در لايحه بودجه سال 94، بودجه عمراني آموزش و پرورش با افزايش 120ميلياردي به رقمي نزديك به 640 ميليارد تومان رسيد كه قرار است مرهمي براي درد ساخت‌و سازها و بازسازي و نوسازي مدارس باشد؛ رقمي كه هنوز با 3 هزار ميليارد تومان نيازهاي مدارس فاصله بسيار دارد.
زماني كه حجت‌الاسلام حسن روحاني، رئيس‌جمهور كشور لايحه بودجه سال 94را تقديم مجلس كرد، بسياري از كارشناسان منتظر بودند ببينند در برخي از حوزه‌هاي حساس چه ارقامي از طرف دولت پيشنهاد شده است كه يكي از آنها سيستم آموزش و پرورش بود. البته در وزارتخانه عريض و طويل آموزش و پرورش نيز توجه به وضعيت فيزيكي مدارس و عمران و بازسازي آنها جزو اولويت‌هاي اين وزارتخانه به شمار مي‌آيد كه در طول هر سال نگاه‌هاي زيادي را به خود جلب مي‌كند. در لايحه بودجه سال 94، بودجه عمراني آموزش و پرورش با 22 درصد رشد نشان داد كه هنوز تا رسيدن به وضعيت ايدآل راه زيادي دارد.
بعد از اعلام ميزان رشد بودجه عمراني آموزش و پرورش، مرتضي رئيسي، معاون عمراني وزارت آموزش و پرورش اعلام كرد كه «اولويت ويژه ما براي سال بعد نيز همانند سال 93 تكميل پروژه‌هاي نيمه‌تمام است. همانطور كه امسال نيز تكميل پروژه‌هاي نيمه‌تمام در اولويت قرار گرفت و بيشترين اعتبارات در سطح ملي و استاني به سمت تكميل پروژه‌هاي نيمه تمام رفت.»
در مقايسه رقم افزايش يافته بايد گفت كه اين رقم نسبت به سال گذشته 120 ميليارد تومان و به عبارتي 22 درصد رشد را نشان مي‌دهد. اين در شرايطي است كه به گزارش معاونت عمراني آموزش و پرورش و بر اساس برآوردهاي صورت‌گرفته، تكميل پروژه‌هاي نيمه‌تمام آموزش و پرورش نيازمند اعتبار 3 هزار ميليارد توماني است كه بخشي از آن در قالب اعتبارات مالي و بخشي در قالب اعتبارات استاني بايد تأمين شود.
در همين رابطه معاون عمراني وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اينكه مهم‌ترين رديف اعتباري براي آموزش و پرورش بخش «تخريب، بازسازي و مقاوم‌سازي مدارس» با 540 ميليارد تومان اعتبار است، ابراز اميدواري كرد اين رديف بودجه‌اي كه به منظور افزايش ايمني مدارس نيازمند مقاوم‌سازي در نظر گرفته شده و از سال 85 دنبال مي‌شود، محقق شود.
رئيسي با بيان اينكه علاوه بر اين براي استانداردسازي سيستم‌هاي گرمايشي مدارس هم در طرح الحاق موادي به قانون تنظيم مالي دولت، نمايندگان بندي را به تصويب رساندند كه بر اساس آن 2 درصد از نرخ گاز مصرفي و عوارض دريافتي از مشتركين صرف استانداردسازي سيستم‌هاي گرمايشي مدارس با اولويت ويژه خواهد شد، تأكيد كرد: «استانداردسازي سيستم سرمايشي مدارس در مناطق گرمسير نيز با اولويت مناطق محروم انجام و تأمين تجهيزات آموزشي و كمك آموزشي در مدارس كشور دنبال مي‌شود.»
هر‌چند هنوز هم نمي‌توان اين ميزان افزايش بودجه را چاره نيازهاي عمراني آموزش و پرورش دانست اما يكي از دغدغه‌هاي كارشناسان اين است كه حداقل اين رقم در ميان مناطق شهري و روستايي بر اساس نياز واقعي تقسيم شود.
رئيس سازمان نوسازي، توسعه و تجهيز مدارس كشور با اشاره به اينكه يك سوم فضاي آموزشي كشور هنوز با استانداردهاي مورد‌نظر فاصله دارد و با اين تفاسير نيازهاي آموزش و پرورش بيش از اين رقم‌هاست، گفت: «اعتبارات مربوط به تخريب، بازسازي و مقاوم‌سازي مدارس و استاندارد كردن سيستم‌هاي گرمايشي و سرمايشي در بيش از 100 هزار مدرسه سراسر كشور نيازمند اعتبارات قابل توجهي است، البته دولت نيز با محدوديت‌هاي مالي مواجه است ولي اميدواريم با تقويت اين اعتبارات به نيازهاي اساسي آموزش و پرورش پاسخ داده شود.»
رئيسي تصريح كرد: «اعتبارات عمراني ملي آموزش و پرورش كه به «تخريب، بازسازي و مقاوم‌سازي مدارس»، «كمك به پروژه‌هاي مشاركتي» و همچنين «تأمين تجهيزات سرمايشي و گرمايشي مدارس» در بودجه سال 94 اختصاص مي‌يابد، مجموعاً 640 ميليارد تومان پيش‌بيني شده است.»
