با پايان يافتن ماراتن لوزان و انتشار بيانيه رسمي اين دور از گفت‌وگوها كه نشان‌دهنده شكل گرفتن راه حل‌هايي براي پايان دادن به پرونده هسته‌اي ايران است، حالا مخالفان و موافقان اين توافق در گفت‌وگو با رسانه‌هاي مختلف مي‌كوشند به تبيين اين سند بپردازند و ابعاد مثبت و منفي اين بيانيه را براي مردم بازگو كنند.
برخي خطوط قرمز هسته‌اي در لوزان ناديده گرفته شده است
در همين ارتباط محمدحسن آصفري عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با خبرگزاري تسنيم، در خصوص تفاهم‌نامه ايران با گروه 1+5 و توافقات انجام شده بر سر لغو تحريم‌هاي ظالمانه عليه ملت ايران گفت: تفاهم‌نامه‌اي كه در شهر لوزان سوئيس ميان ايران و كشورهاي 1+5 منعقد شد منطبق با چارچوب تعيين شده و خطوط قرمز نظام نبود، اميدواريم كه دولت فريب نخورده باشد، زيرا آقاي روحاني بارها گفته بود اگر ما با كشورهاي عضو 1+5 توافق كنيم مشكلات اقتصادي را حل خواهيم كرد حال امروز ما منتظر هستيم تا ببينيم دولت با اين توافق به چه نحوي مشكلات اقتصادي مردم را حل خواهد كرد.
وي در ادامه اضافه كرد: ما هر زمان كه در خصوص موضوعاتي چون تورم، تعطيلي كارخانه‌ها، ركود و بيكاري جوانان از دولت سؤال مي‌كرديم يا از ورزا مي‌خواستيم براي توضيح مشكلات اقتصادي به مجلس بيايند، مسئله تحريم را بهانه مي‌كردند و مي‌گفتند ريشه همه مشكلات اقتصادي تحريم است، اميدواريم با اين توافق و لغو تحريم‌ها اين بهانه از دولت گرفته شده باشد و گام بلندي در حل مسئله اشتغال، بيكاري مردم، كم كردن قيمت‌ها و مشكلاتي كه امروز مردم ايران با آنها مواجه هستند، برداشته شود. عضو كميسيون امنيت ملي با تأكيد بر وجود مشكلات ريشه‌اي اقتصادي گفت: مردم منتظر هستند كه عملكرد دولت را پس از لغو تحريم‌ها ببينند و شاهد باشند در اين خصوص دولت چه اقداماتي انجام مي‌دهد، ما اميدواريم دولت بهانه‌اي براي تعطيلي كارخانه‌ها نداشته باشد و قيمت‌ها را به قبل از تحريم برگرداند.
متن توافقنامه بايد صريح و غيرقابل سوءاستفاده باشد
محمد اسماعيلي عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي نيز در گفت‌وگو با همين خبرگزاري با اشاره به بيانيه قرائت شده در رابطه با توافق هسته‌اي در لوزان سوئيس، گفت: آنچه دو طرف مذاكره در رابطه با بيانيه قرائت شده مطرح كردند، داراي تناقض است اما در عين حال بايد صبر كرد تا مشخص شود در سه ماه آينده آيا توافق با همين رويه كه اعلام شده، پيش مي‌رود يا خير.
وي افزود: اگر آنچه گفته شده در عمل نيز به وقوع بپيوندد، مي‌شود گفت كه توافقي صورت گرفته است. ما اميدواريم با همين روند مذاكرات جلو رود. اميدوار هستيم با توجه به اينكه ما با يك سري از محدوديت‌ها، فعاليت هسته‌اي خود را ادامه مي‌دهيم، تحريم‌ها و قطعنامه‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل از سر مردم ايران كوتاه شود. عضو كميسيون امنيت ملي مجلس با بيان اينكه در لوزان تنها يك بيانيه قرائت شد و بايد ديد نتيجه كار چه مي‌شود، تأكيد كرد: در طول سه ماه آينده بايد روي جزئيات اين توافقنامه كار شود و اين توافقنامه به‌شكلي مكتوب شود كه طرف غربي مذاكرات قادر به سوءاستفاده از آن نباشد و نتوانند تفسير خودشان از اين توافقنامه را اجرايي كنند.
