به گزارش «جوان»، باراك اوباما روز يك‌شنبه گفت‌و‌شنود خود در مركز سابان مؤسسه بروكينگز را با دفاع از توافق ژنو با ايران شروع كرد و با همين موضوع نيز پايان داد؛ گفت‌و‌گويي كه ابعاد مختلف و مهم ديدگاه واقعي امريكا در مورد توافق ژنو را منعكس مي‌كند. او در اين گفت و‌شنود به صراحت گفت كه «گزينه نظامي از روي ميز خارج نشده است»، «در وضعيت پاياني توافق با ايران فقط غني‌سازي اندك ايران» را مي‌پذيرد و اينكه با اسرائيل بر سر مسئله هسته‌اي ايران اختلاف نظر تاكتيكي دارد. او در عين حال، توافق ژنو را گزينه‌اي واقع‌گرايانه در مقابل روند پيشرفت برنامه هسته‌اي ايران دانست كه متوقف كردن آن امكان‌پذير نيست. متن كامل منتشر شده گفت و شنود اوباما با «هيم سابان» و حاضران در جلسه كه اكثراً از رسانه‌هاي اسرائيلي بودند، 6430 كلمه است و به جز مسئله هسته‌اي ايران، فقط يك موضوع ديگر (صلح خاورميانه) در آن مورد بحث قرار گرفته است.
هيچ گزينه‌اي بيرون ميز نيست
«هيم سابان» مؤسس مركز سابان مؤسسه بروكينگز در ابتداي اين گفت‌و‌شنود گفت كه نظرسنجي‌ها در داخل اسرائيل نشان مي‌دهد 77 درصد اسرائيلي‌ها معتقدند توافق ژنو مانع دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي نمي‌شود. شما در مقابل اين نگراني اسرائيلي‌ها چه براي گفتن داريد؟ اوباما در پاسخ به اين سؤال، به وضعيت برنامه هسته‌اي ايران اشاره كرد و گفت كه تعداد سانتريفيوژهاي ايران از عدد 200 به هزاران سانتريفيوژ رسيده و گفت كه توافق دولت او با ايران، بر اساس تحليل هزينه - فايده بوده است. او يك بار ديگر به اثر تحريم‌ها در ورود ايران به مذاكرات اشاره كرد و گفت: «به خاطر تحريم‌ها بين‌المللي و (تشكيل) يك اتئلاف بين‌المللي بود كه مردم ايران را به واكنش واداشت و (آنها) گفتند كه ما نيازمند يك جهت‌گيري جديد در برخورد با جامعه بين‌المللي و نحوه برخورد با رژيم تحريم‌ها هستيم» وي افزود: «آنچه پرزيدنت روحاني را به قدرت رساند، همين بود.» اوباما در عين حال تأكيد كرد: «اين به معناي آن نيست كه ما بايد به او و هركس ديگري در داخل ايران اعتماد داشته باشيم... . آنچه من به طور مداوم گفته‌ام، اين است كه هرچند ما هيچ گزينه‌اي را از ميز خارج نمي‌كنيم، ولي آنچه بايد تست كنيم، امكان حل ديپلماتيك اين موضوع است.» رئيس‌جمهور امريكا گفت كه توافق ژنو براي اولين بار پيشرفت برنامه هسته‌اي ايران را متوقف كرده، اطمينان ايجاد كرده كه سانتريفيوژهاي جديدي در فردو و نطنز نصب نخواهد شد، ضمن اينكه آنها (ايراني‌ها) قبول كرده‌اند غني‌سازي 20 درصد خود را هم به عقب ببرند. سابان از اوباما پرسيد: «چه مقدار به عقب ببرند» اوباما پاسخ داد: «به صفر برسانند.»
مي‌توانستيم، همه پيچ و مهرههاي برنامه ايران را متوقف مي‌كرديم
اوباما گفت: «حالا آنچه ما در ازاي آن انجام داديم اين بود كه همه تحريم‌ها را سرجايش نگه داشتيم. سامانه (تحريم‌ها) در مورد نفت، مسائل مالي و بانكي باقي مانده است. آنچه ما انجام داديم اين بود كه ما سر شير را كمي باز كرديم و گفتيم كه حداكثر 7 ميليارد دلار از بيش از 100 ميليارد بلوكه شده آنها در اثر تحريم‌هاي ما را بدهيم.»
