جولان خودروهاي لوكس و گران‌قيمت در خيابان‌هاي شهر حالا ديگر تقريباً به يك صحنه تكراري تبديل شده است، به گونه‌اي كه در بيشتر شب‌ها در برخي از مناطق مرفه‌نشين و بالا‌شهر در تهران و ديگر شهرهاي كشور شاهد رانندگي جوانان سرمست از غرور ثروت در پشت فرمان اين نوع خودروها هستيم كه با رفتارهاي هنجار‌شكنانه خود امنيت رواني جامعه را مخدوش مي‌كنند. رفتارهايي كه به هيچ وجه شايسته يك انسان عاقل و بالغ نيست و سنخيتي با فرهنگ ايراني اسلامي و سبك زندگي ما ندارد. با گشت و گذاري در خيابان‌هاي مرفه‌نشين تهران به خوبي مي‌توان اين نوع خودروها را ديد كه سرنشينان و رانندگان آن عمدتاً افراد كم سن و سال و جوان هستند و با رفتارهاي هنجار‌شكنانه خود آسايش و آرامش رواني را از ديگر شهروندان سلب مي‌كنند.
نمايش لمپنيسم و ناامني
جامعه‌شناسان بر اين اعتقاد هستند كه اين نوع رفتارها تأثيرات بسيار نامطلوبي در جامعه بر جاي مي‌گذارد. آنها اين نوع رفتارها را يك نوع لمپنيسم مي‌دانند، چراكه بيشتر از سوي افرادي ديده مي‌شود كه به يكباره به ثروت و پول دست يافته‌اند و سعي در خودنمايي دارند. نگاهي به دغدغه‌هاي مقام معظم رهبري در اين خصوص نشان‌دهنده عمق فاجعه است به گونه‌اي كه رهبر معظم انقلاب به خوبي به اين موضوع اشاره كردند و اين نكته را يادآور شدند كه اين نوع رفتارها درحقيقت يك نوع ناامني رواني است و بايد با آنها برخورد كرد. ايشان چندي پيش در ديدار با فرماندهان و كاركنان نيروي انتظامي به شدت از اين نوع رفتارها انتقاد كردند و فرمودند: «جولان دادن جوان‌هاي سرمستِ غرور ثروت با خودروهاي گران‌قيمت از مظاهر ناامني رواني است»
البته رهبر انقلاب قبل از اين نيز در اين خصوص هشدار داده بودند و در ديداري كه هيئت دولت به مناسبت هفته دولت با ايشان داشتند در خصوص واردات خودروهاي گران‌قيمت و لوكس فرمودند: «موضوع واردات، فقط از طريق تعرفه حل نخواهد شد و دولت بايد درخصوص واردات كالاهاي غير‌ضروري و تجملي سخت‌گيري بيشتري انجام دهد و اِعمال قدرت كند.»
معظم‌له چند ماه بعد از آن ديدار و در جريان ديدار فرماندهان و كاركنان نيروي انتظامي با ايشان يك‌بار ديگر به بيان دغدغه‌هاي خود در خصوص مشكلاتي كه واردات خودروهاي لوكس به كشور دارد پرداختند و جولان دادن برخي جوان‌هاي سرمستِ غرورِ ثروت با خودروهاي گران‌قيمت در خيابان‌ها را يكي ديگر از مظاهر ايجاد ناامني رواني در جامعه برشمردند و تأكيد كردند: «نيروي انتظامي بايد براي ابعاد مختلف ناامني برنامه داشته باشد و با آنها مقابله كند».
نمايش جنون سرعت با چاشني انحراف
در بررسي‌هاي انجام شده مشخص شده است كه در كنار رانندگي‌هاي جنون‌آميز جوانان و فخر‌فروشي آنها شاهد مصرف مواد مخدر، الكل يا دوستي‌هاي خياباني و روابط نا‌سالم هستيم كه فراگير شدن اين نوع رفتارها به نفع جامعه نيست. لذا بايد با يك برنامه‌ريزي مناسب و حتي با كمك گرفتن از نيروي پليس با اين نوع رفتارها برخورد كرد. به اعتقاد جامعه‌شناسان، معمولاً افراد ثروتمندي كه نسل به نسل داراي ثروت و مكنت بوده‌اند و از گذشته تا به حال همواره به عنوان افراد سرمايه‌دار و ثروتمند مطرح بوده‌اند دست به اينگونه اقدامات نمي‌زنند و اين نوع رفتارها در آنها كمتر مشاهده مي‌شود. آناني كه با كار و تلاش مستمر به ثروت رسيده‌اند هيچ‌گاه دست به نمايش ثروت نمي‌زنند. اين نوع رفتارهاي هنجار‌شكنانه و جولان دادن‌هاي از سر غرور و مستي نشان‌دهنده اين است كه اين افراد نوكسيه، تازه به دوران رسيده و از كساني هستند كه به يكباره به ثروتي هنگفت دست يافته‌اند وگرنه فردي كه داراي اصل و نسب است و همواره پول و ثروت و دارايي داشته نيازي به فخر‌فروشي ندارد.
