قطار تحول در آموزش و پرورش امسال و سال آينده با گذر از پايه‌هاي هفتم تا نهم و دوره متوسطه اول، سال تحصيلي 95 به دوره متوسطه دوم مي‌رسد و بر همين اساس سال تحصيلي 94 متوسطه دوم ورودي نخواهد داشت.
تن آموزش و پرورش از آمدن نام تحول به خود مي‌لرزد. تا به حال شنيده‌ايد درد و درمان يكي شود؟ اين مثل در مورد آموزش و پرورش و تحول در آن مصداق پيدا كرده است. تحول و از اساس پويايي لازمه وجود يك آموزش و پرورش كارآمد و مؤثر است اما تحول در آموزش و پرورش ما به ويژه در سال‌هاي اخير بيشتر با عجله و معطوف به سيلقه‌هاي شخصي بوده تا مبتني بر نظرات كارشناسي و اين مسئله خود به درد آموزش و پرورش تبديل شده است. همين است كه انتشار خبري در رسانه‌ها مبني بر آغاز تحولات در مقطع متوسطه از دو سال آينده واكنش‌هاي مختلفي در ميان افكار عمومي داشت و البته اين واكنش‌ها به مخاطبان آموزش و پرورش يعني دامنه دانش‌آموزان، اوليا و فرهنگيان محدود نبود و ساير اقشار جامعه را نيز در بر گرفت. در اين خبر كه دوشنبه گذشته منتشر شد، به نقل از علي زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزير آموزش و پرورش آمده بود: در جلسه‌اي با وزير، پيشنهاد همكاري بيشتر آموزش و پرورش، نوسازي، دانشگاه فرهنگيان و دانشگاه شهيد رجايي براي توسعه هنرستان‌ها به دليل آغاز تحولات در مقطع متوسطه از دو سال آينده ارائه خواهد شد.
تحول در عرض و طول اولين و برجسته‌ترين واكنش در پي انتشار اين خبر، ايجاد اين سؤال است كه تحول ياد شده در راستاي تحولات مصوب سال‌هاي 90 و 91 است يا با توجه به تغيير دولت و به دنبال آن تغيير ديدگاه‌هاي مديريتي، تحول جديدي سر راه تعليم و تربيت كشور نشسته است. «جوان» پاسخ اين سؤال را از زرافشان جويا شد. وي درباره جزئيات اين تحولات به «جوان» مي‌گويد: اين تحولات در راستاي استقرار ساختار 3- 3- 6 است كه اجراي آن از دوره ابتدايي آغاز شده و الان به متوسطه اول رسيده و در نهايت دو سال آينده متوسطه دوم را نيز در بر مي‌گيرد. معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش ادامه مي‌دهد: امسال پايه‌هاي هفتم و هشتم از متوسطه اول متحول شده‌اند و سال آينده تحول در پايه نهم صورت مي‌گيرد. بر اين اساس سال آينده در دوره متوسطه دوم ورودي نخواهيم داشت و در نهايت دو سال بعد فارغ‌التحصيلان پايه نهم وارد ساختار جديد متوسطه دوم مي‌شوند. وي اضافه مي‌كند: در حال حاضر شاخه نظري دوره متوسطه چهار ساله و فني و حرفه‌اي دو ساله است اما در ساختار جديد فني و حرفه‌اي و نظري هر دو سه ساله مي‌شوند. زرافشان خاطرنشان مي‌كند: اين تغييرات ضرورت بازنگري در ساختار متوسطه را ايجاب مي‌كند. بر اين اساس يك سال است كه كارگروهي مطالعات بومي و تطبيقي و بين‌المللي را آغاز كرده و بر اين اساس ساختارهاي پيشنهادي گردآوري شده‌اند و در شوراي عالي آموزش و پرورش و به وزير ارائه مي‌شود تا يك ساختار از بين پيشنهادات انتخاب و تصويب شود. به گفته معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش تا پايان اسفند سال جاري تكليف ساختار و جدول مباحث درسي دوره دوم متوسطه مشخص مي‌شود زيرا مادامي كه فرآيند استقرار پايه‌ها مشخص نباشد نمي‌توان درباره مباحث درسي و محتواي آموزشي تصميم‌گيري كرد.
خبري از تحول جديد نيست زرافشان خاطرنشان مي‌كند: تحولات يادشده در راستاي مصوبه شوراي عالي آموزش و پرورش و اسناد تحولي است و هيچ يك ماهيت جديدي ندارد. وي همچنين در رابطه با تكليف دانش‌آموزان مردودي يا بزرگسالان در جريان پوست‌اندازي دوره‌هاي آموزشي در آموزش و پرورش نيز مي‌گويد: در هر كدام از اين تغييرات آئين‌نامه‌ها و جداول تطبيقي تنظيم مي‌شود كه دانش‌آموزان دوره‌هاي قبل را با ساختار جديد هماهنگ مي‌كند. در حال حاضر براي نظام آموزشي 3-3- 6 قديم، ترمي واحدي و سالي واحدي با 3- 3- 6 جديد جدول تطبيقي داريم. البته توجه معاون وزير آموزش و پرورش به بحث فضاي آموزشي در ميان اظهاراتش نشان مي‌دهد كه آموزش و پرورش در اين دوره از مديريت خود قصد ندارد در دام كمبود فضاي آموزشي بيفتد و قصد ندارد كاربري نمازخانه، كتابخانه و زيرپله‌هاي مدارس را به كلاس درس تغيير دهد. وي با بيان اينكه شاخص‌هاي تراكم در تعليم و تربيت بسيار تأثيرگذار خواهد بود، تصريح مي‌كند: اين شاخص‌ها تعيين‌كننده سياست‌گذاري‌ها و توسعه فضاي آموزشي است، از اين رو اولويت ساخت مدارس بايد در نقاط متراكم بوده تا روند يادگيري به نحو مطلوبي رخ دهد. زرافشان مي‌افزايد: در حال حاضر 43درصد دانش‌آموزان مقطع متوسطه كشور در رشته‌هاي فني‌وحرفه‌اي و كاردانش مشغول به تحصيل هستند و بايد براي اجراي تحولات در مقطع متوسطه فضاهاي آموزشي به يك سوم فضاي موجود ارتقا يابد در غير اين صورت در توسعه سياست‌هاي اشتغال و اقتصاد مقاومتي دچار افت خواهيم شد. اين در حالي است كه براساس گزارش‌هاي رسيده آموزش و پرورش براي برگزاري دوره‌هاي بازآموزي معلمان و ساماندهي معلمان دوره متوسطه به طوري كه در فرآيند تحولات و حذف موقت پايه‌ها بيكار نمانند هم برنامه دارد.
