سرویس ایران جوان آنلاین: صنعت گردشگری دارای آثار اقتصادی و اجتماعی قابل ملاحظهای است. ایجاد اشتغال و دستیابی به درآمد ارزی پایدار و مناسب و همچنین شناخت متقابل فرهنگی از آثار اجتماعی و اقتصادی این صنعت به حساب میآید. با این حال تمام این مزایا مغفول باقی میمانند مگر اینکه تبلیغات گستردهای در خصوص ظرفیتهای هر منطقه گردشگری انجام شود. در این راستا میتوان به استان مرکزی اشاره کرد که به رغم برخورداری از ظرفیتهای فراوان از ورود قابل ملاحظه گردشگران محروم است و این موضوع نیازمند توجه ویژه متولیان است.
ایجاد اشتغال، کسب درآمد ارزی برای کشور میزبان و بهبود تراز پرداختها، افزایش درآمدهای مالیاتی از محل فعالیتهای اقتصادی مرتبط با گردشگری، ایجاد تعادل منطقهای، تعدیل ثروت، دگرگون ساختن فعالیتهای اقتصادی و سوق دادن درآمد از مناطق شهری به روستاها و بالاخره جلوگیری از برون کوچی روستاییان از اثرات اقتصادی گردشگری محسوب میشود، از طرفی در تنوع و غنا بخشیدن به اقتصاد محلی نیز بسیار حائز اهمیت است، چراکه برای تولیدات محلی اعم از صنایع دستی یا محصولات کشاورزی جهت ارتزاق گردشگران بازارهای جدیدی ایجاد میکند. همچنین در بهبود کیفیت فرآوردهای کشاورزی و صنایع دستی نیز مؤثر است. در اکثر ارزیابیهای به عمل آمده از توسعه گردشگری در جهان سوم تأثیرات اقتصادی مهمتر از ملاحظات دیگر است.
گردشگری شروعی برای فعالیتهای اقتصادی
در کشورهای صنعتی توسعه صنعت گردشگری موجب تنوع درآمدها و کاهش ناهماهنگی در اقتصاد میشود و در کشورهای در حال توسعه، فرصتی برای صادرات ایجاد میکند که نرخ رشد آن از اشکال سنتی صادرات بیشتر است بنابراین گردشگری منبعی قابل اتکا در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است که میتواند تأثیر فزایندهای روی افزایش درآمد چه در سطح ملی و نیز افزایش فرصتهای شغلی، افزایش دستمزدها و تحول و گسترش تولیدات و... داشته باشد. استان مرکزی از نظر وجود روستاهای تاریخی و کهن با آداب و رسوم منحصر به فرد و جذاب، ظرفیتهای بسیاری دارد و تقریباً تمام شهرستانهای این استان از وجود روستاهای دارای جاذبه گردشگری برخوردار هستند. گردشگری روستایی و فراهم کردن زیرساخت آن، از شاخصههای صنعت گردشگری امروز است، اما در استان مرکزی با وجود مفاخر و مشاهیر برخاسته از روستا و تنوع فرهنگی روستاها، این مهم مورد غفلت قرار گرفته است.
تاریخ روستاهای استان مرکزی را که مینگریم هر برگش مزین به نام بزرگمردی است که نقش به سزایی در رشد و توسعه علمی و سیاسی و فرهنگی کشور داشته است. از روستای «هزاوه» که دوران کودکی امیرکبیر را بر دیوار کوچه باغهای قدیمی خود حک کرده تا روستای گرکان که دکتر قریب، پدر طب کودکان را به کشورمان تقدیم کرد.
تبلیغات حلقه مفقوده اقتصاد گردشگری
گذشته از جاذبههای اینچنینی، طبیعت بکر و زیبای برخی روستاهای استان مرکزی با آداب و رسوم خاص این روستاها نیز از دیگر ظرفیتهای گردشگری روستایی در استان مرکزی است. بیتوجهی به صنعت گردشگری و مغفول ماندن گردشگری روستایی طی سالهای اخیر باعث شده تا همواره سهم استان مرکزی در بخش جذب گردشگران، به رغم موقعیت جغرافیایی خاص و قرار گرفتن در مرکز کشور کمتر شود. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی در این باره میگوید: «استان مرکزی ظرفیتهای بسیاری در حوزه گردشگری در خود جای داده که متأسفانه به دلیل نبود تبلیغات مناسب و عدمبرندسازی این مناطق ناشناخته ماندهاند.» علیرضا ایزدی یکی از اصلیترین محورهای توسعه پایدار و همهجانبه را توسعه گردشگری میداند و میافزاید: «در دید کلان امروز، ایران متأثر از مسائل مختلف اقتصادی، سیاسی، بینالمللی همچون تحریمهاست و بیش از هر زمان دیگری نیاز به کار کارشناسی جهت توسعه پتانسیلها و تحقق توسعه پایدار دارد.» این کارشناس صنعت گردشگری، کشاورزی، صنعت و خدمات را مثلث توسعه میداند و با بیان اینکه خوشبختانه ایران در بحث کشاورزی به واسطه تولید برخی از محصولات برند جهانی محسوب میشود، میگوید: «استان مرکزی در ۱۰۰ سال اخیر به واسطه استقرار صنایع مختلف جزو اهداف صنعتی کشور قرار گرفته است، هرچند شاید در بحث محیط زیست مشکلاتی وجود داشته باشد، اما به هر حال در حوزه صنعتی انتفاعی برای استان مرکزی حاصل شده است.» مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی علت اصلی عدمموفقیت در توسعه گردشگری را عدم تبلیغات مناسب به عنوان عامل اصلی سرمایهگذاری عنوان میکند و ادامه میدهد: «استان همدان تنها به واسطه پتانسیلهای مرکز استان موفق به جذب گردشگر شده است در حالی که استان مرکزی در شهرستانهای مختلف خود ظرفیتهای ویژهای دارد، اما به دلیل نبود تبلیغات مناسب تا کنون برندسازی در خصوص استان صورت نگرفته است.»
ظرفیتهای ناشناخته گردشگری
در حال حاضر برخی از ظرفیتهای استان مورد استقبال گردشگران قرار نمیگیرد که مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی با اشاره به نراق به عنوان یک ظرفیت هویتساز و روستاهایی مانند وفس که به واسطه عدم معرفی مناسب برای گردشگران ناشناخته باقی مانده است، میگوید: «استان مرکزی به واسطه جغرافیا و موقعیت خاص خود میتواند در ایام تعطیل پذیرای سرریز استان تهران و قم باشد در حالی که تاکنون به عنوان یک حلقه واسط بین استانها بوده است، در حالی که میتوان با معرفی ظرفیتهای گردشگری استان مرکزی را از حالت استان گذری خارج کرد.» وی با بیان اینکه باید نگاه جدیدی برای معرفی استان مرکزی به عنوان مقصد جدید گردشگری در پیش گرفت، میافزاید: «هیچ بخش و صنعتی از حیث تولید ثروت، اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی، اشتغالزایی نمیتواند مانند حوزه گردشگری اثرگذار باشد، اما متأسفانه استان مرکزی به رغم توان و ظرفیت از نظر جذب و جلب گردشگر وضعیت مناسبی ندارد.»