سرویس ایران جوان آنلاین: یکی از مشکلاتی که در حوزه کشاورزی به روش سنتی وجود دارد؛ مصرف بیش از حد استاندارد سموم و کودهاست. به طوری که نه تنها سلامت انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد بلکه سلامت محصولات را تحت‌الشعاع قرار داده و منجر به کاهش کیفیت این محصولات می‌شود. در این میان و طی سال‌های اخیر مصرف سموم چینی و بی‌کیفیت این مسئله را تشدید کرده. به طوری که در برخی از استان‌ها مسئله آنقدر حاد شده که نیازمند ورود مسئولان کشوری و رسیدگی به موضوع است. از جمله این استان‌ها کرمان است که خبر می‌رسد استفاده بی‌رویه سموم چینی در مزارع و باغات استان نه تنها کشاورزی این منطقه را قربانی بی‌کیفیتی خود کرده بلکه حرف و حدیث‌هایی هم در رابطه با افزایش سرطان در کرمان به گوش می‌رسد.
آنچه که مصرف انواع کود و سموم نامرغوب را نگران کننده می‌کند علاوه بر تأثیر آن بر سلامت محصولات و متعاقباً مصرف‌کنندگان؛ تأثیر این سموم در خاک است تا جایی که این خاک‌ها تحت تأثیر این سموم خاصیت تولیدی خود را از دست داده و تا سالیانی طولانی سلامت غذایی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. یکی از این سموم DDT است که عوارض خطرناک و برگشت‌ناپذیری برای بدن انسان دارد. هر چند رئیس آزمایشگاه مرجع کنترل غذا و داروی وزارت بهداشت در خصوص استفاده این سم در کشور معتقد است که گزارش رسمی برای استفاده از این سموم در کشور وجود ندارد؛ اما هنوز در برخی مزارع کشاورزی به صورت غیر مجاز از این سم استفاده می‌شود. در سال‌های تحریم علاوه بر این سم که به صورت قاچاق وارد کشور شده و ارزان بوده و اثری قوی بر محصولات دارد؛ سموم دیگری نیز از مرز‌ها گذشته و به دست کشاورزان رسیده که جملگی غیر قانونی هستند و حق ورود و استفاده در زمین‌های کشاورزی را ندارند.
واردات بی‌قاعده و بی‌ضابطه سموم
ارقام نجومی زیادی برای ورود کود و سموم آفات از طرف دولت پرداخت می‌شود که هیچ قاعده و ضابطه‌ای ندارد. مثلاً در سال ۹۴ اعلام شد بیش از ۸۰۰ میلیارد تومان یارانه از سوی دولت بابت کود و سموم دفع آفات پرداخت می‌شود و این در حالی است که قانون مصوب سال ۷۸ برای پرداخت یارانه به کود‌های آلی که ضرری برای انسان و محیط‌زیست ندارد هنوز اجرایی نشده است. طبق آمار وزارت کشاورزی در کشور سالانه ۲۷ هزار تن سم مصرف می‌شود که حداقل یک چهارم این سم‌ها خطرناک هستند. این آمار در استان کرمان نیز نگران کننده است و به خصوص به دلیل سود فراوانی که در این تجارت وجود دارد دروازه‌های قاچاق نیز به روی این کالا‌ها باز شده و سمومی مانند DDT در حالی که سال‌هاست در سایر کشور‌های منسوخ شده، اما در برخی از شهرستان‌های استان برای کشت محصولات جالیزی و گاه گلخانه‌ای از جمله خیار، گوجه، توت فرنگی استفاده می‌شود. با اینکه طی سال‌های اخیر کشاورزان کرمانی تغییر دمایی را علت پایین آمدن میزان محصولاتشان می‌دانند، اما کارشناسان کشاورزی مسائل دیگری را در این امر دخیل می‌دانند. استفاده پی در پی و بی‌قاعده و غیراصولی از سموم و کود‌های شیمیایی که از دو دهه گذشته در استان کرمان آغاز شده حالا عوارض خود را نشان می‌دهد و از جمله دلایل ضعیف شدن درختان در مقابل نوسانات دمایی به شمار می‌آید. بر اساس گزارش‌های سازمان هواشناسی کرمان به عنوان یکی از استان‌هایی به شمار می‌آید که طی ۵۰ سال گذشته بیشترین نوسانات اقلیمی را تجربه کرده، اما در این مدت هیچ گاه تولید محصول پسته در استان از ۱۰۰ هزار تن در سال کمتر نشده بود. اما حالا خبر‌های خوبی از محصول سال ۹۷ به گوش نمی‌رسد به طوری که طی سال‌جاری مجموع تولید پسته کشور به زور به ۴۰ هزار تن رسیده است. رئیس خانه کشاورز شهرستان بهرمان هم از روند استفاده از سموم مختلف در باغ‌های پسته نگران است و معتقد است: «واردات این سموم بیش از یک دهه قبل آغاز شد و برای جبران مشکلات ناشی از تحریم‌ها مسئولان به واردات سم از چین روی آوردند و، چون کشاورزان برای کنترل آفت‌ها نیاز سم داشتند چاره‌ای جز استفاده از این سم‌های وارداتی نداشتند.» صفریان با بیان اینکه در آن زمان نظارت دقیقی هم بر روی این سم‌ها انجام نشد و البته هنوز هم واردات سموم از چین و کشور‌هایی که محصولات درجه یک ندارند ادامه دارد، می‌گوید: «به مرور زمان این سم‌ها تأثیر منفی بر درختان پسته گذاشته و موجب خشکیدگی درختان شده‌اند.»
سرطان تنها یکی از عوارض کود‌های شیمیایی
یکی از متخصصان تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه چندی پیش عده‌ای از افراد به دلیل استفاده از صیفی‌جاتی که قبل از تمام شدن دوره کارنس به بازار عرضه شده بودند دچار فلج حنجره شدند، نسبت به عوارض خطرناک استفاده بی‌رویه از کود‌های شیمیایی در محصولات کشاورزی هشدار می‌دهد. دکتر ضیاءالدین مظهری می‌گوید: «متأسفانه استفاده نابه‌جا از کود‌های ازته و نیتراته برای افزایش بهره‌وری زمین باعث شده که بافت طبیعی مواد غذایی بسیار درهم ریخته شود. اصولاً نیترات‌هایی که به صورت کود وارد زمین می‌شود می‌تواند وارد آب‌های زیرزمینی که اغلب آب شرب روستایی و شهر‌ها را تأمین می‌کند، شده که باعث افزایش سطح نیترات آن می‌شود در نتیجه موجب افزایش تشکیل نیتروزامین که ماده‌ای سرطان‌زا است می‌شود و حتی چنین آب‌هایی برای شرب یا تهیه غذای نوزادان و خردسالان منع مصرف دارد و مناسب تغذیه کودکان زیر یکسال نیست.» این متخصص تغذیه خاطرنشان می‌کند: «ما می‌توانیم با شستن یا حرارت دادن مواد غذایی، بعضی از آلودگی‌ها را از بین ببریم ولی ترکیباتی که در بافت مواد غذایی یا مواد حیوانی است با هیچ ترفندی قابل از بین بردن نیست خصوصاً سبزیجاتی که ریشه‌ای هستند بیشتر در معرض تراکم این مواد هستند.»
