منشأ پول ساخت برخي سريال‌هاي شبكه نمايش خانگی نامعلوم است

زماني كه غلامرضا موسوي، رئيس شوراي عالي تهيه‌كنندگان سينما از پولشويي در شبكه نمايش خانگي صحبت كرد، خيلي‌ها به او خرده گرفتند كه حرف اشتباهي زده است، حالا با دستگيري تهيه‌كننده سريال «شهرزاد» در پرونده اختلاس صندوق فرهنگيان مشخص شد نگراني‌ها و هشدار‌هاي موسوي نه تنها از سر ناآگاهي نبوده است بلكه پيش‌بيني شرايطي بوده كه امروز شاهد آن هستيم. غلامرضا موسوي در گفت‌و‌گو با «جوان» به ابعاد بيشتري از مسئله پولشويي در شبكه نمايش خانگي پرداخته است.

صحبت‌هايتان درباره پولشويي در شبكه نمايش خانگي با بازداشت سرمايه‌گذار «شهرزاد» به نوعي محقق شده است، چه شد كه زودتر از اينكه اصلاً خيلي‌ها به اين باور برسند كه شبكه نمايش خانگي مي‌تواند محلي براي پولشويي باشد، در اين باره هشدار داديد؟

سينما و اصولاً همه كار‌هاي فرهنگي قواعدي دارد كه براساس آن قواعد شما يك سري فعاليت را انجام مي‌دهيد و براي آن هزينه مي‌كنيد، كساني كه به قواعد و ساز و كار‌هاي آن آشنايي داشته باشند، مي‌دانند كه چه اتفاقي مي‌افتد، شايد برخي بر سر ناآگاهي يك‌بار هزينه كنند و نتيجه نگيرند، اما كساني كه چندبار هزينه مي‌كنند و نتيجه‌اي نمي‌گيرند، مشخص است كه به احتمال بازگشت هزينه‌ها‌يشان فكر نكرده‌اند و برايشان مهم نيست كه پول‌شان بازگشت داشته باشد. من سه‌سال پيش نسبت به پولشويي هشدار دارم و برخي از افراد حرفم را رد كردند و گفتند فلاني اصلاً نمي‌داند پولشويي چيست؟!

الان فكر كنم آنها بايد اعتراف كنند كه اشتباه كردند!

هزينه كرد در سينما دو دو تا چهار تا است، شايد مورد اتفاقي هم پيش بياد كه برخلاف تصور تهيه‌كننده هزينه فيلم بازنگردد، اما اينكه چطور بايد هزينه كرد و چقدر هزينه كرد مشخص است. شبكه نمايش خانگي هم همين طور است. وقتي برخي فقط هزينه‌هايي مي‌كنند كه پشت آن هيچ منطق اقتصادي وجود ندارد، قاعدتاً بايد شك كرد كه پول‌ها منشأ سالمي ندارند.

ورود اين پول‌ها چه تأثيري بر سينما خواهد داشت؟

وقتي پول تميز و سالم وارد سينما نشود، فساد ايجاد مي‌كند و به اقتصاد سينماي ايران ضرر مي‌زند. هم اكنون در شبكه نمايش خانگي چند سريال در حال ساخت است كه به طور مشخص يكي دو تاي آنها دارند هزينه‌هاي خارج از عرف انجام مي‌دهند، دستمزدهايشان بسيار بيشتر از عرف‌هاي معمول است و براي مواردي هزينه مي‌كنند كه اصلاً در سيستم سينما وجود ندارد. من به عنوان مسئول صنفي بايد جلوي لطمه‌اي را كه اين فعاليت‌ها به سينماي ايران مي‌زند، بگيرم. وقتي بازيگران را با هزينه‌هاي بسيار بالا مي‌خرند، توقع بازيگران را بالا مي‌برند و اين خطرناك است چون كار‌هاي بعدي خواسته‌هايشان را برآورده نمي‌كند و همين اقتصاد سينما را به سمت فروپاشي مي‌برد.

دستمزدهاي خارج از عرف از كجا باب شد؟

تلويزيون اولين‌بار اين كار را كرد، چون مي‌خواستند با پرداخت‌هاي بالا برخي از بازيگران را به تلويزيون بياورند. البته اولين جايي هم كه دود اين كار در چشمش رفت، خود تلويزيون بود. اصلاً تلويزيون و سريال‌هاي تلويزيوني نيازي به بازيگران مشهور ندارد، شما شبكه‌هاي ماهواره‌اي را نگاه كنيد، سريال‌هايشان بازيگران معروفي ندارد و خيلي از مردم اصلاً آنها را نمي‌شناسند، اما داستان و قصه آنها باعث مي‌شود بينندگان آنها را دنبال كنند. مثل پاورقي‌هاي مطبوعات كه به دليل داستان‌هاي خوبشان خواننده‌هاي زيادي داشتند.

