بازخوانی فصلی از دخالت‌های بیگانه در تاریخ معاصر ایران
با آغاز مشروطیت در ایران، زنگ خطر برای منافع روسیه و بریتانیای کبیر به‌صدا درآمد. هر دو کشور با این موضوع بسیار مخالف بودند، اما برای مهار آن سیاست‌های متفاوتی را در پیش گرفتند. این اقدامات حول یک محور اصلی می‌چرخید و آن تحدید خواسته‌های مشروطه‌خواهان بود که در واقع، تلاش برای کنترل و سازماندهی این حرکت به‌شمار می‌رفت. در این‌راستا، انگلستان که در ابتدای ماجرا چهره‌ای دوستانه نشان می‌داد، با انعقاد قرارداد ۱۹۰۷. م درکنار متحد خود روسیه تزاری، با دستورالعمل وزارت‌خارجه‌شان به‌سمت مواضع خنثی سوق می‌یافت!
مروری بر ترکیب سیاسی و کارنامه نمایندگان مجلس پنجم
اکثریت نمایندگان مجلس گزینشی بودند، لذا اعتقادی به اصول و مبانی قانون اساسی نداشتند و تنها اعتقاد به ارتقای سریع رضاخان تنها محور اتحاد آنان محسوب می‌شد. با این همه به دلیل نوسانات فضای سیاسی و طرح دائمی آن‌ها در مجلس جریانات و فراکسیون‌های سیاسی مجلس هم دچار تغییرات مستمر بودند و از درون آن‌ها گروه‌های جدیدی ظهور می‌کردند
نظری بر عوامل شتاب‌دهنده تغییرات فرهنگی- سیاسی در ایران در دوران مشروطیت
عامل مهمی که جریان‌های مشروطه را سرعت می‌بخشید، فعالیت جمعیت‌ها، گروه‌ها و مراکزی بود که به صورت پنهان و آشکار در جامعه ایران آن روز، تأثیرات بسزایی را بر جای می‌گذاشت. مراکزی همچون مجمع غیبی که فعالیت افراد آن چهره‌ای تند و رادیکال را به خود می‌گرفت و متأثر از حرکت‌های سوسیالیستی بود.
مروری بر آغازین علایم تغییر ساختار سیاسی در ساحت تاریخ معاصر ایران
یکی از مهم‌ترین حوادثی که چون تیری بر پیکره نظم کهن فرود آمد، نهضت معروف تنباکو بود. ناصرالدین شاه در سومین گشت و گذار اروپایی خود در لندن با شرکت انگلیسی «تالبوت» در خصوص اعطای امتیاز انحصاری خرید و فروش تنباکوی ایران در بازار داخلی و بین‌المللی به توافق می‌رسد.
برگی دیگر از زمینه‌های شکل‌گیری انقلاب مشروطیت ایران
روز‌هایی که بر ما گذشت، تداعی‌گر سالروز صدور فرمان مشروطیت از سوی مظفرالدین شاه قاجار بود. مقالی که در پی می‌آید به همین مناسبت به شما تقدیم می‌شود. امید آنکه تاریخ‌پژوهان و علاقه‌مندان را مفید و مقبول آید.
یادداشت «موسی نجفی» در سالروز صدور فرمان مشروطیت
هرچند انقلاب اسلامی با نهضت مشروطه شباهت‌های بسیاری دارد، روند مشروطه و تحولات آن و حتی نیرو‌های اجتماعی و سیاسی درون مشروطه با انقلاب اسلامی تفاوت‌های بسیاری دارند.
نظری و گذری بر زمینه‌های شکل‌گیری انقلاب مشروطه ایران
بازخوانی زمینه‌های وقوع یک رویداد، به واقع مرور عوامل زوال آن نیز هست. هم از این روی است که باید تاریخ را با نظر به غایات و نتایج آن خواند. مقالی که پیش روی شماست، درصدد چنین خوانشی است. به عبارت دیگر نشان دادن هویت برخی متظاهرین به مشروطه‌خواهی، عیان می‌کند که چرا این انقلاب بزرگ به نتیجه مطلوب نرسید
یادداشت «محمدرضا کائینی» به‌مناسبت سالروز امضای مشروطیت
آیت الله شیخ عبدالله مازندرانی از مراجع ثلاث نجف بود که فتوا به ضرورت مشروطیت داد. اعلان‌ها و پاسخ‌هایی نیز که درآن دوره از نجف می‌رسید، معمولا به امضای او و دو تن از همگنانش یعنی آیات: میرزا حسین خلیلی تهرانی و ملامحمد کاظم خراسانی بود.
یافتن و شنیدن از شیخ را هماره در زمره علایقم داشته ام و از همین سربند، مجالی تا با برخی از از اعضای خاندان او نیز مانوس شوم. در محله دوران کودکی و جوانی نگارنده، عالمی پر آوازه ساکن بود به نام آیت الله علامه حاج شیخ یحیی نوری.
«آیت‌الله سیدعبدالله بهبهانی و فراز و فرود‌های تعامل با مشروطیت» در گفت‌وشنود با دکتر موسی فقیه‌حقانی
واقعیت امر این است که مرحوم آیت‌الله بهبهانی با انگیزه شخصی وارد نهضت مشروطه شد و سپس از مرحوم آیت‌الله سیدمحمد طباطبایی خواست در این جریان با او همراهی کند
۲