تقابل ناوهای نظامی روسیه و اوکراین در دریای آزوف، بحران اوکراین را وارد مرحله جدیدی کرده است. روز جمعه ۴ آذرماه (۲۵ نوامبر) در سواحل شبهجزیره کریمه درگیری بین کشتیهای نظامی روسی و اوکراینی به وجود آمد و به دنبال آن، روسیه تنگه کرچ را بست و کشتیهای اوکراینی را توقیف کرد. در پی تنش آبی در دریای آزوف، اوکراین به حالت آمادهباش نظامی درآمده و کمیته نظامی تشکیل داده و سازمان امنیت فدرال روسیه ضمن اعلام آماده باش نظامی در منطقه مورد مناقشه با اوکراین اعلام کرده که سه کشتی اوکراینی را توقیف کرده و مرزبانان روسی برای توقیف شناورهای اوکراینی به سوی آنها آتش گشودند و سه خدمه اوکراینی زخمی شدند.
از دیدگاه مسکو، کییف در ماههای اخیر اقدامات حساب شدهای برای افزایش حضور نظامی در دریای آزوف با اعلام آمادگی برای ایجاد پایگاه دریایی و استقرار توپخانه ساحلی با هدف نظامی کردن این دریا انجام داده است. اختلافات روسیه و اوکراین که دارای پیوندهای تاریخی، فرهنگی و اقتصادی گستردهای هستند از سال ۲۰۱۴، پس از وقوع تغییرات در اوکراین و روی کار آمدن یک دولت غربگرا که کی یف از آن به عنوان «انقلاب» و مسکو «کودتا» یاد میکنند، آغاز شد. پس از آن مناطق دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین که روابط بسیار نزدیکی با روسیه دارند، خواهان استقلال از دولت مرکزی شدند که خود مقدمهای برای شروع یک جنگ داخلی بود که تاکنون بیش از ۱۰ هزار کشته برجای نهاده است. اما در شبهجزیره کریمه نیز در مارس ۲۰۱۴ با برگزاری یک همهپرسی با نظارت روسیه، بیش از ۹۷ درصد مردم آن رأی به جدایی از اوکراین و الحاق به روسیه دادندکه این مسئله با مخالفت شدید کییف و واکنش تند غرب به صورت اعمال تحریمهای گسترده علیه مسکو مواجه شده است. بلوک غرب و در رأس آن امریکا انواع تحریمهای اقتصادی را علیه روسیه و شخصیتها و شرکتهایی که در کریمه فعالیت میکنند وضع کردهاند تا روسیه را وادار به واگذاری مجدد کریمه به اوکراین کنند. اوکراین از جامعه جهانی خواسته است ضمن نپذیرفتن کریمه به عنوان جزئی از خاک روسیه، این کشور را اشغالگر بخوانند و به مسکو برای بازپس دادن این منطقه به اوکراین فشار بیاورند. با این حال مسکو نه فقط به تمام این درخواستها پاسخ منفی داده بلکه با احداث پلی روی تنگه «کرچ» اتصال زمینی بین روسیه و کریمه را برقرار ساخته که از سوی تحلیلگران به عنوان اقدامی حاکی از عزم مسکو برای حفظ کریمه ارزیابی شده است. این تنگه دریای سیاه را از دریای آزوف جدا میکند. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه بارها گفته که مسکو در خصوص بازپس دادن کریمه با هیچ کسی مذاکره نمیکند. به نظر میرسد مقامات ارشد اوکراین با توجه به برگزاری نشست سران گروه ۲۰ درآرژانتین در اوایل دسامبر درصدد هستند با اقدامات تحریک آمیز بار دیگر، توجه سران گروه ۲۰ را متوجه بحران اوکراین کرده و با توجه به شرکت پوتین در این نشست، فشارهای سیاسی علیه وی از جانب قدرتهای غربی و همپیمانان آنها برای بازگرداندن کریمه و نیز قطع حمایت از مخالفان شرق اوکراین را تشدید کنند. در عین حال وخامت اوضاع در دریای آزوف و تنگه کرچ که روسیه و اوکراین یکدیگر را متهم به نقض توافقات دریایی دوجانبه کردهاند، ممکن است به سطح بینالمللی رسیده و تحریمهای جدیدی را برای مسکو به همراه داشته باشد. «آندری سوزداتسیف» رئیس دانشکده اقتصاد و سیاست جهانی مدرسه عالی اقتصاد مسکو معتقد است وخامت اوضاع کنونی در دریای آزوف منجر به تحریمهای جدید علیه روسیه خواهد شد. برخی تحلیلگران روس معتقدند باتوجه به اینکه اکثر کشورهای جهان شبهجزیره کریمه را متعلق به روسیه نمیدانند، مقامات کییف با برنامهریزی برای عبور کشتیها در دریای آزوف آن هم بدون موافقت روسیه، تلاش میکنند حاکمیت خود را بر آبهای شبهجزیره کریمه نشان دهند. در واقع آنها از هر بهانهای استفاده میکنند تا امریکا را به سمت اعمال تحریمهای جدید علیه روسیه سوق دهند، چراکه به خوبی میدانند غرب، قطعاً به این مسئله واکنش مورد نظر آنها را نشان خواهد داد. بدین ترتیب میتوان گفت که سران کییف آگاهانه مسیر افزایش تنشها با روسیه در دریای آزوف را دنبال میکنند تا در صورت واکنش نظامی مسکو، ضمن مظلومنمایی خواهان شدت عمل هر چه بیشتر غرب به ویژه امریکا در قبال روسیه شوند. در عین حال حادثه دریایی اخیر در دریای آزوف، بهانه مناسبی را نیز در اختیار امریکا قرار میدهد تا نه فقط روابط نظامی خود را با اوکراین گسترش دهد، بلکه فشارهای بیشتری را چه در بعد تحریمها و چه در بعد نظامی علیه روسیه وارد کند.