سرویس ایران جوان آنلاین: شرایط خوب و مناسب سه استان گلستان، گیلان و مازندران برای تولیدات کشاورزی و شیلات موجب شده تا این استانها از مهمترین تولیدکنندگان مواد غذایی در کشور به شمار روند. از آنجا که برای رونق این تولیدات نیاز به آب فراوان است، لذا با توجه به فراوانی بارشها در این استان برای جلوگیری از هدررفت این آبها و آلوده نشدن آنها نیاز است که ایجاد آببندانها به شدت مورد توجه قرار گیرد. در این میان استان گیلان و شهرهای آن از جمله سیاهکل جزو مناطقی به شمار میروند که این موضوع در آن به شدت مورد توجه قرار گرفته است. این مهم سبب شد تا مطالعه و ساخت ۲۷ آببندان در شهرستان سیاهکل گیلان در دستور کار جهاد کشاورزی این استان قرار بگیرد؛ موضوعی که به گفته فرماندار سیاهکل، استفاده از این مواهب باعث خواهد شد بخش گردشگری، کشاورزی و حوزه شیلات و آبزیپروری رونق گیرد و اشتغال پایدار در روستاها ایجاد شود.
آببندان؛ استخر یا تالاب دستساز خاکی و بسیار بزرگ است که از گود کردن و خاکبرداری یک محدوده و ریختن و کوبیدن و ایجاد دیواره خاکی دور این محدوده به وجود میآید تا روانابها در آن برای بهرهبرداری کشاورزی ذخیره شود. بر اساس آمار رسمی، مساحت کل آببندانهای استانهای گلستان، مازندران و گیلان حدود ۳۳ هزار هکتار است که آب آبیاری حدود ۱۵۰ هزار هکتار اراضی شالیزاری را تأمین میکند. از آنجا که این سدهای کوچک نقش مهمی در رونق بخش گردشگری، کشاورزی و حوزه شیلات و آبزیپروری و اشتغال پایدار در روستاها دارند لذا این مهم همواره به طور جدی مورد توجه قرار میگیرد.
ایجاد آببندان اولویت جهاد کشاورزی گیلان
از آنجا که برای رونق کشاورزی و آبزیپروری به شدت به منابع آبی مناسب ودرخور توجه نیاز است لذا این مهم همواره در استانهای شمالی خصوصاً گیلان که منابع آبی آن در معرض خطر آلودگی و از بین رفتن است به شدت مورد توجه قرار گرفته است. در میان سه استان شمالی کشور، توجه به ایجاد آببندانها در گیلان به شدت مورد توجه است به طوری که حالا این مهم در شهرهای این استان نیز مورد توجه قرار گرفته است که از آن جمله میتوان به شهرستان سیاهکل اشاره کرد. فرماندار سیاهکل با بیان اینکه تا کنون ۲۷ آببندان مورد مطالعه مشاوران جهاد کشاورزی قرار گرفته است، در خصوص اهمیت این موضوع میگوید: «استفاده از این مواهب باعث خواهد شد بخش گردشگری، بخش کشاورزی و حوزه شیلات و آبزیپروری رونق گیرد و موجب اشتغال پایدار در روستاها شود.» محمود صوفی با اشاره به استفاده صحیح و اصولی از آببندانها بر اساس شیوهنامه ابلاغی میافزاید: «استفاده از این مواهب باعث خواهد شد بخش گردشگری، بخش کشاورزی، حوزه شیلات و آبزیپروری رونق گیرد و موجب اشتغال پایدار در روستاها شود.»
اهمیت این موضوع سبب شده تا اداره آب منطقهای شهرستان مکلف شود ظرف یک هفته آینده بر اساس مصوبات کارگروه و شیوهنامه ابلاغی نسبت به تعیین سازوکار لازم اقدام کنند و کارگروه ساماندهی آببندانها با استفاده از خدمات مشاورهای دستگاههای متولی در ساماندهی استخر پاشوران نیز اقدام مناسب را انجام دهد، چراکه با توجه به پتانسیل این استخر و ظرفیت لازم آن در بخش گردشگری، کشاورزی و آبزیپروری به ایجاد اشتغال نیز کمک خواهد کرد. از آنجا که تا کنون ۲۷ آببندان مورد مطالعه مشاوران جهاد کشاورزی قرار گرفته است، لذا از این تعداد، نقشهبرداری ۱۶ آببندان پایان یافته و برای تأیید به استان گیلان فرستاده شده است که در صورت تأیید قرار است پس از فصل کشاورزی عملیات عمرانی این ۱۶ آببندان آغاز شود که طبق برنامهریزیهای انجام گرفته باید تمامی دستگاههای متولی هرگونه اقدام در خصوص آببندانهای بخش کشاورزی را با هماهنگی جهاد کشاورزی انجام دهند.
آببندانها رونقبخش کشاورزی استانهای شمالی
فراوانی بارشها در استانهای شمالی از جمله مهمترین دلایلی بود که موجب شد ایجاد آببندانها و لایروبی آنها کمتر مورد توجه قرار گیرد و حتی به فراموشی سپرده شود.
در حالی که تا اواخر دهه ۴۰ و ۵۰ این سازهها تنها تأمینکننده آب کشاورزی در شمال کشور بود، رواج سدسازی در کشور به همراه استفاده بیحد و اندازه از سفرههای زیرزمینی و دلخوشی به شیوههای نوین آبیاری در چند دهه گذشته سبب شد تا تعداد زیادی از آببندانهای این استانها رها و خشک شوند. با این حال وقوع خشکسالیهای اخیر در کنار شدت یافتن آلودگی منابع آبی موجب شده تا دوبار ایجاد این سدهای کوچک مورد توجه بهرهبرداران و مسئولان جهاد کشاورزی وآب منطقهای استانهای شمالی از جمله، گلستان، گیلان و مازندران قرار بگیرد. در این میان مازندران نیز از جمله استانهای شمالی است که ایجاد و توسعه آببندانها در آن از اهمیت ویژهای برخوردار است.
هم اکنون در این استان ۸۰۰ قطعه آببندان با ۱۷ هزار هکتار وسعت وجود دارد که با لایروبی، بازسازی و تقویت آنها میتوان تا به ثمر رسیدن سدهای در دست احداث، کمبود منابع آبی زمینهای زراعی و باغی استان را جبران کرد. به گفته کارشناسان، با احیای آببندانهای شمال کشور میتوان یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب به حجم آببندانها در سه استان گلستان، گیلان و مازندران اضافه کرد که ۶۵ درصد آن سهم مازندران است. این درحالی است که اهمیت این موضوع موجب شده تا دولت در سالهای اخیر برای رونق کشاورزی و توسعه آبزیپروری در این استانها توسعه، ایجاد و لایروبی آببندانها را مورد توجه ویژه قرار دهد.