اسماعيلي خاطرنشان كرد: متن توافق بايد صريح و روشن باشد. كليه تحريم‌ها نيز بايد بلافاصله با شروع توافق لغو شود اما اگر دوباره براي برداشتن تحريم‌ها زمانبندي از سوي طرف غربي ارائه شود، زمينه براي سوء استفاده آنها فراهم مي‌شود.
متن انگليسي توافقنامه براي ما ملاك است
سيد اميرحسين قاضي‌زاده هاشمي نيز ديگر نماينده منتقد اين بيانيه بود كه به خبرگزاري فارس گفته است: موضوع توافق هسته‌اي و بيانيه لوزان از دو منظر محتوايي و اجرايي قابل بررسي است. وي افزود: در حوزه محتواي توافق و بيانيه لوزان در حال حاضر نمي‌شود اظهارنظري كرد و بايد منتظر نگارش آن و اجرايي شدن آن باشيم چراكه بيشتر مطالب توافقنامه با آن برنامه اقدام مشترك تفاوتي نداشته است. عضو مجمع نمايندگان خراسان رضوي يادآور شد: آنچه در اين توافقنامه مي‌بينيم تقريباً مشابه برنامه اقدام مشترك بوده كه در آنجا هم شاهد كاهش سانتريفيوژ بوده‌ايم، همچنين غني‌سازي 20 درصد را هم از ما گرفتند و در اين ميان تنها اتفاقي كه رخ داد اين بود كه محدوديت ايران در حوزه هسته‌اي به 10 سال افزايش پيدا كرد. قاضي‌زاده ضمن تشريح بعد اجرايي و روش انجام توافقنامه تأكيد كرد: در ارتباط با روش انجام توافق بايد گفت اگر بيانيه لوزان فقط يك بيانيه باشد هيچ ارزشي ندارد اما اين بيانيه كه با توجه به اينكه دوره‌اي سه ماهه و تا 30 ژوئن داشته دو مرحله‌اي بوده و اين خلاف دستور صريح مقام معظم رهبري است. وي تصريح كرد: اگر اين بيانيه براي ما الزام‌آور باشد نه يك توافقنامه و موافقتنامه كه تنها يك بيانيه سياسي بوده است و در اين صورت بايد به چرايي اين موضوع پرداخته شود كه اگر قرار بود چنين بيانيه الزام‌آوري براي ما صادر شود چرا اين همه وقت گذاشته شد و دليل آن چه بود؟
نماينده مردم مشهد در مجلس شوراي اسلامي با اشاره به سخنان باراك اوباما پس از قرائت بيانيه لوزان تأكيد كرد: آنچه از سخنان اوباما ديديم اين بود كه وي يكي به نعل و يكي به ميخ مي‌كوبيد. قاضي‌زاده يادآور شد: از يك سو اوباما بر قدرت ايران تأكيد داشته و از سويي به عربده‌كشي‌هاي ظالمانه خود ادامه مي‌دهد. وي خاطرنشان كرد: از يك سو رئيس‌جمهور امريكا مي‌گويد ايران قدرتمند بوده و چاره‌اي جز مذاكره نداشتيم و از سويي مي‌گويد اگر اين بشود، چنين و چنان كنيم.
عضو مجمع نمايندگان خراسان رضوي با اشاره به تناقضات در سخنان ظريف و 1+5 در مورد متن توافق گفت: ملاك براي ما نه سخنان ظريف، نه جان كري و نه ديگران است، ما متن انگليسي توافق را ترجمه مي‌كنيم و پس از آن با سخنان هر دو طرف سنجيده و البته بايد گفت رسانه‌ها نيز نبايد از اين موضوع غافل شوند و بايد خود به دنبال ترجمه صحيح متن توافق از روي متن انگليسي آن باشند.