رئيس‌جمهور امريكا در بخش ديگري، توافق ژنو با ايران را انتخابي بين «توافق» و «ايده‌آل‌ها» ندانست، بلكه تأكيد كرد كه ژنو يك انتخاب بين «توافق» و ساير انتخاب‌هاي امكان‌پذير جايگزين بود.
او توضيح داد: «اگر من گزينه‌اي در اختيار داشتم كه در آن ايران يك يك پيچ‌ها و مهرههاي برنامه هسته‌اي خود را از بين مي‌برد و امكان داشتن برنامه هسته‌اي را براي هميشه از دست مي‌داد و در اثر آن، از شر همه توانايي‌هاي نظامي‌اش رها مي‌شد، اين گزينه را انتخاب مي‌كردم، ولي... دوست دارم همه اين را درك كنند كه چنين گزينه (خاصي) در دسترس نيست، در نتيجه كاري كه ما بايد انجام بدهيم، اين است كه تصميمي بگيريم كه با توجه به گزينه‌هاي موجود، بهترين راه براي اطمينان از عدم‌دستيابي ايران به سلاح هسته‌اي باشد.» او گفت كه بهترين راه اين كار، راه‌حل ديپلماتيك است كه البته بر اعتماد مبتني نباشد، بلكه بر اساس راستي‌‌آزمايي بنا شده باشد. او در جايي ديگر از همين گفت‌و‌شنود گفته: «به ماهيت رژيم ايران بي‌اعتماديم.»
مقداري ديوانه بازي در مذاكره با ايران
از اوباما پرسيده شد: «توماس فريدمن (روزنامه‌نگار امريكايي) در يكي از نوشته‌هايش نگاه جالبي داشت و نوشته بود: «هيچ گاه با ايران بدون اهرم و مقداري ديوانه‌بازي از طرف خودتان مذاكره نكنيد.» آيا ما (حالا) مجبوريم كه ديوانگان را كنار بزنيم؟» اوباما جواب داد: «خب توماس ناظر باهوشي است و البته من مي‌دانم كه دوستم نتانياهو هم قصد دارد بعد از من (در همين جا) صحبت كند. اگر آنطور كه شما توصيف كرديد، توماس مي‌خواسته نتانياهو را توصيف كند كه...» پرسش: «منظور من اين نبود» اوباما: «خب اين مزيت او (نتانياهو ) است» (با خنده).
اوباما سپس به مناسبات ويژه دولت خود با اسرائيل اشاره كرد و گفت كه به عنوان رئيس‌جمهور امريكا، با نخست‌وزير اسرائيل اختلاف تاكتيكي دارد. رئيس‌جمهور امريكا در عين حال تأكيد كرد كه انتخاب گزينه ديپلماسي با ايران، امريكا را از لحاظ بين‌المللي قوي‌تر مي‌كند و «ممكن است به توافقي منجر شود كه با آن به جهان نشان دهيم و در واقع به ما اطمينان مي‌دهد كه ايران به سلاح هسته‌اي دست پيدا نمي‌كند.» اوباما تأكيد كرد كه هدف مشترك تل‌آويو و واشنگتن اطمينان از دست نيافتن ايران به سلاح هسته‌اي است.
ايدئولوژي روحاني دشمني با امريكا واسرائيل است
رئيس‌جمهور امريكا در بخش پرسش و پاسخ اين جلسه تأكيد كرد كه در توافق ژنو، «هيچ چيزي وجود ندارد كه به ايران حق غني‌سازي را بدهد» او گفت: «ما به صراحت گفته‌ايم كه با توجه به رفتار‌هاي گذشته (ايران)، با توجه به قطعنامه‌هاي سازمان ملل و نقض‌هايي كه ايران در مورد تعهدات بين‌المللي‌اش انجام داده، ما چنين حقي (غني‌سازي) را به رسميت نمي‌شناسيم و اگر مذاكرات به هم بخورد، هيچ رسميتي بين‌المللي انجام نشده و اين توافق كنار گذاشته خواهد شد و ما به‌جايي برخواهيم گشت كه پيش از ژنو بوديم و ايران همچنان تحت همه تحريم‌هايي كه بوده، قرار مي‌گيرد و ممكن است ما تحريم‌هاي اضافي هم در نظر بگيريم.»
