پس از جمعبندي نهايي ايران و 5+1 بر سر برنامه هستهاي ايران، مقامات سياسي جهان نسبت به اين توافق واكنش نشان دادند. هرچند اكثر كشورها از اين توافق استقبال كردند اما نخست وزير رژيم صهيونيستي بار ديگر اين توافق را اشتباه تاريخي توصيف كرد. سناتورهاي جمهوريخواه نيز گفتند كه اين توافق با مخالفت كنگره روبهرو خواهد شد.
ايران و اعضاي 5+1 پس از 22 ماه مذاكرات فشرده ديروز به جمعبندي نهايي دست يافتند تا به 12 سال گفتوگو بر سر برنامه هستهاي ايران پايان دهند. برنامه هستهاي ايران كه در طول سالهاي گذشته موافقان و مخالفان منطقهاي و جهاني خود را داشت، پس از توافق نهايي نيز واكنش مخالفان و موافقان را به همراه داشت. سخنگوي نخست وزير انگليس در واكنش به حصول توافق ميان ايران و گروه 5+1 گفت كه اين توافق فرصتي براي ايران است تا از مزاياي اقتصادي آن بهرهمند شود به شرطي كه به تعهدات خود در اين پروسه متعهد باشد. به گزارش فارس به نقل از رويترز، ولاديمير پوتين، رئيسجمهور روسيه نيز در اولين اظهار نظر به حصول توافق هستهاي گفت كه جهان با اين توافق يك نفس بلند و راحت خواهد كشيد. «بانكيمون» دبير كل سازمان ملل، نيز توافق هستهاي ايران را تاريخي و بسيار مهم دانست. به گزارش خبرگزاري فرانسه، بان كي مون گفت: «اميدوارم و باور دارم كه اين توافق، تفاهم متقابل و همكاري در خصوص بسياري از چالشهاي امنيتي جدي خاورميانه را افزايش خواهد داد و ميتواند در برقراري صلح و ثبات در خاورميانه و فراتر از آن كمك حياتي باشد».
بشار اسد، رئيسجمهور سوريه نيز با ارسال دو پيام جداگانه به رهبر معظم انقلاب اسلامي ايران و رئيسجمهور، توافق هستهاي ميان ايران و گروه 5+1 را تبريك گفت و آن را حاصل ايستادگي ملت در برابر تحريمهاي ظالمانه غرب عليه تهران توصيف كرد. به گزارش خبرگزاري رسمي سوريه (سانا)، در پيام اسد به رهبر انقلاب آمده است: «جمهوري اسلامي ايران با دستيابي به توافق نهايي با گروه 5+1 در خصوص پرونده هستهاي ايران اين پيروزي عظيم را به دست آورد و خرسندم كه از طرف ملت سوريه و خودم به حضرتعالي و ملت ايران اين دستاورد تاريخي را صميمانه تبريك بگويم». مشاور امنيت ملي و امور خارجي نخستوزير پاكستان با استقبال از جمعبندي پاياني مذاكرات ايران و گروه 5+1 نسبت به تكميل پروژه خط لوله صلح اظهار اميدواري كرد. خط لوله صلح در سالهاي اخير به دليل تحريمهاي بيرحمانه غرب به حالت تعليق درآمده و با رفع تحريمها اين خط لوله ميتواند گاز ايران را به پاكستان و حتي هند و چين انتقال دهد. همچنين ميشل عون رئيسجمهور سابق لبنان، توافق هستهاي را به ايرانيها تبريك گفت و تأكيد كرد كه ملت ايران شايسته بهترينها و پيروزيهاي بزرگ است. تركيه نيز با اعلام خرسندي از توافق هستهاي ايران روند اجرايي اين توافق تاريخي را گام مهمي براي آزادي صلح و ثبات در خاورميانه و منطقه ارزيابي كرد.
تكرار ادعاهاي مضحك نتانياهو
به رغم استقبال گسترده از توافق جامع هستهاي، اما مخالفاني نيز وجود داشتند كه اين توافق به مذاقشان خوش نيامد. بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم صهيونيستي كه همواره مخالف اصلي برنامه هستهاي ايران بود بار ديگر مدعي شد كه اين توافق يك اشتباه تاريخي است. به گزارش ايسنا، نتانياهوگفت: «هر چه بتوانم، انجام ميدهم تا از بلندپروازيهاي هستهاي ايران جلوگيري كنم». نخستوزير رژيم صهيونيستي در ادامه مدعي شد: «ايران در آستانه كسب مجوز براي دستيابي به تسليحات هستهاي است زيرا بسياري از تحريمهايي كه براي جلوگيري از رسيدن اين كشور به تسليحات هستهاي اعمال شده بودند لغو ميشود.» نتانياهو همچنين گفت: «ايران برنده تمام پولها خواهد شد. مبلغي معادل صدها ميليارد دلار، كه به ايران اين امكان را ميدهد سياستهاي خود را در منطقه و جهان ادامه بدهد و اين يك اشتباه بزرگ تاريخي است». رژيم صهيونيستي درحالي با برنامه صلحآميز ايران مخالف است كه صدها موشك هستهاي در زرادخانههاي اين رژيم انباشته شده است.
