سرویس ایران جوان آنلاین: زمان زیادی از آن روزها نمیگذرد؛ روزگاری که به دیوار هر خانهای در آذربایجانشرقی دار قالی تکیه داده شده بود. مردم این استان در کنار فعالیتهای کشاورزی، همواره فرشهایی با طرحهای اصیل میبافتند؛ فرشهایی که اغلب به خارج از کشور صادر میشد و بخشی از هزینه روستاییان را تأمین میکرد. اما حالا کمتر جوانی این مسیر را ادامه میدهد. چراکه در کنار افزایش قیمت مواد اولیه و به صرفه نبودن این فعالیت، شانس کمی هم برای بیمه شدن دارند. گفته میشود در حال حاضر از ۲۰۰ هزار قالیباف آذربایجان شرقی تنها ۵۰ هزار نفر از خدمات بیمه برخوردار هستند و این خود سندی بر کم توجهی مسئولان به این صنعت درآمدزا است.
به دیوار هر خانه روستایی دار قالی تکیه داده شده بود و روستاییان در کنار فعالیتهای کشاورزی همواره فرشهایی نفیس میبافتند که چشم هر بینندهای را به خود خیره میکرد. فرشهایی که مقصد اصلی آنها کشورهای خارجی بودند و این هنر ایرانی را به تمام دنیا معرفی میکردند. روزگاری صنعت اصیل قالیبافی در ایران به عنوان دومین صنعت درآمدزا بعد از نفت شناخته میشد. با اینکه از آن زمان، مدت زیادی نمیگذرد، اما در اثر بیبرنامگی متولیان این حوزه، دارهای قالی کمکم از گوشه خانههای روستایی جمع شدند و به انباریها انتقال داده شدند. حالا کمتر جوانی رغبت به ادامه این مسیر دارد، حتی اگر بیکار باشد و هزار و یک جور مشکل داشته باشد، باز هم دست به گره زدن تار و پود فرش نمیزنند. چراکه امروزه در کنار افزایش قیمت مواد اولیه، عدم برنامهریزی برای صادرات و عدم آموزش کافی در این زمینه، این صنعت مهمترین مزیت خود یعنی بیمه شدن قالیبافان را هم از دست داده است و تعداد کمی میتوانند از این امتیاز برخوردار شوند. از همین رو چراغ صنعت قالیبافی استان روز به روز کم سوتر میشود. در این خصوص رئیس اتحادیه تولید کنندگان فرش دستباف آذربایجان شرقی میگوید: «متأسفانه تنها ۵۰ هزار نفر بیمه قالیبافی دریافت میکنند.»
اسماعیل چمنی همچنین با اشاره به مشکل دیگر فرش بافان یعنی بحث گرانی مواد اولیه میافزاید: «قرار بود مواد اولیه فرش را با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی وارد کنیم، اما این مهم به تأخیر افتاد و اکنون قالیبافان مواد اولیه را با چهار برابر افزایش قیمت تأمین میکنند. یعنی قالیبافی که در گذشته برای تأمین مواد اولیه باید ۱۰ میلیون تومان پرداخت میکرد، الان باید ۴۰ میلیون تومان بپردازد. از این رو خیلی زود این موضوع باعث میشود بیکاری به وجود آید و مشکلات بزهکاری، اجتماعی در جامعه زیاد شود.» وی با بیان اینکه فرش دستباف ایرانی در سطح جهانی شهرت دارد ادامه میدهد: «باید به نحوی برنامهریزی کنیم که تولید کنندگان فرش در شهر خودمان فعالیت کنند. در غیر این صورت تولیدکنندگان یا دست از کار میکشند یا به شهرهای دیگر کوچ میکنند.» در حال حاضر گفته میشود که ۴۰ درصد از سهم تولید و صادرات فرش ایران به شهر تبریز اختصاص دارد و معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت استان آذربایجان شرقی در این خصوص میگوید: «هم اکنون ۵۰۰ هزار نفر در هنر صنعت فرش آذربایجان شرقی اشتغال دارند که ۲۰۰ هزار نفر از آنها به صورت مستقیم در حرفه بافندگی فرش و بقیه در امور فروش و رنگرزی و تأمین مواد اولیه مشغولند.» غلامعلی راستی اضافه میکند: «سالانه بیش از یک میلیون متر مربع فرش در استان تولید میشود که ۳۰ درصد آن صادراتی است.» بنابر این با توجه به این حجم از تولید و نقش این استان در صنعت فرش ضروری است هرچه سریعتر مشکلات تأمین مواد اولیه و بیمه قالیبافان برطرف شود. موضوعی که به طور حتم برطرف شدنی است و همت متولیان را میطلبد.