اوباما در بخش ديگر از اين جلسه گفت و شنود، گفت كه نبايد به توافق با ايران ايدهآلي نگاه كرد و مدعي شد كه امريكا «نمي‌تواند به ماهيت رژيم ايران اعتماد كند.» رئيس‌جمهور امريكا يك مرتبه ديگر ديدگاه قبلي دولت امريكا در مورد توافق ژنو را تكرار كرد و گفت كه حتي در وضعيت نهايي توافق هم ايران مي‌تواند «غني‌سازي ملايم» داشته باشد نه حق غني‌سازي كامل. اين سخنان اوباما در حالي است كه توافقنامه ژنو صراحت دارد كه كه در وضعيت نهايي «در پي اجراي موفقيت‌آميز گام نهايي براي رسيدن به راه‌حل جامع در طول بازه زماني مشخص شده براي آن، با برنامه هسته‌اي ايران نيز همانند برنامه‌هاي غيرتسليحاتي هسته‌اي ديگر كشورهاي عضو ان‌پي‌تي برخورد خواهد شد.» ناظران حقوقي تأكيد دارند كه اين بند از توافق ژنو بهNPT اشاره دارد و حق كشورها براي غني‌سازي بر اساس بند (4) به رسميت شناخته شده است.
اوباما در پايان با اشاره به انتخاب حسن روحاني به عنوان رئيس‌جمهور و صحبت‌هايي كه در مورد تفاوت نداشتن او با احمدي‌نژاد مي‌شود، گفت: «روحاني بخشي از نظام ايران است و به نظرم، ما بايد فرض بگيريم كه ايدئولوژي او دشمني با امريكا و اسرائيل است.» اوباما احتمال موفقيت توافق ژنو را بيش از 50- 50 ندانست و در ادامه گفت: «اگر از من بپرسيد احتمال اينكه ما بتوانيم به وضعيت نهايي كه قبلاً توصيفش كردم برسيم، من نخواهم گفت كه احتمالش بيش از 50-50 است ولي ما بايد (اين روند) را بيازماييم.»
امروز تصويب تحريم، 6 ماه بعد اجرا
يك سناتور امريكايي مي‌گويد كه مي‌خواهد تحريم‌هاي جديد، به‌ويژه در حوزه فروش نفت ايران را همين امروز عليه جمهوري اسلامي به تصويب برساند، ولي تاريخ اجراي آن را، در صورت شكست مذاكرات نهايي اتمي با ايران، به شش ماه ديگر موكول كند.
به گزارش دويچه وله، رابرت منندز سناتور پرنفوذ دمكرات، معتقد است كه اين تاكتيك به اوباما بيشتر فايده خواهد رساند تا زيان. وي مي‌گويد: «براي ايراني‌ها روشن خواهد شد كه اگر به معامله تن ندهند، چه اتفاقي خواهد افتاد.» سناتور منندز به دو نكته در توافق موقت با ايران انتقاد دارد: نخست اينكه در قطعنامه‌هاي كنوني شوراي امنيت سازمان ملل غني‌سازي اورانيوم با صراحت رد شده، ولي در توافق موقت ژنو چنين نيست. دوم اينكه توافقنامه عمومي با ايران محدوديت زماني دارد و پس از اين مهلت مقرر، بايد با ايران مانند هر دولت بدون سلاح اتمي ديگر رفتار كرد. به اين معنا كه اين كشور مي‌تواند اورانيوم غني‌سازي كند، بي‌آنكه نگران پيامدي باشد.
دشمن اصلى و درجه 1ما آمريکاست.
