سرویس جلمعه جوان آنلاین: از آن هنگام که جان بالبی، روانشناس و روانپزشک شهیر انگلیسی، در حدود نیم سده پیش، از اثرات حیرت انگیز "احساس دلبستگی" (attachment feeling) سخن به میان آورد تاکنون پژوهشهای پرشماری پیرامون نقش "بغل کردن " و نوازش کودکان در شکل گیری دلبستگی در آنان و دیگر آثار سودمند این رفتار عاطفی والدین صورت گرفته است.
یافتهها آشکار ساختهاند که بغل کردن و نوازش صمیمانه و عمیق کودکان، بویژه در دوران نخست کودکی (از تولد تا ۶ سالگی)، نه تنها شرط ضروری شکل گیری "احساس دلبستگی ایمن"در تمامی کودکان است بلکه عامل بی بدیلی است که به "رشد عاطفی"، تحول ذهنی و شکل گیری طبیعی و بهنجار پایههای اولیه شخصیت آنان یاری میرساند.
در سیره و روش و منش نبی مکرم اسلام نیز هماره بر نوازش، توجه و بوسیدن کودکان تاکید گردیده است و جلوههای محبت و مهرورزی ایشان نسبت به کودکان زبانزد بوده است.
افزون بر آن، در سالیان اخیر، عصب شناسان شواهدی به دست داد ه.اند که نشان میدهد نوازش عمیقِ کودک توسط والدین، رشد عصبی و هورمونی کودک را تسریع میبخشد و به رشد بیولوژیک او یاری میرساند.
از آن گذشته، پژوهشهای اخیر حکایت از آن دارند که نوازش خالصانه و بغل کردن صمیمانه کودکان آنان را در برابر انواع آسیبهای اجتماعی و روانی در سالهای بعد، "واکسینه" میسازد و از همین روی آن دسته از کودکانی که به کرات از سوی والدین خویش مورد نوازش قرار گرفتهاند، در نوجوانی و جوانی بسیار کمتر از آنهایی که از سوی والدین خود مورد بی توجهی و"غفلت" (neglect) قرار گرفتهاند، در دام انواع آسیبهای روانی و اجتماعی (از اعتیاد و سو استفاده از مواد گرفته تا بیماری اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی) گرفتار میشوند.
افزون بر آن، انبوه پژوهشهای طولی و تجارب بالینی نشان از آن دارد که بین تجربه نوازش عاطفی در دوران کودکی و صمیمیت و رضایت زناشویی در بزرگسالی رابطه معنا داری وجود دارد.
به دیگر سخن، آن دسته از زن و شوهرهایی که در کودکی از سوی والدین خویش به صورت مستمر نوازش شدهاند در بزرگسالی "عشقِ عمیق تری " را تجربه میکنند. چه، آنگونه که استرنبرگ (نظریه پرداز عشق) نشان داده است "عشقِ کاملِ بزرگسالی ریشه در دلبستگی حاصل از نوازش ِ. خردسالی دارد".
در تبیین اثرات شگفت بغل کردن و نوازش کودکان، میتوان چند نکته را برجسته ساخت. نخست آنکه نوازش کردن "نیاز به پذیرش" را در کودکان برآورده میسازد و باافزایش هورمون اکسی توسین، حس تعلق و تعهد رابالا میبرد
دوم آنکه بغل کردن، همانگونه که در سطور بالا گفته شد با تولید هورمونهایی درمغز همچون اندروفین، سروتونین و دوپامین به نضجِ عواطف و نظام شناختی کودک و شکل گیری طبیعی سیستمهای عصبی و هورمونی یاری میرساند و باایجاد شور ونشاط و کاهش استرس و همچنین تقلیل درد و رفع خلاهای روانی وعاطفی، اعتمادبنفس فرد را بالا میبرد.
رشد بهنجار زیستی و عاطفی و ذهنی نیز به نوبه خود "تاب آوری" فرد (Resilience) را در گستره زندگی بهبود میبخشد و او را در برابر آسیبها مصون میسازد و نهایتا نوازش شدن در کودکی این احساس را در فرد ایجاد میکند که "دنیا در مجموع جای امن و خوبی است و لاجرم باید با سالم زیستن، زندگی را در آغوش کشید".
پس کودکانِ خود (مخصوصا دختر بچهها) را درآغوش بکشید و صمیمانه ببوسید تا از آسیبهای نگران کننده اجتماعی درآینده مصون شوند
* سخنگو ومعاون ستادمبارزه باموادمخدرریاست جمهوری