انتشار سخنان رئيس‌جمهور محترم در جمع استانداران كشور، واكنش‌هايي در رسانه‌ها و در ميان فعالان سياسي برانگيخته است و به‌نظر مي‌رسد اگر پايگاه اطلاع‌رساني رياست جمهوري، در نقل سخنان ايشان، امانت را رعايت كرده باشد، نقدهاي جدي و اساسي به اين سخنان وارد است. به‌طوركلي دو فراز از سخنراني رئيس‌جمهور در جلسه فوق، محل بحث و تأمل است كه در خصوص آن گفتني‌هايي هست.
اول، در بخشي از سخنان ايشان به نقل از پايگاه اطلاع‌رساني دفترشان آمده است: «ما فقط بايد زمينه را براي برگزاري يك انتخابات سالم و باشكوه آماده كنيم. مگر مجلس اول پس از انقلاب اسلامي كه در آن زمان حتي شوراي نگهبان نيز وجود نداشت و همه حتي گروهك‌هاي مخرب در آن حضور داشتند بهترين مجلس تاريخ اين كشور نبود؟ ملت ايران ملتي بالغ، باتجربه و بزرگ است كه به‌خوبي براي آينده خود تصميم مي‌گيرد.»
در خصوص اين جمله رئيس‌جمهور بايد گفت در سال 1358، نظام اسلامي، روزهاي نخست عمر خويش را سپري مي‌كرد و نهادهاي قانوني آن به‌طور كامل شكل نگرفته بودند و پذيرفتني نيست كه هيچ نظامي به دوره طفوليت خود بازگردد و چند دهه تجربه نهادسازي و ساختار آفريني خود را به آنارشيسم روزهاي ابتدايي خود بازگرداند.
از طرفي نهاد شوراي نگهبان و نيز مأموريت آن –كه بخشي از آن نظارت بر برگزاري قانوني و صحيح انتخابات است- برگرفته و منصوص در قانون اساسي است و رئيس‌جمهور محترم خود حقوقدان هستند و به اين ويژگي خود مي‌بالند، به نيكي مي‌دانند، سلايق شخصي يك نفر از مسئولان اجرايي نمي‌تواند مانع اجراي قانون و انجام‌وظيفه دستگاه‌هاي مسئول شود. البته اينكه ايشان مجلس نخست را بهترين مجلس تاريخ كشور مي‌دانند، نيز خود محل تأمل بسيار است. اولاً مشخص نيست ملاك برتري و فضيلت مجلس اول را چه مي‌دانند؟ ثانياً بر فرض صحت اين ادعا، از كجا معلوم كه حضور گروهك‌هاي مخرب در آن علت اين فضيلت و برتري باشد؟ و ثالثاً اگر حقيقتاً حضور عناصر مخرب در جمعي نشانه‌اي از فضيلت است، چرا خود ايشان پيش‌قدم نشده و در مديران و همكاران خود در قوه مجريه از همين عناصر استفاده نمي‌كنند؟ البته اگر عناصر مخرب و گروهكي هيچ برتري نسبت به منتقدين مؤمني كه گاه «بي‌سواد»، «عصر حجري»، «تازه به دوران رسيده» معرفي‌شده و به‌سوي جهنم راهنمايي مي‌شوند، ندارند! نكته گفتني ديگر آنكه جناب آقاي روحاني در فرآيند انتخاباتي قدرت را به دست گرفته‌اند كه توسط همين شوراي نگهبان مورد نظارت قرارگرفته است و اگر قرار بود در نظارت بر انتخابات به هيئت‌هاي اجرايي وابسته به قوه مجريه اكتفا گردد، آيا ايشان و ديگران مي‌توانند تضميني ارائه دهند كه شرايط به همين صورت كه اكنون هست، مي‌بود؟
جالب اينجاست كه آقاي روحاني در كارنامه مديريتي خود سابقه نيابت رياست مجلس را دارند و جالب‌تر اينجاست كه ايشان دقيقاً در مجلس چهارم به اين جايگاه دست يافتند، مجلسي كه در انتخابات آن نظارت استصوابي ملاك عمل براي احراز صلاحيت نامزدها شد و از همه جالب‌تر اينكه ايشان در آن‌وقت، به‌هيچ‌عنوان در مقابل اين نظارت استصوابي لب به انتقاد نمي‌گشايند!