بُردهاي طرف مقابل را نقل نمي‌كنند
حميدرضا ترقي مسئول بين‌الملل حزب مؤتلفه اسلامي نيز در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به امضاي بيانيه مشترك لوزان به تبيين چرايي تفاوت متن ايران و امريكا در اين توافق پرداخت و اظهار داشت: علت تفاوت در اين است كه غرب و ايران در برداشت از اين بيانيه سعي كردند آنچه مربوط به دريافت‌ها و بُردهاي خود است را پررنگ كرده و برد طرف مقابل را حتي‌الامكان نقل نكنند.
ترقي ادامه داد: اگر به برد طرفين دقت شود مشخص است كه سياست برد- برد جمهوري اسلامي بيشتر خود را نشان مي‌دهد اما با اين وجود در بررسي توازن اين بيانيه درباره آنچه كه داده و گرفته‌ايم، ان قلت‌هايي وجود دارد كه مربوط به ابهامات بيانيه است و بايد برطرف شود. مسئول بين‌الملل حزب مؤتلفه با اشاره به اظهارنظر مقامات امريكايي مبني بر لغو گام به گام تحريم‌ها در حالي كه تيم ايراني بر لغو يكباره تحريم‌ها پس از توافق تأكيد دارد گفت: اگر براساس نظر آقاي ظريف متن توافق تنظيم شود، پس از امضاي توافق تحريم‌ها لغو و نظر رهبري محقق مي‌شود و اين به معناي رعايت خط قرمزها خواهد بود. وي تصريح كرد: اما اگر تحريم‌ها مبتني بر نظر جان‌كري و اوباما يعني پس از راستي‌آزمايي توسط آژانس به شكل گام‌‌به‌گام صورت گيرد مخالف نظر رهبري بوده و قابل توافق نيست.
ترقي با بيان اينكه از نقطه‌نظرات تيم ايراني استنباط مي‌شود كه ما در فردو بايد فعاليت فيزيكي هسته‌اي را استمرار و در نطنز فعاليت شيمي و غني‌سازي را دنبال كنيم خاطرنشان كرد: نيروگاه اراك نيز شاهد كاهش ميزان پلوتونيم كه بيشتر جنبه نظامي دارد، خواهد بود. اين كارشناس مسائل بين‌الملل با بيان اينكه آب سنگين اراك همچنان به عنوان يك فعاليت به رسميت شناخته شده ادامه خواهد داشت، يادآور شد: در ساخت و بازسازي رآكتور اراك ما شاهد مشاركت كشورهاي ديگر خواهيم بود اما محصول آن بايد آب سنگين مورد نياز ما منتهي با توليد پلوتونيم كمتر باشد چراكه اين محصول براي مصالح نظامي بوده و مي‌توانيم آن را براي فروش و صادرات در نظر بگيريم.
توافقات صورت گرفته عملاً‌با انهدام كامل چرخه سوخت فاصله‌اي ندارد
بهرام بيرانوند نماينده مردم بروجرد در مجلس شوراي اسلامي نيز در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به بيانيه مشترك ايران و 1+5 در مذاكرات لوزان، گفت: اين توافقي است كه محدودكننده ملت بزرگ ايران است و آنقدر نامتوازن است كه براي توجيه آن خلاف‌گويي‌هاي بزرگ اتفاق مي‌افتد. وي افزود: توافقات صورت گرفته عملاً با انهدام كامل چرخه سوخت فاصله‌اي ندارد زيرا اگر قرار باشد 5 هزار و 60 سانتريفيوژ آن هم فقط در نطنز بچرخد حدود 30 سال بايد كشور معطل بماند تا سوخت يك ساله نيروگاه بوشهر تأمين شود. عضو فراكسيون اصولگرايان مجلس اظهار داشت: اگر بنا باشد اورانيوم‌هاي غني‌شده اجباراً به نام صادرات از كشور صادر شوند معناي آن اين است كه ما حق نگهداري اموال خود را نداريم و در اين شرايط حق و حاكميت و استقلال كشور چگونه پاس داشته مي‌شود.
