سرویس حقوق جوان آنلاین: موضوع مهریه یکی از رویههای نادرست است که تمام شئون زندگی فردی و اجتماعی افراد را تحت تأثیر قرار میدهد. از افزایش دعاوی خانوادگی در پی افزایش قیمت سکه گرفته تا جنایاتی که به دلیل ناتوانی زوج در پرداخت آن رخ میدهد. از همین رو حل معضل مهریه به عنوان یک دغدغه جدی توسط آیتالله مکارم شیرازی مطرح گردید و منتهی به صدور بخشنامهای از سوی رئیس دستگاه قضا شد.
حقیقتاً آنچه امروزه تحت عنوان مهریه مطرح میشود غیر از مهریهای است که شارع مقدس تحت عنوان هدیه یا صداق به جهت ایجاد مهر و محبت بین زوجین و نشان دادن عزم راستین خواستگار به نکاح وضع کرده و به ابزاری برای فشار بر مردان در مواقع ضروری تبدیل شده است. مسیر پیش روی حجتالاسلام رئیسی در جهت اصلاح این کجرویها، مسیر ناهمواری است؛ چراکه از یک سو، استمرار این روش غلط موجب ایجاد نوعی عرف نادرست در بین خانوادهها شده که اصلاح آن نیازمند وضع قوانین امری است و از سوی دیگر فعالان بهاصطلاح حامی حقوق زنان (فمینیستها) برخلاف مشی همیشگی خود که غرب را در تمام امور قبله آمال خود میدانند، مدافع سرسخت مهریه، این حکمِ مترقی اسلامی هستند؛ البته مهریهای که از رسالت اصلی خود خارج شده و اکنون به معضلی اجتماعی تبدیل شده است.
در این راستا با توجه به تجربه موفق قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ که با تعیین مهریه ۱۱۰ سکه، موجب تعدیل مهریههای عجیب و غریب سالهای قبل از آن (سکه به میزان سال تولد یا وزن زوجه) شد، پیشنهاد میکنیم، قانونگذار با تعیین میزان وجه ریالی معقول و منطقی به جای سکه، حداکثر مبلغ مهریه قانونی را مشخص کرده و مردانی را که خواهان تعیین مبلغ بیشتری به عنوان مهریه هستند موظف به ارائه مدارکی مبنی بر استطاعت مالی کند تا افراد به دلیل معذوریتهای اخلاقی حاکم بر جلسه خواستگاری بالاجبار در باتلاق مهریههای سنگینی که خارج از توان و حتی اراده واقعی آنهاست، نیفتند. همچنین ازآنجاکه عمده متقاضیان واقعی سکه را مهریهپردازان تشکیل میدهند، ممنوعیت تعیین سکه به عنوان مهریه باعث از بین رفتن حباب قیمتی سکه نیز خواهد شد.
اما جهت حل مشکل آن دسته از افرادی که پیش از این، پرداخت سکه را به عنوان مهریه زوجه تعیین کردهاند، استفاده از تجربه تعیین قیمت سالانه دیه به جای دادن مصادیق فقهی آن همچون شتر و گاو و گوسفند و طلا و سایر موارد، میتواند راهگشا باشد؛ به این شکل که به جای پرداخت عین سکه، معادل قیمتی روز عقد یا قیمتی که سالانه توسط دستگاه قضایی تحت عنوان قیمت سکه مهریه ابتدای هر سال تعیین میشود ملاک عمل قرار گیرد تا علاوه بر جلوگیری از اقدامات هیجانی برخی از بانوان در مطالبه مهریه به تبع افزایش قیمت سکه، از سوداگری دلالان در این حوزه نیز جلوگیری شود.
* حقوقدان و مدرس دانشگاه