نگاهی به روابط سیاسی- اقتصادی عربستان سعودی با عراق نشان می‌دهد، این روابط در کمتر دوره‌ای از ثبات برخوردار بوده، اما با توجه شرایط منطقه‌ای و نقش مهم روابط تهران و بغداد در تأمین منافع دو کشور، ریاض را برای برقراری ارتباطی نزدیک‌تر با عراق تشویق کرده‌است. نزدیکی روابط دو کشور بیش از آنکه متأثر از اعداد و ارقام اقتصادی باشد، راهبردی و سیاسی است که در‌صدد است نفوذ جمهوری اسلامی ایران را در عراق کاهش دهد. چند ماه پیش بود که مردم بصره، نسبت به بی‌عدالتی و عدم تأمین برق خود دست به اعتراضات بزرگی زدند که یک بحران بزرگ را برای حکومت مرکزی به وجود آورد. این اعتراضات به شکلی هدفمند بود که شعار‌های ضد ایرانی عجیبی در آن شنیده شد. بلافاصله پس از این اعتراضات، عربستان اعلام کرد می‌تواند بخشی از برق مورد نیاز این کشور به ویژه بصره را تأمین کند. ورود همه‌جانبه عربستان به بصره از آن جهت از اهمیت بسزایی برخوردار است که بخش عمده‌ای از نفت این کشور در بصره تولید می‌شود؛ ۹۸ درصد از درآمد‌های عراق هم به نفت وابسته است که نشان می‌دهد هرگونه اختلال در این استان، اقتصاد عراق را به‌شدت ضربه‌پذیر خواهد کرد. عربستان برای تأمین برق عراق برنامه ویژه‌ای دارد؛ خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان چندی پیش به بغداد سفر کرد و از توسعه همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور خبر داد، به ویژه تأمین انرژی مورد نیاز این کشور. مانند پیشنهاد‌های مالی که به اسلام‌آباد ارائه کرد به شرط آنکه این کشور همکاری‌های خود را با ایران کاهش دهد.
عراق با وجود برخورداری از منابع عظیم نفتی، اما از گاز بی‌بهره است؛ زیرساخت‌های این کشور در حوزه نیروگاهی و تولید برق یک نقطه ضعف اساسی برای این کشور محسوب می‌شود که برای برطرف کردن این مشکل، واردات گاز را در پیش گرفته‌است؛ از همسایه شرقی خود یعنی جمهوری اسلامی ایران. سهم گاز در تولید برق عراق، ۸۶ درصد است و کمبود گاز برای تولید برق، یک خطر بزرگ برای امنیت این کشور محسوب می‌شود، بنابراین طبیعی بود بغداد طی سال‌های اخیر، دو قرارداد بزرگ گازی را با ایران انعقاد کند و مشتری ۶۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی ایران شود. گرچه این قرارداد‌ها کوتاه‌مدت بوده و حکومت مرکزی حدود ۳۰ میلیون متر مکعب از ایران گاز دریافت می‌کند‌اما با راه‌اندازی چند نیروگاه دیگر طی ماه‌های آینده، گاز ایران اهمیت مضاعفی می‌یابد. حضور گاز ایران در عراق، جدای از مباحث اقتصادی از راهبرد جمهوری اسلامی ایران خبر می‌دهد که با استفاده از این ابزار، می‌تواند به توفیقات بزرگی دست یابد از جمله دور زدن تحریم‌ها و بهره‌گیری از امتیازات خاصی که اشاره به آن‌ها در تضاد با منافع ملی است.
گرچه عراق قصد دارد برای تأمین بخشی از خوراک نیروگاه‌های خود از گاز‌های همراه میادین نفتی خود – ۹۰ میلیون مترمکعب در روز – استفاده کند، اما با این وجود، کسری گاز این کشور برای تولید برق، عراق را آزار خواهد داد. عربستان سعودی گازی برای صادرات به عراق ندارد و به‌جای صادرات گاز، روی صادرات برق دست گذاشته است که خطر بزرگی برای ایران محسوب می‌شود. عراقی‌ها در نهایت به برق نیاز دارند یا می‌توانند جدای از ایران، از عربستان هم برق خریداری کنند یا با خرید گاز ایران، نیروگاه‌های خود را به کار گرفته و برق تولید کنند. هنوز از جزئیات عربستان به عراقی‌ها سند روشنی منتشر نشده‌است، اما آتشی که عربستان و امریکا در بصره روشن کردند، با گاز ایران شعله‌ور خواهد شد.
از دست رفتن بازار گاز ایران در عراق می‌تواند آخرین ضربه به بازار نیمه زنده ایران در منطقه باشد که لزوم توجه به آن بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. ترکیه تقریباً منابع گازی آینده خود چه برای صادرات و چه برای مصرف را تأمین کرده و قرارداد آن با سال ۲۰۲۵ به اتمام می‌رسد. قرارداد عراق نیز تا چهار سال دیگر منقضی شده و قرارداد پاکستان نیز به حال خود رها شده است. مسئولان کشور و ذیربط بهتر است کمی از خواب بیدار شده و با رصد دقیق تحولات منطقه‌ای، دیپلماسی انرژی خود را برای حفظ بازار‌های گازی ایران که یک موضوع راهبردی است، فعال کنند، هر چند که اصولاً دیپلماسی انرژی وجود ندارد، ولو آنکه صدایش تبلیغ می‌شود!