بيرانوند همچنين خاطرنشان كرد: اگر قرار است در فردو كه دژي تسخيرناپذير است فقط 1000 دستگاه سانتريفيوژ به صورت خالي بچرخد و به آن افتخار شود، بهتر است به ميليون‌ها دستگاه آبميوه‌گير كه در كشور مي‌توانند خالي بچرخند بيشتر افتخار كرد. وي افزود: گويا قرار است با خدعه بازطراحي و با مدرن كردن رآكتور اراك قلب اين تأسيسات منهدم شود و به راستي كه بهانه انهدام اين سنگر علمي خنده‌آور است.
وي تصريح كرد: ظاهر و باطن مذاكرات و توافقات انجام شده ايجاد قيود سخت بين‌المللي است و مابه‌ازاي هر ركن توافق صورت گرفته بخشي از صنعت متوقف مي‌شود مضحك آن است كه توقف و انهدام را بايد جشن بگيريم. بيرانوند اضافه كرد: كدام منطقه است كه به اسم تعامل به دنبال تضعيف استقلال و حق حاكميت مردم باشد. مردم ما معناي فشار خارجي را آن هم در مواجهه با شيطان بزرگ مي‌دانند و سال‌هاست در مقابل اين فشار مردانگي به خرج داده‌اند اما تلاش براي تطهير و توجيه ديكته‌هاي ظالمانه را آن هم با خلاف‌گويي نخواهند پذيرفت. وي افزود: همزباني دولت با ملت يعني حقيقت را به مردم گفتن، در غير اين صورت مسير خلاف‌گويي براي توجيه توافقات پاياني نخواهد داشت و خلاف‌گويي يقيناً اعتماد مردم را سلب مي‌كند.
عضو فراكسيون اصولگرايان مجلس اظهار داشت: تصوير نهايي صنعت هسته‌اي با تعداد اندكي سانتريفيوژ، خروج اجباري مواد غني‌شده از كشور، پيشرفته‌ترين نظارت‌ها و عدم غني‌سازي در دژ مستحكم فردو تصوير شير بي‌يالي است كه بيشتر شبيه كاريكاتور يك گربه است.
بيرانوند در پايان گفت: بياييم قبل از هر اقدام ديگر و قبل از رقص مجدد با گرگ به اسم تعامل سازنده با آنچه رخ داده و آنچه بر ما تحميل شده با ديده انصاف نگاه كنيم و نيز هزينه‌ها و فرصت‌هاي از دست رفته را براي كار و تلاش در داخل مدنظر قرار دهيم و آنگاه شادي‌هايمان را دوباره تقسيم كنيم.
مذاكرات لوزان صرفاً بيانيه مطبوعاتي بود
عبدالرضا مصري نماينده مردم كرمانشاه نيز با قدرداني از تلاش تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي ايران در لوزان سوئيس اظهار كرد: مردم به تيم مذاكره‌كننده براي دفاع و حفظ حقوق ملت اعتماد دارند. وي بيان داشت: بي‌اعتمادي ملت به استكبار و امريكايي‌ها يك طرف ديگر قضيه است و مردم حق دارند كه نگران باشند تا از راه تفاهم و توافق حقوق آنها پايمال نشود. نماينده مردم كرمانشاه در مجلس شوراي اسلامي خاطرنشان كرد: اين دو موضوع اعتماد به تيم مذاكره كننده و بي‌اعتمادي به طرف مقابل در عين حال كه از هم جداست مي‌تواند كاملاً به يكديگر نيز مربوط باشد. مصري با بيان اينكه حسن نيت ملت و تيم مذاكره‌كننده ايراني همواره مشهود بوده است، گفت: اما استكبار هيچ‌گاه نسبت به ايران نيت خيرخواهانه‌اي نداشته است.
وي تصريح كرد: گذشته از تمام اين مسائل آنچه انجام شد صرفا يك بيانيه مطبوعاتي بود و هيچ‌گونه توافق و قراردادي نيست، بلكه بيانيه‌اي است كه دو طرف بايد بر اساس آن پيش بروند. اين مسئول با تصريح اينكه اين موضوع دو مرحله‌اي شدن مذاكرات را تداعي مي‌كند، گفت: در اين موضوع كه با عنوان بيانيه از آن ياد مي‌شود، 37 مورد براي ايران تعهد ايجاد شده است. نماينده مردم كرمانشاه در مجلس شوراي اسلامي افزود: طرف مقابل هنوز در اين رابطه هيچ گامي برنداشته و به وعده وعيد اكتفا كرده است.