دوم، در فرازي ديگر از سخنان ايشان آمده بود: «اينكه رويكرد جمهوري اسلامي ايران پافشاري بر حل‌وفصل همه معضلات جهان از طريق مذاكره و گفت‌وگوست. نبايد فكر كنيم پس از حصول توافق مي‌توانيم هر طور كه بخواهيم حرف بزنيم و عمل كنيم و ديگران در برابر اين تغيير رفتار ما واكنشي نخواهند داشت. بايد همان مسير سازنده را به‌درستي به‌پيش ببريم، همان راهي را كه مردم در خرداد ۹۲ به آن اقبال كردند و عامل اين توفيق بود كه اگر آن راه را ادامه ندهيم چه‌بسا توافق نيز پايدار نباشد.»
شنيدن اين جملات هم از ايشان، بر شگفتي‌ها افزود چراكه ايشان خود با ادبيات بين‌المللي آشنا هستند و يقيناً مسئولان دفتر ايشان واكنش‌ها و اظهارات سران غرب را در روزهاي پسا برجام به اطلاع ايشان رسانده‌اند. اكنون به‌وضوح مي‌توان ديد كه در روزهاي پس از جمع‌بندي مذاكرات هيچ تغييري در ادبيات و رفتار سران كاخ سفيد به عمل نيامده و همچنان از «گزينه‌هاي روي ميز» سخن به ميان مي‌آيد! پس چه چيزي اتفاق افتاده كه آقاي روحاني تصور مي‌كند به‌صورت يك‌طرفه بايد ادبيات سياسي ما تغيير كند؟ اگر قرار باشد در مقابل رفتار گستاخانه طرف مقابل سكوت پيشه كنيم يا تصنعي لبخند بزنيم، آيا طمع دشمن بيشتر نخواهد شد؟
مسلماً اگر توافق در كشورهاي دو طرف به جمع‌بندي و تصويب رسمي برسد، باز هم راه درازي براي طي كردن آن در پيش است و پايداري آن عزمي در طرفين مي‌طلبد. اگر تصور رئيس‌جمهور محترم آن است كه ادبيات سياسي مانعي بر سر پايداري برجام است، بايد بدانند كه ادبيات سياسي غرب، هم‌اكنون و زماني كه جوهر اين متن خشك نشده تهاجمي است و بر پايه پيش‌فرض خود برجام را بايد ناپايدار بدانند. البته بايد يادآور شد كه هنوز مسئله هسته‌اي و موضوع لغو تحريم‌ها نيز به‌طور كامل حل‌وفصل نشده است و مناسب است از هرگونه شتاب‌زدگي و ذوق‌زدگي در ارزيابي كارآمدي مسيري كه تعامل ناميده شده است، پرهيز كرد. ازاين‌رو منافع ملي ايجاب مي‌كند، ابتدا نتيجه‌بخش بودن و كارآمدي مسير به‌اصطلاح تعامل‌گرايي در حوزه عمل نيز به اثبات رسد، بعد از تسري آن به حوزه‌هاي ديگر سخن به ميان آورد. بي‌شك به ياد داريم كه در گذشته‌اي نه‌چندان دور عده‌اي از «مشاركت در مديريت جهاني» سخن به ميان مي‌آوردند درحالي‌كه برخي وظايف جزئي خود در داخل كشور را رها مي‌كردند و اينك هم سخن از «حل‌وفصل همه معضلات جهان» به ميان مي‌آيد، درحالي‌كه هنوز اقدام جدي در حل مشكلات معيشتي مردم مشاهده نشده است. هنوز از حافظه جمعي ملت اين مسئله پاك نشده است كه رئيس دولت يازدهم چه در جريان رقابت‌هاي انتخاباتي و چه در روزهاي راهيابي به پاستور، بخش قابل‌توجهي از انتقادات خود را متوجه ادبيات و رفتار نسنجيده رئيس‌جمهور سابق كرده بود و اينك اين پرسش در برابر ايشان هست كه تا چه ميزان منافع ملي، مصالح عمومي و سنجيدن پيامدهاي آتي را در اظهارات خود مدنظر قرار مي‌دهند؟