الان گويا وضعيت شبكه نمايش خانگي شبيه آن چيزي شده كه در تلويزيون رخ داده است!

چندين سريال در شبكه نمايش خانگي به طور همزمان پروانه ساخت گرفته‌اند، يكي دو تاي آنها پول‌هاي خارج از عرف خرج مي‌كنند و مشخص نيست منشأ پولشان از كجا است. يكي‌شان هم مدعي است كه از آستان قدس پول گرفته است. من به عنوان كسي كه با توليت آستان قدس رضوي آشنا هستم، مي‌دانم فردي متدين است و چنين پول‌هاي بي‌حسابي خرج نمي‌كند، اگر هم خرج مي‌كند براي زائران امام رضا (ع) است و اصلاً به كسي پول مفت نمي‌دهد. بايد پرسيد آيا واقعاً آستان قدس پشت اين سريال است؟ آستان قدس بايد تأييد كند كه به اين فرد براي توليد سريال پول داده و اگر داده بايد پاسخگو باشد، چرا به فردي كه سابقه تهيه‌كنندگي نداشته چنين پولي داده كه بدون حساب و كتاب خرج كند.

چرا وزارت ارشاد مانع نمي‌شود؟!

به گمانم مسئول شبكه نمايش خانگي در وزارت ارشاد هيچ شناختي از نمايش خانگي و از تبعات ساخت اين سريال‌ها و پرداخت‌هاي بي‌حساب و كتاب آنها ندارد. وي اصلاً سينمايي نيست و از تئاتر آمده و آشنايي با فضاي سينما ندارد. اگر اين سريال‌هايي را كه در حال ساخت هستند مردم پس بزنند چه اتفاقي مي‌افتد مگر نه اينكه ضرر آن متوجه كل سينما مي‌شود؟

شما رئيس شوراي عالي تهيه‌كنندگان سينما هستيد، همين مسئله توليد سريال‌ها و مسئله ورود شخصي كه امروز بازداشت شده به صنف شما نيز باز مي‌گردد.

اين آقايي كه دستگير شده اصلاً عضو شوراي عالي تهيه‌كنندگان سينما نيست و ما وي را به عنوان تهيه‌كننده نمي‌شناسيم. او در چند كار سرمايه‌گذار بوده است. همه مي‌توانند در سينما سرمايه‌گذاري كنند، اما براي اينكه عنوان تهيه‌كننده داشته باشند ما چهار تشكيلات در شوراي عالي داريم كه افراد براي عضويت در شورا بايد ازطریق يكي از آنها اقدام كنند و آنها هم افراد را براي پذيرش به كميته شوراي عالي معرفي مي‌كنند. آن فرد يا اصلاً درخواست عضويت نداده، يا درخواست داده و رد شده در هر صورت عضو شوراي عالي نيست.

در شورا براي جلوگيري از پولشويي و هزينه‌هاي بي‌حساب كه مي‌گوييد به سينما ضرر مي‌زند، اقدامي كرده‌ايد؟

دو هفته پيش جلسه‌اي با اعضا داشتيم به آنها اخطار كرديم كه اگر سطح دستمزدهاي پرداختي‌شان به افراد چه بازيگر و چه ديگر عوامل نامتعارف باشد، شورا از اكران فيلم حمايت نخواهد كرد و حتي ممكن است جلوي اكران آن را بگيرد. قاعدتاً صنف بايد به دنبال فضاي سالم براي فعاليت‌ها باشد. تهيه‌كننده سينما بايد علاوه بر مسائل فرهنگي به مسائل اقتصادي هم توجه كند و كاري انجام ندهد كه هزينه‌ها باز نگردد، همين امسال فيلم‌هايي داريم كه فروش آن نتوانسته جوابگوی دستمزد بازيگر فيلم باشد و ضرر آنها به كليت سينما ضرر خواهد زد.

چه كار بايد كرد كه امكان پولشويي در شبكه نمايش خانگي از بين برود؟

به نظرم قوه قضائيه اگر خوب عمل كند و هشدار‌ها را جدي بگيرد، اين كار شدني خواهد بود. من سه سال پيش هشدار دادم و اگر امروز اثبات نمي‌شد، هنوز هم از سوي برخي‌ها در مظان اتهام بودم كه چرا آن حرف‌ها را زدم. الان هم مي‌گويم برخي از اين سريال‌ها نمي‌گويند پول از كجا آورده‌اند يا اينكه ادعا مي‌كنند آستان قدس پولشان را داده است، من اعتقاد و اعتماد كامل دارم توليت آستان قدس يك ريال هم بي‌حساب پول خرج نمي‌كند. بايد الان آستان قدس روشنگري كند كه آيا ادعايي كه مطرح شده درباره حمايت از اين سريال حقيقت دارد و اگر حقيقت دارد، بگويد چرا به فردي كه فقط سابقه دستياري داشته چنين پولي داده‌ است؟!