش‌های لکوموتیو اقتصاد یا به عنوانی بخش‌های مولد اقتصاد با بیشترین رابطه بین‌بخشی با دیگر بخش‌های اقتصاد نیز می‌گویند. وظیفه اصلی بانک مرکزی تمرکز بر این نوع از هدایت اعتبارات بانکی است که مسیر توسعه ابرپیشران‌های اقتصادی کشور با حجم بالایی از اشتغال‌آفرینی را فراهم خواهد کرد. به این ترتیب با هدایت اعتبارات بانکی به سمت بخش‌های لکوموتیو اقتصاد، خلق پول صورت‌گرفته پیوسته در بخش‌های مولد اقتصادی به جریان خواهد افتاد و آثار فزاینده پولی حاصل از خلق پول جدید نیز خنثی خواهد شد.
از طرف دیگر بخش‌های لکوموتیو اقتصاد ایران بیشترین ارتباط را با جامعه کارگری کشور دارند. بخش‌های لکوموتیو اقتصاد ایران نظیر ساخت مسکن، بخش تولید کشاورزی و همچنین توسعه زیرساختی کشور نمونه‌ای از این بخش‌ها هستند که بیشترین میزان اشتغال در کنار بیشترین ارتباط با بخش‌های مختلف اقتصاد کشور را دارند. این بخش‌ها علاوه بر نیاز توسعه فرامنطقه‌ای کشور، دسترسی بهتر مردم به مسکن و همچنین امنیت غذایی کشور را نیز فراهم خواهند کرد.
تأکید رهبر معظم انقلاب بر این موضوع که امروز وضعیت هدایت اعتبارات بانکی به سمت تولید مناسب نیست، به خوبی نشان از خلق پول غیرمولد شبکه بانکی و به خصوص عدم‌اعطای مناسب تسهیلات ساخت مسکن به مردم و کارگران کشور دارد. بانک مرکزی توسعه‌محور در این وضعیت باید با تمرکز بر هدایت اعتبارات بانکی به سمت بخش‌های مولد لکوموتیو اقتصادی نه تنها موجب ایجاد اثرات رونقی در اقتصاد کشور شود بلکه موجب توسعه‌های فرامنطقه‌ای و رفع نیاز‌های اساسی کشور و مردم نیز خواهد شد.
به هر روی، دولت مسئول حال خوب جامعه کارگری است تا حال ملت هم خوب شود!
| دبیر گروه اقتصاد