مصري تأكيد كرد: برداشته شدن همزمان تحريم‌ها با توافق بايد مدنظر مسئولان و تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي ايراني قرار بگيرد. وي بيان داشت: در شرايط ويژه كشور بايد بيش از هر زمان ديگري مراقب بود كه از مواضع رهبر معظم انقلاب نسبت به اين موضوعات نه جلو و نه عقب بمانيم. مصري با بيان اينكه بيانيه مطبوعاتي لوزان سوئيس نگراني و دغدغه‌هايي براي برخي از افراد ايجاد كرده است، چراكه معتقديم ملت هزينه هسته‌اي شدن را قبلاً پرداخته است. وي با تصريح اينكه هزينه بيشتر از اين را نبايد پرداخت، بيان داشت: تحمل تحريم‌ها، ترور شهداي هسته‌اي و... هزينه‌هاي ملت در اين سال‌هاست و نبايد هزينه سنگين ديگري را تحمل كرد. نماينده مردم كرمانشاه در مجلس شوراي اسلامي تصريح كرد: موضوع ديگري كه در بيانيه لوزان آمده اشاره‌اي به پروتكل الحاقي است كه نياز به مصوبه مجلس شوراي اسلامي دارد.
مصري با بيان اينكه برابر قانون اساسي اگر هم قرار بر پذيرش باشد بايد مجلس تعهد ايران را در مورد پروتكل الحاقي بپذيرد، گفت: مگر برابر قانون اساسي رهبر معظم انقلاب اين تصميم را بگيرد.
توافق لوزان در تاريخ روابط بين‌الملل بي‌سابقه است
اما در طرف مقابل يكي از خوشبينان به توافق هسته‌اي، حسين مرعشي عضو حزب كارگزاران سازندگي است كه در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به بيانيه مشترك لوزان آن را يك اقدام مبارك براي كشور، نظام و انقلاب اسلامي دانست و اظهار داشت: ان‌شاءالله همه نيروهاي سياسي از جناح‌هاي مختلف كمك كنند تا دولت اين مسير را با خردمندي كه از آن سراغ داريم پيش ببرد و منافع نظام را تأمين كند. مرعشي با اشاره به نقاط قوت توافق لوزان ادامه داد: براي اولين بار در تاريخ روابط بين‌الملل يك نظامي كه مورد هجمه قدرت‌هاي سلطه‌گر و زورگوي دنيا قرار داشت، توانسته‌است با حفظ سطح خوبي از فناوري هسته‌اي و حفظ همه تاسيسات، بار سنگين تحريم‌ها را از روي دوش ملت بردارد.
اين عضو حزب كارگزاران تصريح كرد: ما بايد اين مسئله را با عراق كه تأسيسات هسته‌اي‌اش توسط اسرائيل بمباران شد، با كره شمالي كه سال‌ها در تحريم سنگين قرار دارد و نمي‌تواند تحريم‌ها را كاهش دهد و همچنين ليبي كه مجبور شد تمام تأسيسات خود را بار كشتي كند و به اروپا بفرستد مقايسه كنيم و بدانيم ما براي اولين بار شاهد چنين موفقيتي در زمينه هسته‌اي هستيم.
وي با تأكيد براينكه اين افتخار منحصر به دولت نيست و مربوط به نظام، رهبري و ديپلمات‌هاي كشور است كه با قدرت‌هاي بزرگ گفت‌وگو و تعامل كردند گفت: آنها توانستند در اين تعامل سطح خوبي از فناوري هسته‌اي را حفظ كرده و در عين حال تحريم‌ها را نيز لغو كنند كه از اين رو افتخار جمهوري اسلامي را به رهبري تبريك مي‌گوييم.
مرعشي در خصوص قرائت‌هاي متفاوت ايران و امريكا از لغو تحريم‌ها كه به گفته مسئولان امريكايي گام به گام خواهد بود اظهار داشت: شخص آقاي روحاني بر لغو كامل تحريم‌ها خصوصاً لغو تحريم سازمان ملل كه نياز به قطعنامه جديد داشت تأكيد كرد و اين منجر به لغو تحريم‌ها خواهد شد.
