سرویس ایران جوان آنلاین: عجـب بازی بیسرانجامی شده این دریاچه ارومیه. یک روز از کم آبی و خشک شدن و تاثیرات منفی ریزگردهایش بر نیمی از استانهای ایران میگویند و روز بعد از ورود آب رودخانهها و دریای خزر و بارشهایی که آن را از بحران خارج کردهاند. اما هر چه هست، اعتبارات زیادی برای زنده نگهداشتن دریاچه اختصاص یافته و هنوز نتیجه درستی حاصل نشده. حالا نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی هم معتقد است در برنامه کنونی ستاد احیا، جنوب دریاچه ارومیه بیآب میماند و حتی اگر ۱۴ میلیارد مترمکعب آب وارد آن شود بازهم دریاچه سابق را باز نمیگرداند.
براساس مطالعات پایه منابع آب کارگروه احیای دریاچه ارومیه، سطح تراز دریاچه ارومیه تا اوایل دیماه سالجاری نسبت به زمان مشابه در سال گذشته ۰/۱۴ متر افزایش را نشان میدهد، بر همین اساس حجم آب موجود در دریاچه نیز با افزایش ۰/۲۷ میلیارد مترمکعبی روبهرو بوده است. سال ۹۳ سالی بود که عملیات اجرایی طرح ملی نجات دریاچه ارومیه آغاز شد. در آن زمان معاون محیطزیست انسانی سازمان حفاظت محیطزیست گفته بود که برای احیای دریاچه ارومیه از ظرفیت انجمنها استفاده کردیم، چراکه انجمن به معنای استفاده از کل کشور است که این اقدام برای اولین بار در ستاد احیای دریاچه ارومیه صورت گرفت.
مسعود تجریشی ادامه داد: «مطالعات لازم برای احیای دریاچه ارومیه به انجمن هیدرولیک واگذار شد و این انجمن باید پاسخگوی انتظارات باشد. تهیه سند و مدل، کار راحتی نیست، اما از این توان و تجربهها میتوانیم به عنوان الگو و مدل برای کشور بهره ببریم.».
اما حالا و با گذشت چهار سال از آن روزها و با اینکه گزارشها حکایت از افزایش حجم آب دریاچه دارند، نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی میگوید: «در برنامه کنونی ستاد احیا، جنوب دریاچه ارومیه بیآب میماند و حتی اگر ۱۴ میلیارد مترمکعب آب وارد آن شود بازهم دریاچه به حالت قبل باز نمیگردد.» سید هادی بهادری معتقد است: «باید شوری آب دریاچه ارومیه ۲۵۰ گرم در لیتر باشد تا آرتمیا بتواند مجدداً در این دریاچه زندگی کند و برای اینکه شوری آب دریاچه ارومیه به ۲۵۰ گرم در لیتر برسد باید حجم آب دریاچه ارومیه به ۱۴ میلیارد مترمکعب افزایش یابد ولی این در حالی است که در حال حاضر ۲ میلیارد مترمکعب آب در این دریاچه وجود دارد.»
ترازی برای سرگرم کردن مردم
هنوز کارشناسان نمیدانند که با برنامههای موجود آیا دریاچه حداقل در وسعت کمتری میتواند احیا شود یا نه. البته نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نیز در این باره میگوید: «حتی اگر ۱۴ میلیارد مترمکعب آب به داخل دریاچه ارومیه وارد شود باز هم نقاطی از دریاچه ارومیه از جمله نقاط جنوبی دریاچه ارومیه بدون آب باقی میماند و آب به آن نقاط نمیرسد.» بهادری که رئیس سابق دفتر استانی ستاد احیا دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی نیز بوده، روند احیا دریاچه ارومیه در شش سال اخیر را کم و بیش ثابت میداند و این وضعیت را به ادامه بحران تشبیه میکند و ادامه میدهد: «اگر ۱۴ میلیارد مترمکعب آب به داخل دریاچه ارومیه وارد شود میتوان گفت که این دریاچه احیا شده است و دریاچه ارومیه قابل احیا است و پروژه تونل انتقال آب رودخانه زاب به این دریاچه دارای پیشرفت ۷۰ درصدی است که یکی از مهمترین پروژههای احیای دریاچه ارومیه به حساب میآید و انتظار میرود در اواخر سال آینده به افتتاح و بهرهبرداری برسد.» وی که رئیس فراکسیون احیای دریاچهها و تالابهای ایران در مجلس شورای اسلامی است چندی پیش هم با ترسیم و انتشار نموداری نشان داده بود در شش سال گذشته حال و روز دریاچه ارومیه از تراز ۱۲۷۱ در سال ۹۱ به رقم تراز ۲/۱۲۷۰ در سال ۹۷ رسیده است که تغییر چشمگیری در احیای آن اتفاق نیفتاده است. به هرحال، بالا و پایین رفتن تراز آب دریاچه ارومیه را کسی نمیبیند و مردم به حرفهای مسئولان اعتماد و بسنده میکنند و منتظرند تا روزی از راه برسد که یکبار دیگر دریاچه را به مانند سالهای قبل زنده و پرشور ببینند. فراموش نکنیم که دریاچه ارومیه از اواسط دهه ۷۰ شروع به خشک شدن کرده و هرسال با کم شدن ۴۰ سانتیمتر از عمق آن این معضل زیستمحیطی به بحرانیترین وضعیت خود یعنی از بین رفتن نزدیک به ۹۵ درصد از وسعتش، به نابودی کامل نزدیک میشود. اگر طی این دو دهه اقداماتی صورت گرفت و سمینارها و همایشهای متعددی توسط دولتهای روی کار آمده برگزار شد، اما همه آنها در حد شعار بوده و خیلی از حرفها بر روی کاغذ باقی ماند و الان هم رسماً اعلام شده که با این تدابیر اندیشیده شده باز هم بخشی از دریاچه خشک میماند. شاید در کنار تمام برنامههایی که برای احیای دریاچه ارومیه ارائه میشود، بازخواست کردن مسئولان امر و کسانی که بودجههای کلانی را دریافت کرده و در نهایت با طرحی شکست خورده میز و صندلی خود را ترک میکنند هم برای باز کردن راه جهت ورود افراد کارآمد و پاسخگو بد نباشد.