بركت بنياد بركت براي مدارس
در كنار بودجه دولت كه به بحث عمران و بازسازي مدارس اختصاص يافته است بايد خيرين مدرسه‌ساز و فعاليت‌هاي بنياد بركت را از ياد نبرد. روز گذشته همزمان با افتتاح 23 مدرسه بركت با 104 كلاس درس، رئيس سازمان نوسازي مدارس كشور از با اعلام اينكه تا‌كنون 384 مدرسه با يك‌هزار و 600 كلاس درس در مناطق محروم و كم‌برخوردار كشور از سوي بنياد بركت به بهره‌برداري رسيده است، در مورد ويژگي‌هاي اين مدارس گفت: «تمام استانداردهاي لازم در ساخت مدارس بركت رعايت شده است.»
رئيسي افزود: «اقدامات عمراني در مناطق محروم كشور پس از دستور مقام معظم رهبري در حال گسترش بوده و اكنون 200 پروژه از طريق منابع بنياد بركت در حال ساخت است.»
وي ابراز اميدواري كرد تا سال 95، باقي مدارس كه تعداد آنها 400 مدرسه است به بهره‌برداري برسد.
در مورد مدارس ساخت بنياد بركت بارها تأكيد شده است كه مبالغ اهدايي مقام معظم رهبري در خصوص احداث آنها با نظارت كافي هزينه مي‌شود و براي اين مدارس مكان‌يابي‌هاي درستي صورت گرفته است و استفاده از بهترين مصالح و بالاترين استانداردهاي فني مهندسي از ويژگي‌هاي آنهاست.
عشايري‌ها هنوز چشم انتظارند يكي ديگر از مباحثي كه در آموزش و پرورش در حال پيگيري است، موضوع تحصيل دانش‌آموزان عشايري است.
بر اساس آمار، در حال حاضر بيش از ۱۶۰ هزار دانش‌آموز عشايري در ۲۲ استان كشور تحصيل مي‌كنند كه مكان تحصيل آنها يكي از نيازهاي مبرم به شمار مي‌آيد و به همين خاطر اساسنامه مدارس عشايري در شوراي عالي آموزش و پرورش مورد بررسي قرار گرفت.
در همين رابطه مهدي نويد ادهم، دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش با اشاره به بررسي و تأييد چند ماده از اساسنامه مدارس عشايري در اين شورا مي‌گويد: از آنجا كه بيش از ۱۶۰هزار دانش‌آموز عشايري در ۲۲ استان كشور به صورت‌هاي مختلف تحصيل مي‌كنند و تا‌كنون شوراي عالي آموزش و پرورش در اين زمينه مصوبه‌اي نداشته است، با تصويب اين مصوبه اميد مي‌رود زمينه ارتقاي خدمات آموزشي و پرورشي اين دانش‌آموزان بيش از پيش فراهم شود.
هر‌چند امسال يك ميليارد تومان اعتبار براي تجهيز مدارس كپري اختصاص يافته، اما مدارس كپري و چادري عشايري كه قرار است به‌زودي جايشان را به مدارس كانكسي بدهند، هنوز چند قدم از امكانات مدارس شهري عقب ترند.
يك كانكس 6 متري و شش دانش‌آموز كه دو نفر آنان دوم راهنمايي هستند، چند ميز و نيمكت فرسوده و تخته و گچ تمام امكانات تحصيلي برخي مناطق عشايري است. نه از پرده و دستگاه‌هاي گرم‌كننده و خنك‌كننده خبري است و نه از وسايل ورزش و آبخوري و دستشويي مجهز. فاصله دنياي دانش‌آموزان اين مدارس عشايري با مدارس غيرانتفاعي شهري از زمين است تا آسمان. از سوي ديگر، نوع زندگي و مدارس كم امكانات، كوچ‌هاي طولاني و پراكنده، نبود سرويس‌هاي بهداشتي، تحصيلات پايين معلمان عشاير، بيسوادي و كم‌سوادي خانواده‌هاي عشاير و ترك تحصيل دانش‌آموزان در مقطع ابتدايي و راهنمايي از مهم‌ترين چالش‌هاي دانش‌آموزان عشايري به شمار مي‌آيد.
در حال حاضر بيش از 160 هزار دانش‌آموز عشايري در نقاط مرزي و مركزي كشور تحصيل مي‌كنند كه سازمان نوسازي مدارس براساس برنامه‌ريزي سالانه اعتبارات ويژه‌اي را براي مدارس عشايري اختصاص مي‌دهد، اما گويا اين اعتبارات همواره از حد نياز آنان پايين‌تر است، چراكه از استان‌هاي مختلف خبر مي‌رسد كمبود فضاي آموزشي و كلاس درس مناسب، كمبود امكانات آموزشي و آزمايشگاهي و فراهم نبودن امكان ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر در بسياري از نقاط عشايري آموزش را براي معلمان اين مدارس دشوار كرده است.
