با آغاز فصل تابستان و افزایش دما، مصرف برق در ایران به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. این افزایش مصرف عمدتاً به دلیل استفاده گسترده از سیستم‌های تهویه مطبوع، کولر‌ها و سایر وسایل برقی برای خنک کردن محیط‌های مسکونی و تجاری است. در فصل تابستان، مصرف برق در ایران به طور میانگین حدود ۳۰ درصد افزایش می‌یابد که این امر فشار زیادی بر شبکه برق کشور وارد می‌کند. برای فرهنگ‌سازی و کاهش آسیب‌های مصرف بالای برق، پویشی با عنوان «با انرژی باشی برنده‌ای!» راه‌اندازی شده که با هدف کاهش ۱۵ درصدی مصرف برق و برگزاری قرعه‌کشی‌های متعدد، شهروندان را به مدیریت بهتر انرژی ترغیب می‌کند.
شیوه‌های مدرن کاهش مصرف انرژی
بسیاری از کشورهای صنعتی با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی، باد و آب، برق مصرفی خود را تامین می‌کنند. این انرژی‌های تجدیدپذیر در کنار شبکه‌های هوشمند و لوازم خانگی با بازدهی بالا، به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کنند. انرژی خورشیدی با نصب پنل‌های خورشیدی در خانه‌ها و ساختمان‌های تجاری برای تولید برق از انرژی خورشیدی، انرژی بادی با استفاده از توربین‌های بادی در مناطق بادگیر برای تولید برق و انرژی آبی با احداث سد‌ها و نیروگاه‌های آبی برای بهره‌برداری از انرژی جریانات آبی به‌منظور تولید برق، از جمله این منابع هستند. به‌کارگیری فناوری‌های هوشمند نیز نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی دارد. شبکه‌های هوشمند برای مدیریت کارآمد توزیع برق و کاهش تلفات انرژی، ترموستات‌های هوشمند برای تنظیم خودکار دما در ساختمان‌ها و لوازم خانگی هوشمند با قابلیت برنامه‌ریزی و کنترل از راه دور، از جمله این فناوری‌ها هستند.
ساختمان‌های سبز و بهینه نیز با عایق‌کاری مناسب دیوارها، سقف و کف برای به حداقل رساندن هدررفت انرژی، استفاده از مصالح پایدار با خواص عایق حرارتی و تجهیز به سیستم‌های تهویه مطبوع با کارایی بالا، به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کنند.
سیاست‌های تشویقی کشورهای توسعه‌یافته
سیاست‌های کشورهای توسعه‌یافته نیز شامل تشویق به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر با ارائه یارانه‌ها و معافیت‌های مالیاتی برای نصب و استفاده از پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی و قراردادهای خرید تضمینی برق تولید شده از انرژی‌های تجدیدپذیر با قیمت تضمینی از تولیدکنندگان است. همچنین، آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی با برنامه‌های آموزشی در مدارس برای آموزش حفظ انرژی و محیط زیست از دوران کودکی و برگزاری کمپین‌های مختلف برای جلب توجه عمومی به مصرف بهینه انرژی، از دیگر سیاست‌های این کشورهاست. استانداردها و قوانین سختگیرانه نیز شامل استانداردهای بهره‌وری انرژی برای لوازم خانگی با تعیین استانداردهای مشخص و برچسب بهره‌وری انرژی و قوانین ساختمان‌های سبز با الزام به رعایت استانداردهای ساخت و ساز بهینه انرژی در ساختمان‌های جدید است.
در کشورهای در حال توسعه نیز بهره‌برداری از منابع طبیعی با استفاده از انرژی خورشیدی و بادی براساس شرایط جغرافیایی هر کشور و توسعه زیرساخت‌های برق با کارایی بالا با راه‌اندازی نیروگاه‌های جدید با بهره‌وری بالا و کمترین اثرات زیست‌محیطی، از جمله اقدامات مهم است. توسعه برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی با آموزش‌های کاربردی به شهروندان برای مصرف بهینه انرژی و کاهش هزینه‌های خانوار نیز اهمیت دارد.
راه‌های مدیریت مصرف انرژی شامل استفاده از لامپ‌های LED با صرفه‌جویی بالا نسبت به لامپ‌های سنتی، ترموستات‌های برنامه‌ریزی‌شده برای تنظیم دمای مناسب در ساعات مختلف روز و کاهش مصرف برق، استفاده از سیستم‌های مدیریت انرژی ساختمان (BEMS) برای مدیریت جامع و کنترل و بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها و استفاده بهینه از نور طبیعی با طراحی هوشمند ساختمان‌ها برای حداکثر استفاده از نور طبیعی است.