اين فعال سياسي اصلاح‌طلب اظهارات اوباما و جان‌كري مبني بر لغو مرحله به مرحله تحريم‌ها را داراي مصرف داخلي براي امريكا و افكار عمومي خودشان دانست و يادآور شد: برفرض اگر لغو تحريم‌ها گام به گام هم باشد براي كشور اقدام كوچكي نيست. وي در پايان خاطرنشان كرد: اينكه بتوانيم با حفظ تأسيسات و ادامه تحقيقات هسته‌اي، با دنيا نيز همكاري هسته‌اي كنيم حتي اگر تحريم‌ها هم ديرتر لغو شود تفاوتي ندارد چراكه مسير، مسير درستي است و دنيا ايران داراي فناوري هسته‌اي را به رسميت شناخته و مورد توجه قرار داده است.
چارچوب‌هاي اصلي در بيانيه لوزان رعايت و منافع ملي حفظ شد
همچنين محمدحسين مقيمي معاون سياسي وزير كشور در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه دولت خبرگزاري فارس‌با اشاره به بيانيه مشترك ايران با كشورهاي 1+5 اظهار داشت: همانطور كه رئيس‌جمهور مطرح كردند ما در مذاكرات هسته‌اي بايد چهار گام را برداريم كه دو گام آن تاكنون با موفقيت طي شد كه گام دوم بسيار مهم و تعيين‌كننده بود. وي در ادامه افزود: تيم مذاكره‌كننده از زماني كه به مذاكرات هسته‌اي ورود پيدا كرد، چارچوب‌هاي مورد نظر مقام معظم رهبري و چارچوب‌هايي كه حافظ امنيت ملي و منافع ملي و دستاوردهاي هسته‌اي بود را رعايت كرد.
معاون سياسي وزير كشور با بيان اينكه چارچوب‌هاي اصلي در بيانيه لوزان رعايت شده‌اند، تصريح كرد: مردم همواره پشتيباني خوبي از تيم مذاكره‌كننده داشتند و از آنها دفاع كردند. در همين ميان نيز حمايت‌ها و رهنمودهاي مقام معظم رهبري همواره براي تيم مذاكره‌كننده راهگشا بود.
مقيمي با بيان اينكه احاطه كامل به مسائل حقوقي و فني يكي از نقاط مثبت تيم مذاكره‌كننده بود ادامه داد: امروز دنيا اذعان دارد كه ايران به خوبي توانست از منافع ملي خودش دفاع كند و مردم ايران هم در اين مورد هم نظر هستند. وي با تأكيد بر اينكه ملت ايران نشان داده است كه با تهديد و تحريم تسليم نمي‌شود، گفت:امروز طرف مذاكره‌كننده و دنيا پذيرفته‌اند داشتن فناوري هسته‌اي در چارچوب قوانين بين‌المللي حق طبيعي ماست.
معاون سياسي وزير كشور با اشاره به سخنان رئيس‌جمهور تأكيد كرد: غني‌سازي و فناوري هسته‌اي صرفاً‌در مسير توسعه و پيشرفت كشور به كار گرفته خواهد شد و اين اقدام عليه هيچ كشوري در منطقه و جهان نخواهد بود. مقيمي با بيان اينكه در اين بيانيه تعهدات ايران متوازن و مشروط به تعهدات طرف مقابل است تصريح كرد: در دنياي امروز تهديد و تحريم راه به جايي نمي‌برد و همه بايد به دنبال منافع مشترك، حفظ منافع ملي باشيم. وي با اشاره به فعاليت شبانه‌روزي تيم مذاكره‌كننده به رياست ظريف، گفت: وزير امور خارجه و همكارانشان از زمان ورود به مذاكره هيچ لحظه دست از تلاش برنداشتند و براي رسيدن به هدف از تمام توان خود بهره بردند. تا ما توانستيم به اين موفقيت‌ها دست پيدا كنيم كه جاي تشكر و قدرداني دارد.