نمايش نابرابري اجتماعي
وقتي جواني كه به يكباره به پول و ثروت دست يافته است پشت خودروي گران‌قيمتي مي‌نشيند كه پول آن خودرو حاصل درآمد سالانه ده‌ها خانواده كم‌درآمد است و او با اين خودروي گران‌قيمت در پاتوق‌هاي شبانه و در خيابان‌هاي بالاي شهر جولان مي‌دهد بايد بداند كه اين نوع رفتار او مي‌تواند تأثيرات بسيار منفي بر روي افرادي داشته باشد كه به رغم تلاش فراوان توانايي خريد يك خودروي معمولي را نيز ندارند.
اين همه در حالي است كه ما در شرايطي به سر مي‌بريم كه در حال حاضر از آن به عنوان دوره اقتصاد مقاومتي ياد مي‌كنند و آيا در چنين شرايطي نمايش ثروت در خيابان‌هاي مرفه‌نشين شهر و فخر‌فروشي آنها كار صحيحي است؟
ضمن اينكه اين گونه رفتارها هيچ سنخيتي با فرهنگ و سبك زندگي ايراني – اسلامي ندارد و به نظر مي‌رسد قبح يك سري از كارهاي زشت و منكر براي ثروتمندان در جامعه ريخته شده است. اينكه يك جوان با خودروي ميلياردي خود در خيابان‌هاي تهران تاخت و تاز و در كنار او فردي با خودروي معمولي خود مسافر‌كشي كند تجلي نابرابري اجتماعي است و فاصله طبقاتي را تداعي مي‌كند، بنابر اين بايد اولاً در اين خصوص فرهنگ‌سازي كرد و ثانياً بر اساس يك برنامه مدون و استاندارد و با بهره‌گيري از نيروي پليس و قوه قضائيه جلوي ترويج اين نوع رفتارهاي هنجار‌شكنانه را گرفت. از سويي نگاهي به ابعاد روانشناختي اين نوع رفتارها نيز به خوبي نشان مي‌دهد جولان افراد با خودروهاي لوكس و گران‌قيمت، فخر‌فروشي و تجمل‌گرايي نشان‌دهنده اين است كه فرد از ثبات شخصيت بالا و اعتماد به نفس برخوردار نيست و در زندگي با كمبودهايي روبه‌رو است و از اين طريق به دنبال رفع كمبودهاي شخصيتي خود است. به نظر مي‌رسد بايد با اصل ورود اين نوع خودروها به كشور مخالفت كرد زيرا هيچ لزومي ندارد خودرويي وارد كشور شود كه اكثريت مطلق جامعه قدرت خريد آن را ندارند و تنها تعداد بسيار اندكي مي‌توانند اين خودروها را خريداري كنند.
واردات اين نوع خودروها هيچ سودي براي جامعه ندارد و تنها سود آن نصيب دلال‌ها مي‌شود و تأثيرات منفي آن نصيب جامعه مي‌شود.
اينگونه رفتارهاي نمايش تجمل حتي در برخي از كشورهاي اروپايي هم ديده نمي‌شود آن وقت ما در تهران و برخي شهرهاي ديگر شاهد رفتارهاي هنجار‌شكنانه‌اي هستيم كه تداوم اين نوع رفتارها مي‌تواند فاصله طبقاتي را تشديد كند و فضاي رواني جامعه را متزلزل كند. به هرحال آنچه مسلم است فخر‌فروشي برخي از افراد با خودروهاي گران‌قيمت و جولان دادن آنها كه به تعبير مقام معظم رهبري سرمست از غرور ثروت هستند ديگر از تعارف كردن گذشته است و با توجه به دغدغه‌هاي مقام معظم رهبري و اتفاقات ناگواري كه در اين جولان دادن‌ها رخ مي‌دهد بايد منتظر بود و ديد آيا اين مظاهر ناامني رواني بالاخره پايان خواهد يافت؟ خصوصاً اينكه پليس بعد از فرمايشات مقام معظم رهبري عزم خود را براي جلوگيري از اين نوع رفتارها و برخورد با هنجارشكنان جزم كرده است. حال بايد منتظر بود و ديد آيا برخورد پليس با اين هنجارشكنان يك برخورد جدي و مداوم يا كوتاه مدت و از سر رفع تكليف است؟
آنچه مسلم است مردم از پليس انتظار برخوردي شديد با اين هنجارشكنان را دارند. جوانان سرمستي كه امنيت رواني مردم را به بازي گرفته‌اند.
