سرویس اقتصادی جوان آنلاین: پاسکاری ذخیره‌سازی میوه شب عید میان وزارت صنعت و تعاون روستایی و در نهایت تصمیم دیر‌هنگام دولت برای خرید مرکبات از بخش خصوصی برای تنظیم بازار نوروز موجب به هم ریختن بازار و افزایش قیمت‌ها در شرایط فعلی شده و هزینه ذخیره‌سازی میوه را برای دولت افزایش داده است. اتحادیه محصولات کشاورزی توصیه می‌کند، دولت نباید درگیر خرید و فروش‌های غیرفصلی شود و بازار آرام میوه را به هم بریزد.
فعالان بازار میوه معتقدند که طرح ذخیره‌سازی میوه شب عید از سوی دولت اشتباه بوده و در سال‌های گذشته نیز با شکست مواجه شده است. از این‌رو امسال به بهانه فراوانی تولید مرکبات و کمبود نقدینگی، اتحادیه‌ها وزارت جهاد را متقاعد کردند که ذخیره‌سازی صورت نگیرد و در ماه‌های آبان و آذر که زمان خرید مرکبات شمال و سیب درختی بود، این اتفاق نیفتاد و بخش خصوصی با خرید میوه و انتقال آن به سردخانهها مسئول تنظیم بازار میوه شب عید شد. همزمان مسئولان وزارت جهاد اعلام کردند که وزارت صنعت متولی تأمین میوه شب عید شده است و وزارت صنعت نیز تعاون روستایی را مسئول خرید اعلام کرد تا اینکه روز چهارشنبه وزارت جهاد‌کشاورزی طی بخشنامه‌ای، خرید میوه شب عید را به تعاون روستایی سپرد.
اکنون این تصمیمات زمانی نهایی شده است که اولاً فصل ذخیره‌سازی تمام شده و دوماً پرتقالی روی درخت نمانده که خریداری شود و سازمان تعاون روستایی مجبور است میوه شب عید را از بخش خصوصی با قیمت بالاتر از سر درخت بخرد و روز‌های پایانی سال به قیمت دولتی توزیع کند.
اخیراً رئیس سازمان تعاون روستایی در جلسه تنظیم بازار میوه شب عید، از برنامه‌ریزی برای ذخیره‌سازی ٧٠هزار تن میوه برای تنظیم بازار شب عید ٩٨، خبر می‌دهد و اعلام می‌کند: ٣٠ هزار تن سیب درختی و ٤٠هزار تن پرتقال برای عید ٩٨ ذخیره‌سازی می‌شود؛ همچنین ٢٠ درصد پرتقال و ٢٠ درصد سیب درختی نیز میزان ذخایر احتیاطی است.
وعده اتحادیه بار‌فروشان برای تنظیم بازار شب عید
در این خصوص صابری، رئیس اتحادیه میوه‌فروشان تهران در گفتوگو با «جوان» می‌گوید: خرید میوه شب عید از سوی دولت سال‌هاست که با شکست مواجه شده و به دلیل غیر‌استاندارد بودن بعضی از انبار‌های دولت، بخشی از میوه فاسد شده و از بین می‌رفت. امسال به دلیل فراوانی تولید مرکبات، دولت راضی شد تا این طرح را متوقف کند.
وی می‌افزاید: قطعاً اصناف، اتحادیه‌ها و فعالان بازار میوه در استان‌ها به راحتی می‌توانند بازار شب عید را تنظیم کنند. البته محصول سیب به دلیل سرمازدگی ۲۹ فروردین کاهش یافته و ما نیز نامه‌نگاری کردیم که در صورت صلاحدید سیب وارد شود.
صابری تأکید می‌کند: هر ساله ذخیره‌سازی به منظور کاهش قیمت در روز‌های پایانی سال صورت می‌گرفت، اما نه‌تن‌ها قیمت ارزان نمی‌شد، بلکه در برخی استان‌ها بسیار افزایش می‌یافت، اما امسال تشکل‌ها وارد و مانع از جولان دلالان خواهند شد.