موضع نتانياهو حتي تمسخر رسانههاي اسرائيلي را در پي داشته است. روزنامه صهيونيستي هاآرتص، ديروز در يكي از تيترهايش نوشت: «نتانياهوي بيچاره؛ ديگر جايي براي صحبت كردن درباره بمب ايران وجود ندارد. » اين تيتر اشاره به شكست تلاشهاي چند سالهاي دارد كه نتانياهو براي جلوگيري از اثبات صلح آميز بودن فعاليت هستهاي ايران انجام داده و در اين راه ادعاهاي زيادي را براي فريب جامعه جهاني مطرح كرده بود. نتانياهو با نشان دادن يك كاريكاتور از برنامه هستهاي ايران در مجمع عمومي سازمان ملل و هشدار درباره اينكه ايران فاصله چنداني تا ساخت بمب اتم ندارد تا مدتها موجبات تمسخر خود از سوي مقامات و رسانههاي كشورهاي مختلف را فراهم كرد. حتي سال گذشته با سخنراني در كنگره امريكا، از غربيها خواست با ايران توافق نكنند. نتانياهو بزرگترين بازنده توافق هستهاي است، زيرا نتوانست قدرتهاي جهاني را به عدم توافق با ايران وادار كند. همچنين بنابر گزارش المنار، اپوزيسيون كابينه نتانياهو، از وي خواستهاند كه باتوجه به ناكامياش در به شكست كشاندن مذاكرات ميان ايران و 5+1 از سمتش استعفا دهد چراكه برنامه اصلي وي در انتخابات مقابله با برنامه هستهاي ايران است.
اعراب نيز كه در مخالفت با توافق هستهاي ايران با اسرائيل همسو هستند بارها نگراني خود را از توافق 5+1 با ايران اعلام داشتهاند. از اين رو، يك مقام سعودي به رويترز گفته است كه اگر توافق منجر به افزايش حضور منطقهاي ايران شود، توافقي بد است. عربستان سعودي درحالي از افزايش قدرت منطقهاي ايران نگران است كه در چهار ماه گذشته انواع جنايات جنگي را عليه مردم بيدفاع يمن مرتكب شده و هزاران نفر را به شهادت رسانده است. حتي اين كشور در سالهاي اخير با استفاده از دلارهاي نفتي از تروريستها در سوريه و عراق حمايت كرده و جنگ فرقهاي به راه انداخته است.
موضع كنگره
پس از توافق جامع هستهاي اكنون مقامات واشنگتن منتظر نظر نهايي كنگره هستند. جان بوئنر، رئيس مجلس نمايندگان امريكا مخالفت خود را با توافق هستهاي اعلام كرد. او گفته كه توافق هستهاي جهان را خطرناكتر ميكند نه آنطور كه اوباما گفته امن ميكند. باب كوركر، رئيسكميته روابط خارجي سناي امريكا ديروز در جمع خبرنگاران گفت: كنگره احتمالاً تا ماه سپتامبر براي رأيگيري درباره توافقنامه هستهاي ايران و گروه 5+1 صبر خواهد كرد. تام كاتن، سناتور جمهوريخواه روز دوشنبه در گفتوگو با شبكه سيانان گفت كه توافق هستهاي احتمالي با ايران، با مخالفت شديد اعضاي مجلس نمايندگان و مجلس سنا روبهرو خواهد شد. وي گفت: «با توجه به مسير مذاكرات درسه ماه گذشته و برخي از مذاكراتي كه ما درباره آن ميشنويم، يك مخالفت علني در كنگره با اعطاي صدها ميليارد دلار پول به ايران به وجود خواهد آمد». ليندسي گراهام، سناتور جمهوريخواه روز سه شنبه در واكنش به توافق هستهاي ايران و 5+1 گفت: «توافقنامهاي كه با ايران حاصل شد، يك حكم اعدام احتمالي براي اسرائيل است و همه چيز را بدتر ميكند». در هفتههاي اخير جمهوريخواهان از باراك اوباما، رئيسجمهور و ديپلماتهاي تيم امريكايي خواسته بودند مذاكرات را كه هدف آن جلوگيري از تلاش ايران براي ساخت بمب اتمي است، ترك كنند. هرچند دولت اوباما اين توافق را تأييد كرده است اما با وجود اين احتمال عدم تصويب توافق هستهاي در كنگره امريكا نيز وجود دارد. كنگره چند ماه پيش طرح قانون نظارت بر توافق هستهاي با ايران را تصويب كرد تا نظارت كاملي بر اجراي اين توافق داشته باشد. كنگره از هماكنون 60 روز زمان دارد اين توافق را تصويب يا رد كند.