بررسی چند نمونه موفق
آلمان یکی از پیشروان در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است و در سال ۲۰۲۰ بیش از ۴۶ درصد از برق مصرفی این کشور از منابع تجدیدپذیر تأمین شد. دولت آلمان برنامه‌های گسترده‌ای برای آموزش و آگاهی‌بخشی عمومی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی دارد. در دانمارک، حدود ۵۰ درصد از برق مصرفی از انرژی بادی تامین می‌شود و این کشور پیشرو در استفاده از شبکه‌های هوشمند برای مدیریت بهینه مصرف برق است. همچنین، دانمارک قوانین سختگیرانه‌ای برای ساخت و ساز ساختمان‌های سبز دارد. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده پنل‌های خورشیدی در جهان است و تا پایان سال ۲۰۲۰ ظرفیت نصب شده انرژی خورشیدی در این کشور به بیش از ۲۵۳ گیگاوات رسیده است. دولت چین برنامه‌های گسترده‌ای برای بهره‌وری انرژی در بخش صنعت و ساختمان‌ها اجرا کرده است. هند نیز یکی از کشورهای پیشرو در زمینه توسعه انرژی‌های خورشیدی است و هدف این کشور دستیابی به ظرفیت ۱۷۵ گیگاوات تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال ۲۰۲۲ بود که تا حد زیادی محقق شده است. دولت هند برنامه‌هایی برای افزایش آگاهی عمومی در مورد مصرف بهینه انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر اجرا کرده است.
فرهنگ‌سازی با پویش “با انرژی باشی برنده‌ای”
پویش “با انرژی باشی برنده‌ای!” با هدف فرهنگ‌سازی و آموزش مدیریت مصرف انرژی آغاز به کار کرده است. این پویش با هدف کاهش مصرف برق و ایجاد انگیزه‌های مالی و جوایز ارزشمند برای مشترکین طراحی شده است. مشترکینی که مصرف برق خود را به میزان ۱۵ درصد کاهش دهند، شانس شرکت در قرعه‌کشی و دریافت جوایز ارزشمندی از جمله ۳۰۰ دستگاه خودرو و میلیاردها تومان جوایز نقدی را خواهند داشت.
همان‌طور که در ابتدای این مطلب نیز خواندید کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه برای کاهش مصرف انرژی راهکارهای مختلفی دارند. از جمله این اقدامات می‌توان به توسعه فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر مانند سرمایه‌گذاری در انرژی‌های خورشیدی و بادی، اعمال سیاست‌های تشویقی و مالیاتی، برگزاری برنامه‌های آموزشی برای افزایش آگاهی عمومی و بهینه‌سازی سیستم‌های حمل و نقل با ترویج استفاده از خودروهای الکتریکی اشاره کرد. این پویش هم دقیقا با همان هدف آموزش و فرهنگ‌سازی راه‌اندازی شده است.
در پویش “با انرژی باشی برنده‌ای!” مشترکین با کاهش مصرف برق خود به میزان ۱۵ درصد، به‌طور خودکار وارد قرعه‌کشی‌های ماهانه می‌شوند که طی چهار دوره برگزار می‌شود. جوایز این پویش شامل ۳۰۰ دستگاه خودرو و هزاران جایزه نقدی به ارزش‌های مختلف است. قرعه‌کشی بین شناسه‌های قبض‌ها انجام شده و برندگان از طریق پیامک با نام “BAENERGY” اطلاع‌رسانی خواهند شد.
این پویش شامل بخش‌های مختلفی از جمله شبیه‌ساز مصرف برق، تعرفه مصرف برق و مدیریت مصرف برق است که به مشترکین کمک می‌کند تا مصرف برق خود را بهینه‌سازی کنند. همچنین، پویش‌های مختلفی مانند “پویش همیار با انرژی” برای مدارس و “پویش بانوی با انرژی” برای گروه‌های هدف متفاوت برگزار می‌شود.
پویش “با انرژی باشی برنده‌ای! ” با هدف کاهش ۱۵ درصدی مصرف برق طی ۲۱ هفته راه‌اندازی شده و مشارکت در این پویش می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های مصرف برق و بهره‌برداری بهتر از منابع انرژی شود. این ابتکار نه‌تنها منجر به کاهش مصرف انرژی و هزینه‌ها می‌شود، بلکه به‌عنوان یک حرکت ملی برای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی کشور نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.
جهت شرکت در این پویش و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید وب‌سایت آن به نشانی ba-energy.ir مراجعه کنید.