ورود دولت، جز هزینه‌بری و ایجاد تشنج در بازار حاصلی ندارد
یکی از مسئولان وزارت جهاد‌کشاورزی نیز در این خصوص می‌گوید: میزان ذخیره‌سازی سیب به مقداری است که ٣٠ هزارتن شب عید را تأمین می‌کند. کالا‌هایی هستند که واردات آن‌ها نیاز به ارز دارد و ما نباید ارز را صرف واردات سیب درختی کنیم، بلکه می‌توانیم در بحث صادرات اقداماتی انجام دهیم؛ به‌عنوان مثال بحث صادرات سیب در برابر واردات موز را فعلاً متوقف کنیم.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی در گفتوگو با مهر نیز می‌گوید: تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد خرید و ذخیره‌سازی میوه شب عید، جز اینکه هزینه اضافی برای دولت داشته باشد، نتیجه دیگری ندارد و سودی به مصرف‌کنندگان نمی‌رساند.
سیدرضا نورانی می‌افزاید: ما قبلاً پیشنهاد داده بودیم اگر قرار است ذخیره‌سازی انجام شود، این کار باید از سوی تشکل‌های تولیدی، صادراتی یا شرکت تعاونی زنجیره سیب ایران در زمان پیک تولید انجام شود تا از تولیدکنندگان حمایت مستقیم شود که چنین اتفاقی رخ نداد.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی می‌گوید: در حال حاضر دولت فقط می‌تواند سیب مورد‌نیاز برای ذخیره‌سازی را از سردخانهها تهیه کند که سیب موجود در سردخانه نیز یا متعلق به صادرکنندگان است یا واسطه‌ها و تولیدکنندگان که سیب کمی در سردخانهها دارند.
وی می‌افزاید: تولید پرتقال نسبت به سال گذشته بیشتر است و دولت نباید در بازار و ذخیره‌سازی آن دخالت کند؛ چون ذخیره‌سازی برای زمانی است که پیش‌بینی می‌شود محصول کم است و در پایان سال با کمبود مواجه خواهیم شد، وقتی تولید انبوه است، نیازی به دخالت دولت نیست.
نورانی تصریح می‌کند: در حال حاضر، برداشت محصول پرتقال به اواخر خود رسیده و دولت برای خرید باید وارد سردخانهها و انبار‌ها شود که این کار، جز هزینه‌بری و ایجاد تشنج در بازار حاصلی ندارد. بنابراین در شرایط فعلی، به هیچ عنوان صلاح نیست که دولت وارد بازار میوه شود. به ویژه اکنون که برای ورود به این حوزه، دیر شده و میوه‌ای هم روی درخت نیست که دولت بتواند آن را خریداری کند.
وی درباره اینکه آیا عدم حضور دولت منجر به نابسامانی بازار میوه در ایام عید نخواهد شد؟ می‌گوید: خیر، چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد و شاید رانت‌هایی در این زمینه ایجاد شود. دولت باید اقدامات نظارتی خود را قوی‌تر انجام دهد و بر عرضه میوه از میادین عمده‌فروشی تا خرده‌فروشی‌ها نظارت کامل داشته باشد. متأسفانه ما شرح وظایف را رها کرده و احتمالات را مدنظر قرار داده‌ایم که ممکن است میوه گران شود، اگر گران شد، کسی که صادر کرده وظیفه دارد وارد و به قیمت منطقی عرضه کند.
وی تأکید می‌کند: ذخیره‌سازی سیب در این فصل منطقی نیست و موجب افزایش قیمت کاذب خواهد شد. به محض اینکه خبر خرید سیب و پرتقال توسط دولت منتشر شود، این محصولات گران می‌شود، پس در این زمان حساس، دخالت در بازار اقدام صحیحی نیست. دولت نباید درگیر خرید و فروش‌های غیرفصلی شود، بلکه تنها باید در زمان عرضه نظارت خود را بیشتر و زمانی که کمبودی در این هنگام ایجاد می‌شود، اقدام به نرخ‌گذاری کند. در حال حاضر باید تنها از صادرکنندگانی که صادرات انجام می‌دهند، تعهد بگیرند که در شرایط اضطرار واردات انجام دهند.
